De staking van de 14 arbeiders van het schoonmaakbedrijf BM&S is al sinds het einde van vorig jaar achter de rug. Toch krijgt het nog een juridisch staartje. Sinds het begin van de staking op 21 augustus 2014 probeert de directie het sociaal conflict te ‘juridiseren’ t.t.z. het conflict uit te vechten voor een rechtbank. Omdat de directie van BM&S het conflict niet kan uitpraten en geen vat heeft met haar argumenten op de stakers dient ze klacht in bij de Brusselse rechtbank tegen de actievoerders. De klacht viseert de stakerspost die het werk zou belemmeren van werkwilligen. De directie eist een flinke dwangsom van elkeen die de ‘werkwilligen’ weerhoudt te gaan werken. Ook vroeg de directie een dwangsom tegen de Stad Brussel indien die haar politie niet zo vragen het piket te helpen ontruimen. Zo hoopte ze een einde te kunnen forceren aan de staking. Telkens weer moest de directie voor de rechtbank in het zand moeten bijten. Tot het nieuwste arrest van het Brusselse Hof (zie in bijlage) dat het ‘recht op arbeid’ van de … stakingsbrekers erkent! Ook wordt een stakingspost verboden tot de zomer op straffe van een ferme dwangsom. Patrick Humblet geeft commentaar bij deze beslissing.

Vorig jaar werd commentaar geleverd bij een uitspraak van een Brusselse rechter in de zaak BM&S (http://www.vonk.org/Syndicaal/twee-maten-en-twee-gewichten.html). Hiertegen werd beroep aangetekend. In l’Echo van 4 februari 2015 beweerde de advocaat van de werkgever triomfantelijk dat het Hof van Beroep in zijn arrest van 19 januari het recht op werken van de werkwilligen “eindelijk” zou erkend hebben. Loopt het zo’n vaart?

Zalven en slaan

Het Hof bewijst lippendienst aan het stakingsrecht. Collectieve actie voeren, mag op grond van artikel 6 alinea 4 van het Herziene Europese Sociale Handvest. Er wordt verder nog verwezen naar een uitspraak van het Europese Comité voor Sociale Rechten dat België terecht heeft gewezen omwille van de wijze waarop in ons land de rechter tussenkomt in collectieve conflicten. Men zou dan ook verwachten dat het verhaal daar stopt, maar niets is minder waar.

Het recht om te werken

De rechter stelt “(…) tegenover het rechtop staken van de ene werknemer staat (…) het recht van de andere werknemers om te werken”. Als men verder leest, wordt het duidelijk dat hier wordt gedoeld op het zogenaamde verbod van eigenrichting. Een stakingspost mag geen gebruik maken van geweld om werkwilligen te hinderen de onderneming te betreden. Als het hierom draait, is er echter geen rechter nodig. In geval van geweld kan de politie immers tussenkomen en een einde maken aan de feitelijkheden. Door de rol van de ordediensten te negeren en zich te moeien in het conflict gaat de rechter veel verder dan de politie ooit zou kunnen.

Le gouvernement des juges

Het Hof legt  het verbod op om de “toegang te belemmeren” tot de werkplek. Het is echter onduidelijk wat verboden is. Mag men de werkwilligen nog uitjouwen? Of is een stakingspost an sich niet langer toegelaten? Dit zijn geen onbelangrijke vragen. Per inbreuk wordt immers een dwangsom van 500,00 € opgelegd, “waarbij maximaal (sic) 500.000,00 € aan dwangsommen verbeurd kunnen worden”. Ook dat roept vraagtekens op. Impliceert dit dat men na het betalen van een half miljoen euro wel zijn gang kan gaan? Het venijn zit hem echter in de staart van het arrest. Het verbod zal immers uitwerking hebben tot “ten laatste 30 juni 2015”.

De rechter partij in het conflict

Het Hof moet consequent zijn. Ofwel zijn de handelingen van de stakingsposten misdrijven (bv. fysiek geweld tegen werkwilligen) en dan moet de politie tussenkomen en niet de rechter. Ofwel is de stakingspost vredelievend en dan is het verbieden van een actie gedurende zes maanden een inbreuk op het recht op collectieve actie. Immers, in het krantenartikel zegt de advocaat van BVM&S dat, ondanks het feit dat het conflict ondertussen is beëindigd, het arrest ook in de toekomst nog kan (en dus 100% zeker “zal”) worden gebruikt.

Of het recht op werken door het Brusselse Hof van Beroep wordt erkend, durf ik te betwijfelen; ik ben er echter wel zeker van dat het Hof het stakingsrecht geweld aandoet.

Patrick Humblet  - (eerder verschenen op vonk.org op) 25 februari 2015