Verleden zondag was er op de zevende dag een debat over het opsluiten van misdadigers. De aanwezige politici en een onderzoeksrechter waren het allen roerend eens dat het afnemen van iemand zijn vrijheid door opsluiting, een zeer ernstige daad is. Het misdrijf moet grondig worden onderzocht en er moet een strenge procedure worden gevolgd. De verdachte moet worden verhoord in het bijzijn van zijn advocaat enzovoort. De eventuele opsluiting moet beslist worden door een rechter. Prima zo.

Op dat ogenblik dacht ik aan Theo Francken, de staatssecretaris voor asiel en migratie, die onlangs de media tevreden kwam meedelen dat hij al verschillende vluchtelingen-asielzoekers had laten opsluiten.

Daarvoor werd voormelde procedure niet gevolgd en er was ook geen beslissing van een rechter. Het ging hier bovendien meestal over personen die een winkeldiefstal hadden gepleegd of gevochten hadden in een opvangcentrum of voor andere kleine misdrijven werden opgepakt. Bij gewone burgers is er voor dergelijke overtredingen geen sprake van opsluiting en in de meeste gevallen zelfs niet van een straf.

Toegegeven, formeel is de opsluiting van vluchtelingen in vele gevallen een bevoegdheid van de staatssecretaris en moet er geen rechtbank aan te pas komen. (dat dit in de wet staat is al een schande) Vluchtelingen opsluiten voor de minste rel die ze veroorzaken is nochtans een te ruime interpretatie van de vreemdelingenwet.

Het parlement moet hiertegen protesteren en de minister ter verantwoording roepen. Dat we voor wat betreft de opvang van vluchtelingen waarschijnlijk bij de besten behoren van Europa, mag ook gezegd worden, maar mag ons niet blind maken voor bestaande onrechtvaardigheden.
Het gaat tenslotte meestal niet over personen die een “gevaar voor de openbare orde” betekenen maar over mensen die maar lichte overtredingen begaan. Het heeft er alle schijn van dat Theo Francken en sommige andere politici, er meer op uit zijn om bij een deel van de publieke opinie te scoren dan om de bevolking te beschermen tegen “misdadigers”. Opsluitingen voor die redenen en zonder proces, gaan in tegen onze waarden van menselijkheid, gelijkheid en rechtvaardigheid. Ook de opsluiting omwille dat vluchtelingen geen verblijfsvergunning hebben, kunnen voor mij evenmin. Dit blijft mijn mening, zelfs als dergelijke opsluitingen wettelijk in orde zijn. Ook wetten kunnen fout zijn, anders zouden er niet zoveel gewijzigd worden. Vluchtelingen en asielzoekers die een misdrijf plegen moeten op dezelfde manier behandeld worden als andere inwoners van België.

Neem nu de asielzoeker die zogezegd een meisje zou hebben aangerand in het zwembad in Koksijde. Als dat zo is moet hij worden opgesloten en voor de rechter worden gebracht en bij een veroordeling, worden gestraft. Dat is duidelijk. Maar, volgens de kranten wijzen bronnen dicht bij het dossier op "een inschattingsfout" en was er van een aanranding geen sprake. Zonder beschuldiging van het parket en ondanks zijn onvoorwaardelijke vrijlating was Theo Francken er als de kippen bij om deze jonge man op te sluiten. Dat kan dus niet en dat is ook het oordeel van de raadkamer van Veurne die nu heeft beslist dat de 23-jarige Irakees moet vrijgelaten worden uit een gesloten asielcentrum.

Straffen en opsluiten van vluchtelingen, moet door de gewone strafwet en rechters gebeuren, niet door een politicus al is hij dan minister. Hopelijk neemt een van de politici van een democratische partij dringend een parlementair initiatief om vreemdelingenwet aan te passen.

Vrijheidsberoving en opsluiting in een gevangenis, ook al noemt men die 'gesloten centrum', is zeer ernstig. Dat moet men aan het gerecht overlaten.

Als de rechter een opsluiting beveelt dan zijn daarvoor gevangenissen. De gesloten centra moeten dringend worden afgeschaft. Die besparing aan miljoenen euro's kunnen dan aangewend voor de opvang en integratie van vluchtelingen.

Het klimaat verslechtert elke dag en het opbod om vluchtelingen in een slecht daglicht te stellen, ze te discrimineren en te criminaliseren, wordt steeds maar veelvuldiger en erger. De lijst van voorbeelden in binnen en buitenland groeit nu dagelijks aan. Een paar dagen geleden nog schoot West-Vlaams provinciegouverneur Carl Decaluwé, de (voorlopige) hoofdvogel af. Hij riep de bevolking gisteren op geen voedsel uit te delen aan illegale vluchtelingen. De schande ten top. Zelfs dieren in de problemen helpt men en geeft men voedsel. Dan is men verbaasd dat de gewone burger bang wordt van vluchtelingen en vreemdelingen, en ze ook gaat criminaliseren. Politici creëren mee dat klimaat. Nadien kunnen ze dan verklaren dat er voor hun beleid een draagvlak is bij de bevolking...
En dan maar verkondigen dat men de Westerse waarden moet verdedigen. Men vergeet dat men dit doet met maatregelen die zelf ingaan tegen diezelfde “Westerse” waarden.

Vele gebeurtenissen van de laatste tijd, bewijzen dat bepaalde politici in de praktijk de vluchtelingen discrimineren en criminaliseren. Zo'n houding vormt, samen met veralgemening en hypocrisie van vele politici, een veel groter probleem voor onze democratie dan de vluchtelingencrisis.

Natuurlijk is er een reden waarom sommige politici en partijen zo tekeer gaan tegen vluchtelingen. Buiten enkele uitzonderingen die handelen uit racisme en haat, is hun houding meestal louter ingegeven uit puur eigen belang en belang van de partij. Ze hebben schrik dat de extreem rechtse partijen de wind in de zeilen hebben en denken met hun houding en uitspraken kiezers te lokken naar hen en hun partij. Dat ze daardoor mensen discrimineren en criminaliseren en onmenselijk behandelen, zal hun blijkbaar worst wezen.
Ze vergeten hierbij dat vluchtelingen tenslotte mensen zoals u en ik zijn, op de vlucht voor een onmenselijk bestaan door oorlog, geweld, vervolging, onveiligheid en/of extreme armoede.

Hopelijk komt er nooit een dag dat wij moeten vluchten voor geweld en ellende.

Pol Van Camp (ex-voorzitter vzw Recht op Migratie) - 1 februari 2016 (update 3 februari)