Ik zei het al eerder, schrijven over Venezuela is niet makkelijk. De halve waarheden en hele leugens zijn talrijk en ze komen helaas niet enkel van de rechterzijde.

De parlementsverkiezingen van 6 december hebben de institutionele horizon een klein beetje opgehelderd. De Constitutionele Raad die na het verlies van de Chavisten in 2015 was opgericht, werd opgedoekt. Hoeft het gezegd dat er niet aan een nieuwe grondwet werd gewerkt? De Nationale Assemblee, het Parlement dat op 6 december werd verkozen, heeft nu opnieuw een grote meerderheid voor President Maduro.

Alles geprobeerd, alles mislukt
De rechtse oppositie wil ons doen geloven dat deze verkiezingen frauduleus waren, maar enig bewijs daarvoor is er niet, zomin als Trump dat had in de V.S. Het besluit stond trouwens als vast lang vóór de verkiezingen plaats vonden. Het resultaat zou niet worden erkend, noch door de oppositie, noch door de V.S., noch door de E.U. De Organisatie van Amerikaanse Staten wees de resultaten af, weliswaar met slechts 21 van de 34 landen. Mexico en Bolivië stemden tegen. De Grupo de Puebla (groep van progressieve politici van Latijns Amerika) aanvaardde de resultaten. Het rechtse IDEA (Iniciativa Democratica de Espana y de las Américas) wil de oude assemblee blijven erkennen, met Guaidó als interimpresident.

De oppositie, de twee redelijk grote blokken van Leopoldo Lopez (Voluntad Popular) en Henrique Capriles (Primero Justicia) namen niet aan de verkiezingen deel. In die zin was het een makkelijke overwinning voor Maduro. Enkele splintergroepen van de oude sociaal-democratische en christen-democratische partijen, zowel als de Communistische Partij van Venezuela namen wel deel. De participatiegraad lag niet hoger dan 30,5 %, de PSUV van Maduro haalde nagenoeg 70 % van de stemmen en 256 van de 277 zetels. De hopeloos verdeelde oppositie ligt op apegapen.

Het klopt dus niet, zoals een bepaalde linkerzijde ons wil doen geloven, dat de ‘grootste oppositiepartijen’ wel degelijk deelnamen aan de verkiezingen.

Guaidó is bijgevolg niet langer verkozen en zijn Nationale Assemblee werd vervangen door een nieuwe. De V.S. erkennen hem nog steeds als ‘interimpresident’, de E.U. niet meer. Hij organiseerde een ‘volksraadpleging’ om zichzelf te bevestigen in zijn functie en beweert dat dit een groot succes was, maar het Hooggerechtshof annuleerde de beslissing.

Hoe het nu verder moet weet niemand. Guaidó is zijn glans al lang verloren en dringt aan op méér internationale druk. Henrique Capriles, meer gematigd, dringt aan op nieuwe onderhandelingen en stelt dat het tijdperk van Guaidó is afgelopen. Hij wil alvast meedoen met de lokale verkiezingen van 2021. De Spaanse ex-premier Zapatero blijft proberen dat voor elkaar te krijgen.

Alle pogingen om Maduro van de macht te verdrijven zijn mislukt, niemand weet wat men nog zou kunnen proberen. Zou het dan niet normaal zijn om inderdaad te zoeken naar een modus vivendi? Zou dat de bevolking niet het meest ten goede komen?

Ook de regering zit vast
De overwinning van Nicolas Maduro betekent echter niet dat alles nu op wieltjes loopt. De economie zit hopeloos vast en het land kan slechts overleven met legale truuks en illegale praktijken en … met een scheutje kapitalisme.

De economische crisis doet erg veel pijn. Venezuela is sinds 2013 70 % van zijn Bruto Binnenlands Product verloren. De munt is 90 % van haar waarde verloren. Venezuela is van het rijkste nu het armste land van Latijns Amerika geworden.

De sancties wegen op dit ogenblik zeer zwaar door en de olieproductie hinkt achterop. Dank zij de steun van Iran is een grote raffinaderij weer aan het draaien, maar het blijft dweilen met de kraan open.

Voor alle duidelijkheid: de economische sancties tegen Venezuela beletten het land niet om handel te drijven met andere landen, zoals het embargo tegen Cuba het land evenmin verhindert om te kopen wat het wil hebben. Alleen, er moet ‘creatief’ worden gewerkt en dat kost zeer veel geld. Er wordt olie uitgevoerd naar China via allerhande spookmaatschappijen en … bemiddelaars die uiteraard niet gratis werken. Er wordt gewerkt met goud, dat voor een stuk illegaal wordt gedolven in een regio die ecologisch beschermd is. Dit zijn noodoplossingen, maar er is geen andere weg. De economische sancties van de V.S. komen gewoon neer op diefstal en plundering. Ze creëren een mogelijkheid voor sommigen om grof, zeer grof geld te verdienen. De criminele bendes die actief zijn in de mijnbouw werken niet met een ideologie, maar uit winstbejag.

Het is economische oorlogsvoering, vooralsnog zonder winnaars of verliezers. De meest effectieve strategie van de V.S. bestond tot nog toe in een aanval op de wisselkoers van de Bolivar, vandaar dat Maduro in 2018 een cryptomunt, de ‘Petro’ invoerde, zonder veel succes overigens. Momenteel wordt gewerkt aan een dollarisering van de economie, door banken een mogelijkheid te geven dollars in deposito te nemen.

Er bestaan grote twijfels over de huidige strategie, want overleven is één ding, enkele socialistische waarden behouden iets anders. De ‘anti-bloqueo’ wet die onlangs werd aangenomen geeft erg veel macht aan President Maduro en kan ertoe leiden dat overheidsbedrijven worden uitverkocht aan de privé-sector. Men wil immers investeerders, lees Dollars, aantrekken. Idem met de dollarisering. Het wordt een erg delicate evenwichtsoefening (zie hier).

En de mensenrechten?
In deze erg moeilijke economische en nu politiek iets makkelijker geworden situatie zou het ook mogelijk moeten zijn de mensenrechten beter te respecteren. Maar er is geruzie over het aantal vluchtelingen, 5,4 miljoen volgens de V.N., 600.000 volgens de regering. Mensen worden bedrogen door de sociale media, aldus Maduro.

Er zijn twee vernietigende V.N. verslagen over de mensenrechten in Venezuela (zie hier en hier). Ze maken gewag van verdwijningen, folteringen en standrechtelijke executies. Niet van vijf of tien mensen, maar duizenden. Nu is het best mogelijk dat deze verslagen een vertekend beeld geven en alles veel zwarter voorstellen dan het is. Maar de regering heeft de feiten nooit tegengesproken, vermeldt enkel wat lagere cijfers en stelt dat het geenszins een ‘regeringsbeleid’ is. Er is dus wel degelijk iets aan de hand. Onlangs werden vijf militairen ook veroordeeld wegens onaanvaardbare feiten, wellicht om Michelle Bachelet, hoge commissaris voor de mensenrechten bij de V.N., te troosten, zo wordt gefluisterd.

Het helpt dan zeker niet dat de linkerzijde uitpakt met een ander VN-verslag dat nota bene niet over de mensenrechten gaat, maar over de promotie van de democratie en een billijke internationale orde, om impliciet te stellen dat alles koek en ei is in het land. Het verslag van Alfred de Zayas, van 3 augustus 2018 (A/HRC/39/47/Add 1) is zeer scherp voor de economische sancties die het land treffen maar stelt zelf uitdrukkelijk dat het niet over de mensenrechten gaat (para 24) en dat hij niet ‘de V.N.’ is. Hij beschrijft ook de hate speech waar hij het slachtoffer van werd en de verwijten dat zijn verslag ‘fake’ zou zijn. Het is een erg goed verslag dat aangeeft hoe economische sancties werken en wat voor schade ze aanrichten, maar dit gebruiken om te stellen dat er geen vuiltje aan de lucht is in Venezuela lijkt me, vanuit een links progressieve strategie, redelijk dom.

Geopolitiek is het makkelijk om Venezuela door dik en dun te steunen, maar wanneer links niet de moed kan opbrengen om te wijzen op ernstige tekortkomingen bij leger, politie en veiligheidsdiensten, waardoor het leven van mensen onmogelijk wordt gemaakt, letterlijk, is er wel een groot probleem.

Gaat het goed met Venezuela?
Maduro doet er inderdaad alles aan om een positief beeld van zijn land te schetsen. De dollarisering kan daarbij helpen. Er zijn nu ‘bodegones’, dollarwinkels waar de middenklasse kan vinden wat nodig is. De privé-sector krijgt meer en meer ruimte. De vergelijking met het Cubaanse model is zeker mogelijk.

Zelfs het Humboldt hotel is opnieuw open! Dit luxueuze hotel werd gebouwd in de jaren ’50, toen Venezuela rijk was en het torent op 2000 meter boven de stad uit. Je kan er enkel komen na 20 minuten teleferiek en het huidige ‘Marriott’ is uiteraard niet voor gewone mensen. Je betaalt er anderhalf miljoen Bolivares voor een kopje koffie, maar het is ongewoon schitterend!

Als de dollarisering en de digitalisering lukken kan Maduro van zijn land een paradijs maken voor een nieuwe klasse van rijken en voor een grote klasse van armen die met sociale steun best kan overleven. De toekomst is onzeker, maar niet geheel grijs.

Bron: https://www.uitpers.be/venezuela-de-impasse-van-de-oppositie/