Een studie van ACV Voeding en Diensten, gebaseerd op de gegevens van de Nationale Bank, toont aan dat de winsten in de voedingshandel met 108% gestegen zijn in 2020, de dividenden met 70%. "ACV Voeding en Diensten eist dat de werknemers hun deel krijgen, want achter deze winsten schuilt het werk van mannen en vrouwen die onvermoeibaar hebben doorgewerkt", aldus Kris Vanautgaerden, nationaal vakbondsverantwoordelijke van de sector.

De sector van de Voedingshandel is een van de grote winnaars van de coronacrisis. Door de sluiting van de horeca, het telewerken en het thuis koken, schoot hun verkoop de hoogte in. In een studie die op 5 november 2021 wordt vrijgegeven, heeft de studiedienst van ACV Voeding en Diensten deze winsten geobjectiveerd. Zij hebben zich daarvoor gebaseerd op de rekeningen die door meer dan 5000 bedrijven ingediend werden bij de Nationale Bank.

Eerste vaststelling: de winst in de bedrijven van de sector is verdubbeld in 2020. De winst na belasting ging van 865 miljoen EUR in 2019 naar 1,8 miljard EUR in 2020, wat overeenkomt met een stijging van 108%. "Dit is ongezien, het gaat om een recordcijfer", reageert Olivier Malay, economist en coauteur van de studie. "Het waren vooral de grote bedrijven (met meer dan 250 werknemers) die het meeste voordeel uit de crisis hebben gehaald, met een spectaculaire stijging van de winsten met 166%. Maar zelfs de kleine bedrijven (met minder dan 50 werknemers) hebben een ongeziene stijging, van 51%, van hun winsten gekend". Je zou denken dat er naast deze successen ook vele verliezers waren, vooral dan in de kleine bedrijven. Integendeel. Zowel onder de grote als de kleine bedrijven is het aantal bedrijven in moeilijkheden aan het dalen. 75% van de bedrijven hebben winst geboekt in 2020, tegenover 71% het jaar ervoor. "Als er ondernemingen zijn in de voedingshandel die het nog steeds moeilijk hebben, dan zullen ze nu gemiddeld minder moeilijkheden ondervinden dan voor de crisis", voegt Olivier Malay toe.

Aan wie zijn deze recordwinsten ten goede gekomen? De winstgroei ging in de eerste plaats naar de aandeelhouders. De uitgekeerde dividenden aan aandeelhouders zijn gestegen van 565 miljoen EUR naar 955 miljoen EUR, wat neerkomt op een stijging van 70%. De andere grote winnaars van de crisis zijn het bestuur en de zaakvoerders, wiens verloning met 30% gestegen is. Uiteindelijk zijn de werknemers van de sector diegene die het minst baat hebben gehad bij dit uitzonderlijk jaar in de voedingshandel. De loonmassa is slechts met +0,2% gestegen tegenover 2019. "En nog steeds praat men niet noodzakelijk over loonsverhogingen, maar enkel over het aannemen van nieuwe werknemers om de toestroom van klanten tegemoet te komen", gaat Olivier Malay verder. “Als we zelfs nog maar de helft van de winsten onder de werknemers van de sector zouden kunnen verdelen, zou elk van hen een bonus van 10 000 EUR bruto kunnen ontvangen”.

Ondertussen onderhandelen vakbonden en werkgevers over de arbeidsvoorwaarden in de sector, maar voor Kris Vanautgaerden, nationaal verantwoordelijke van ACV Voeding en Diensten is de situatie problematisch: "De werknemers hebben zich volledig gegeven tijdens de coronacrisis. Ze hebben overuren gepresteerd en hebben ervoor gezorgd dat de bevolking zich kon bevoorraden. Daarom moeten ze hun deel krijgen. Wij vragen verbeteringen op het vlak van koopkracht, zoals de 0,4% en de coronapremie van 500 EUR. Maar we willen ook dat een verbetering van de arbeidsvoorwaarden ter sprake komt, alsook een vermindering van de druk in alle ondernemingen. Gezien de uitgekeerde dividenden aan de aandeelhouders, is dit het minste wat ze kunnen doen. Op middellange termijn moeten we afstappen van de wet van 1996 die de lonen bevriest, want dit is de kern van het probleem".