https://www.demorgen.be/nieuws/gevoelig-voor-vivaldi-belgische-f-35-s-kunnen-kernwapens-dragen~bcfea404/

De nieuwe F-35-gevechtsvliegtuigen van het Belgisch leger zullen kernwapens kunnen vervoeren. Dat heeft minister Ludivine Dedonder (PS) woensdag voor het eerst bevestigd in het parlement.

✦Exclusief voor abonnees doorJEROEN VAN HORENBEEK

Volgens minister van Defensie Dedonder zullen de Belgische F-35’s geleverd worden “met de Tech Refresh 3 en Block 4-software”. Deze technische updates geven de toestellen de mogelijkheid om kernwapens te dragen.

Binnen de NAVO neemt het Belgisch leger al jaren een speciale kernwapentaak op zich met zijn F-16’s. Het is een publiek geheim dat op de basis van Kleine-Brogel Amerikaanse kernbommen opgeslagen liggen.

De nieuwe F-35’s zullen deze kernwapentaak kunnen voortzetten. De Belgische luchtmacht stapt vanaf 2025 over op het vliegtuig van Lockheed Martin. De regering-Michel I ondertekende een aankoopcontract, nadat de F-35 met ruime voorsprong uit een aanbesteding kwam. België betaalt 3,8 miljard euro voor 34 toestellen. Tegen 2028 gaan alle F-16’s met pensioen.

GEVOELIG
Volgens militaire bronnen is het logisch dat de Belgische F-35’s kernwapens kunnen dragen. In het aankoopcontract staat dat ons land de laatst beschikbare versie van het toestel koopt. Dat wordt de Tech Refresh 3/Block 4. “Het is de bedoeling dat alle landen die F-35's kopen met dezelfde versie vliegen, onder meer om de kost voor wisselstukken te drukken”, zegt een goedgeïnformeerde bron. “Ook onze F-35’s zullen dus in staat zijn om kernwapens te vervoeren.”

Politiek ligt het dossier hypergevoelig. Vooral dan bij de linkse partijen in De Croo I: sp.a, PS, Groen en Ecolo. Tijdens de vorige regeerperiode – toen ze in de oppositie zaten – verzetten zij zich tegen de bestelling van de F-35. Onder meer omdat toen al duidelijk was dat het vliegtuig wellicht zou kunnen dienen voor kernwapens. Dit terwijl de partijen ter linkerzijde nucleaire ontwapening bepleiten. Ze willen de kernbommen in Kleine-Brogel zo snel mogelijk weg.

“Het is totaal tegenstrijdig om vliegtuigen aan te kopen die kernwapens kunnen droppen, terwijl we die wapens niet langer op ons grondgebied willen”, schreef Wouter De Vriendt (Groen) begin 2015 in een opiniestuk. Het parlementslid moet nu zijn staart intrekken. “We staan voor een voldongen feit”, reageert De Vriendt. “Michel I heeft deze bestelling geplaatst en als verantwoordelijke bestuurspartij kunnen we daar niet meer op terugkomen. Er zijn al honderden miljoenen euro’s betaald. Maar het is duidelijk dat we niet gelukkig zijn met deze erfenis.”

BESPREKEN
Hetzelfde verhaal bij sp.a. De partij heeft vandaag nog altijd een wetsvoorstel klaarliggen waarin bepaald wordt dat de Belgische F-35’s geen kernwapens mogen vervoeren. “We zullen dit dossier verder bespreken met de minister”, zegt parlementslid Kris Verduyckt. “Uiteraard ligt dit heel moeilijk voor mijn partij. Wat we zeker weten is dat dit geen regeringsbeslissing is. Als het van sp.a afhangt, dan zullen onder onze F-35’s straks geen kernwapens hangen.”

Militaire bronnen zeggen dat dit alsnog kan. Als de regering-De Croo I aan de NAVO laat weten dat ons land afziet van zijn kernwapentaak, dan zal de Amerikaanse overheid ervoor zorgen dat de Belgische F-35's geen kernwapens kunnen dragen. “De software blijft weliswaar op onze toestellen staan, maar hij wordt dan geblokkeerd door de Amerikanen”, luidt het.

De vraag is of De Croo I hiertoe bereid is. De prijs die daarvoor betaald moet worden, ligt hoog. België hoort bij de slechtste NAVO-leerlingen van de klas. Alleen Luxemburg geeft verhoudingsgewijs minder geld uit aan defensie. België wordt ontzien door het bondgenootschap omdat ons land wel de gevoelige kernwapentaak op zich neemt. Bovendien staat in het regeerakkoord van De Croo I dat de coalitie haar militaire engagementen wil nakomen.

Dedonder probeerde alvast de pil te vergulden. In het parlement benadrukte ze dat “de inzetregels van de F-35's soeverein” in handen van België blijven. Als het ooit zover komt, zal de Belgische regering het laatste woord hebben over het gebruik van kernwapens.

Theo Francken (N-VA) kijkt het vanop de oppositiebanken aan. “Ik vind het goed nieuws dat onze F-35's kernwapens kunnen dragen. Ieder zinnig mens is tegen kernwapens, maar zolang schurkenstaten ze in handen hebben, kan je niet anders dan jezelf ook te bewapenen.”