Belgische piloten trainen opnieuw voor het gebruik van kernwapens

De militaire luchthavens van Kleine Brogel en Büchel (Duitsland) vormen van 16 tot 27 oktober de uitvalbasis voor de jaarlijkse nucleaire oefeningen van de NAVO, onder de noemer 'Steadfast Noon'.

Omdat de NAVO niet publiekelijk communiceert over de nucleaire oefeningen kunnen we enkel gissen naar welke landen er deelnemen aan de oefeningen, met hoeveel vliegtuigen en wat de oefeningen precies inhouden. In het verleden werden er al verschillende keren parlementaire vragen gesteld in De Kamer, maar de bevoegde ministers van defensie antwoordden steevast dat binnen de NAVO de afspraak geldt dat er geen precieze gegevens verstrekt worden. Geheimhouding dus.

De NAVO hanteert officieel een afschrikkingsstrategie die gebaseerd is op een mix van conventionele en nucleaire wapens, dat staat met zoveel woorden geschreven in het Strategisch Concept van 2010. Voor een nucleaire afschrikkingsstrategie zijn er natuurlijk kernwapens nodig. En oefeningen.

De VS stockeert nog steeds een 150-tal B-61 kernbommen op vijf luchtmachtbasissen in Europa: België, Nederland, Duitsland, Italië en Turkije. Ook dit is geheim, maar het feit dat op al deze basissen Amerikaanse eenheden actief zijn van het 'Munition Support Squadron' wijst erop dat er kernbommen bewaard en bewaakt worden. Ook de Franse en Britse kernwapenarsenalen dienen de NAVO-kernwapenstrategie, maar deze worden wellicht niet betrokken in de huidige NAVO-oefening.

Wat houden de nucleaire oefeningen in?

De oefening gebeurt onder het commando van SHAPE, het militaire commandocentrum van de NAVO dat in ons land ligt, in de buurt van Mons. Dat kunnen we ook afleiden uit de eerste letters van de naam van de oefening 'Steadfast Noon'. De NAVO geeft haar oefeningen traditioneel een naam met twee woorden, de eerste letter van het eerste woord wijst op wie het commando voert en de 'S' staat voor SHAPE. De eerste letter van het tweede woord betreft de aard van de oefeningen, de 'N' staat wellicht voor nucleair. Maar die letter ontbreekt in het overzicht op de NAVO-website.

De Amerikaanse kernbommen worden vervoerd door gevechtsvliegtuigen met kernwapencapaciteit zoals de Belgische F16's. Vermoedelijk wordt er tijdens 'Steadfast Noon' getraind in het laden en afladen van de Amerikaanse B61-kernbommen vanuit de ondergrondse munitiebunkers op gevechtsvliegtuigen, het samen vliegen in internationale formaties en het oefenen van aanvallen met kernbommen.

Vliegtuigspotters geven aan dat er momenteel Belgische, Nederlandse, Duitse en Italiaanse gevechtsvliegtuigen actief zijn op Kleine Brogel en Büchel de voorbije weken. Amerikaanse gevechtsvliegtuigen worden ook verwacht. Opvallend is dat er ook Poolse en Tsjechische gevechtsvliegtuigen actief zijn, die nochtans geen nucleaire capaciteit hebben. Wellicht vliegen zij mee in het kader van 'SNOWCAT' (Support of Nuclear Operations With Conventional Airs Tactics), om de aanvliegroute van de kernwapenmissie veilig te stellen dus. In principe is de nucleaire lastenverdeling verdeeld over alle NAV0-lidstaten, maar het feit dat twee Oost-Europese landen ook deelnemen aan deze nucleaire oefeningen zal door Rusland met argusogen gevolgd worden.

Kernwapenoefeningen staan niet op zichzelf

Deze oefeningen gebeuren te midden van een gevaarlijke internationale context. Er zijn grote spanningen tussen de VS, Rusland en Noord-Korea en die gaan gepaard met nucleaire dreigementen en spierballengerol.

De jaarlijkse nucleaire oefeningen vallen meestal samen met andere NAVO-oefeningen. Dit jaar volgt 'Steadfast Noon' op een grote oefening op zee. Van 24 september tot 17 oktober vond 'Formidable Shield 2017' plaats. Rond de eilandengroep de Hebriden aan de westkust van Schotland werd geoefend om ballistische raketten en luchtdoelraketten uit te schakelen, dit waren niet enkel simulaties maar ook echte schietoefeningen: 11 raketten werden afgevuurd, o.a. een ballistische raket werd uit de lucht gehaald. Meer dan 3.300 manschappen waren betrokken, 14 schepen en 10 vliegtuigen. Naast de VS, Nederland, Spanje, Canada, Denemarken, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Italië was ook België betrokken.

Ook in Zweden vond er in september een grootscheepse militaire oefening 'Aurora 17' plaats waarbij meer dan 20.000 troepen betrokken waren, het merendeel Zweedse troepen, maar ook Amerikaanse en Franse troepen, alsook eenheden van Denemarken, Finland en Baltische Staten.

In Rusland werd in september tijdens de grootschalige vierjaarlijkse militaire oefening 'Zadad' (Westen) samen met Wit-Rusland geoefend aan de Westelijke grenzen van Rusland. Meer dan 13.000 soldaten namen hieraan deel, een flink pak minder dan aangekondigd tijdens de zomer in de Westerse pers ('100.000 soldaten' zo werd toen geschreven). In september testte Rusland ook twee intercontinentale ballistische raketten die geladen kunnen worden met kernkoppen.

Kernwapendreiging neemt toe, nucleaire transparantie niet

Dergelijke grootschalige militaire oefeningen en spierballengerol aan de grenzen van twee partijen die op gespannen voet staan dragen niet bij aan ontspannen relaties, sterker nog ze gooien enkel olie op het vuur en de vrees bestaat altijd dat de oefening als dekmantel beschouwd wordt om effectief een aanval uit te voeren of als dusdanig geïnterpreteerd wordt. 'Een gebrek aan transparantie verhoogt de kansen op ongelukken, verkeerde interpretatie, verkeerde inschattingen en incidenten en kan gevaarlijk worden'... dat zijn de woorden van de secretaris-generaal van de NAVO Stoltenberg in een reactie op de Russische oefening 'Zapata 2017'. Hoog tijd om dit toe te passen op het eigen NAVO-beleid. Meer transparantie staat trouwens centraal in de Belgische strategie om tot een kernwapenvrije wereld te komen. Waarom dan niet helder communiceren over nucleaire oefeningen? Of alvast toegeven dat er kernwapens liggen in Kleine Brogel?

De VS-luchtmacht kondigde overigens vandaag aan dat het plannen heeft om haar B52-bommenwerpers opnieuw permanent in staat van paraatheid te brengen. Deze B-52 kernwapens kunnen ingezet worden voor nucleaire missies met nucleaire bommen of nucleair geladen kruisrakketen van het type AGM-86B. Daarmee zouden we terugkeren naar Koude Oorlog-toestanden.

De NAVO en de VS zijn ondertussen ook bezig om hun kernwapenbeleid (Nuclear Posture) te herzien, verwacht wordt dat kernwapens opnieuw een belangrijkere rol zullen krijgen. De modernisering van de kernwapens draait op volle toeren, ook de B61 bommen in Kleine Brogel worden binnen enkele jaren vervangen.

De wereld wil af van kernwapens, België oefent voor het gebruik ervan

Het is wel straffe kost dat België deelneemt aan kernwapenoefeningen op het ogenblik dat een meerderheid van landen ijvert voor een VN-kernwapenverbod en dat het Nobelprijscomité dit streven expliciet steunt met een Nobelprijs voor de Vrede! Meer dan 122 landen keurden de slottekst van het VN-kernwapenverdrag goed. Verwacht wordt dat er tijdens de uitreiking van de Nobelprijs in Oslo op 10 december een pak landen het VN-verbod officieel zullen tekenen.

België moet stoppen met participeren aan dergelijke nucleaire oefeningen. Dergelijke trainingen zijn erop gericht kernwapens in te zetten en dat valt niet te rijmen met het Internationale recht. Het Internationale Gerechtshof in Den Haag stelde in 1996 al in een adviserende opinie op vraag van de Algemene Vergadering van de VN dat het dreigen met en gebruik van kernwapens strijdig is met het Oorlogsrecht en het Humanitair Recht.

Bron: https://www.vrede.be/nieuws/belgische-piloten-trainen-opnieuw-voor-het-gebruik-van-kernwapens