In de loop van de maand maart liet Pieter De Crem, niet voor de eerste keer, weer van zich horen. 'De Crem nagelt regering en partij aan het kruis' titelde De Standaard' (10/03/18) en op 14 maart bracht dezelfde krant een bijdrage onder de titel 'CD&V worstelt met rechts'. Die discussie werd dezelfde dag nog eens over gedaan op het Canvas programma 'Terzake' waarbij voorzitter Wouter Beke aan de tand werd gevoeld. Die was 'verbaasd' over De uitspraken van De Crem over 'migratie, vluchtelingen en islam', maar haastte zich om te zeggen dat de pers er weer een amalgaam had van gemaakt en dat de uitspraken van de staatssecretaris 'uit de context waren gerukt'. En zoals dat gaat in de CD&V waren de plooien na een goed gesprek weer glad gestreken, beweerde Wouter Beke. De Crem blijft loyaal aan de partijstandpunten. Wij verstaan als geen ander de kunst, wist ook Hilde Crevits te zeggen, 'om bruggen proberen te bouwen tussen rechts en links'.

CD&V: niet rechts genoeg

Van bij de start van de regering Michel (2014) werden er vanuit het rechtse kamp kritische vragen gesteld over de regeringsdeelname van de CD&V en hoe de partij zich in die regering zou kunnen profileren. En al snel borrelde het ongenoegen naar boven. Een van de eersten die zijn gal uitspuwde bij de koers die de CD&V volgde was Pieter De Crem. Hij fulmineert al jaren tegen de invloed van het ACV en de christelijke arbeidersbeweging op het beleid van de partij. CD&V heeft als gevolg van die bemoeienissen een 'te links' imago gekregen. Wij werden in de linkse hoek geduwd waar we niet thuishoren, liet hij vorig jaar nog weten aan De Standaard. Dat geldt voor de aanpak van sociaaleconomische dossiers maar evengoed voor het 'identiteitsdebat'. De CD&V moet naar rechts opschuiven als het over moslims, identiteit en migratie gaat, stelde hij. Naar de achterban schept dat de nodige duidelijkheid.
En hij werd als het ware op zijn wenken bediend. In de regering Michel nam CD&V in de regering, al bewees men lippendienst aan de uitspraak van Merkel, 'wir schaffen das', steeds meer rechtsere standpunten in ten aanzien van moslims, vluchtelingen, asiel en migratie en veiligheid. Op ethisch vlak schuift de partij ongeneerd op naar rechts in het spoor van de N-VA. Met het beklemtonen van onze 'Vlaamse identiteit', 'onze normen en waarden', 'rechten en plichten' met vooral de nadruk op die plichten, gaat de CD&V een heel eind mee in een ideologie van uitsluiting. Na enkele akkefietjes in de pers over deze problematiek was Wouter Beke er vorig jaar als de kippen bij om te zeggen "dat het tijd is om de dingen te benoemen" en dat we onze Vlaamse identiteit sterker moeten benadrukken. Meerdere CD&V-ers konden zich in die uitspraken terug vinden. Niet alleen De Crem maar ook Hendrik Bogaert nam in deze discussie vaak het voortouw. Bogaert onderscheidde zich vorig jaar met het in vraag stellen van de dubbele nationaliteit en het voorstel om een algemeen hoofddoekenverbod in te voeren. Beiden werden beleefd teruggefloten en zij mogen dan misschien 'fin de carrière' zijn in de partij, hun opvattingen worden door niet weinigen gedeeld. Volgens politicoloog Bram Wauters (DS, 14/03/18) leeft ook bij andere parlementairen het idee dat de partij zich forser moet profileren op het vlak van veiligheid en migratie. Er bestaat dus een uitgebreide rechtervleugel die zich te weinig bediend voelt, besluit Wauters. En wij ondertussen maar denken dat de partij al meer dan genoeg naar rechts was opgeschoven!

De linkervleugel: steevast gekortwiekt

Die linkervleugel heeft volgens velen een onevenredige vertegenwoordiging in de CD&V. Rechts heeft het schip al verlaten, al zijn politicologen het vaak niet eens over de precieze cijfers, het terrein ligt nu open en bloot voor links. Was het maar zo eenvoudig. De redenering luidt, en zou van Herman Van Rompuy afkomstig zijn, dat 'CD&V zich links opstelt in een rechtse regering en rechts in een linkse regering'. Een variant van deze opvatting was: in een liberale regering zijn alle CD&V'ers ACW'ers. Deze redenering zal op hoongelach ontvangen worden als ze aan leden en militanten van beweging.net en haar partnerorganisaties van de christelijke arbeidersbeweging zou worden voorgelegd. Van bij het begin van de regering Michel tot op vandaag heeft die linkse vleugel keer op keer nul op het rekest gekregen. Dat heeft natuurlijk veel te maken met de samenstelling van de regering waarin CD&V niet langer de eerste viool kon spelen en met 'de miscast' van Kris Peeters, gewezen Unizo man met nauwe contacten met de Belgische en Vlaamse ondernemersverenigingen, als sociaal gelaat, de 'ACV-man' in de regering. Het is niet omdat CD&V vaak als 'stoorzender' is opgetreden en dossiers geblokkeerd heeft dat de partij een linkse koers heeft gevaren. Leden van beweging.net en vele vakbondsmilitanten lachen niet alleen groen bij deze onzin, ze zijn ontgoocheld en kwaad omdat de CD&V (met daarin vertegenwoordigers van beweging.net) nog maar eens volledig aan hun verzuchtingen is voorbij gegaan. En nochtans zit bij beweging.net en haar partnerorganisaties een enorm potentieel aan mensen en opvattingen, zowel sociaaleconomisch als op ethisch vlak, die een andere meer sociale, inclusieve, solidaire en rechtvaardige wereld dichterbij willen en kunnen brengen. Daar wordt natuurlijk ook door andere bewegingen en partijen naar toe gewerkt maar helaas beschikken we in Vlaanderen, in tegenstelling tot Wallonië, niet over een uitgesproken linkse meerderheid. Vlaanderen kleurt overwegend rechts. Een krachtenbundeling van sociale, progressieve en linkse partijen zou de rechtse meerderheid kunnen breken. En hoe zelfverzekerd de rechtse meerderheid ook mag zijn, op de achtergrond blijft die mogelijke samenwerking in een progressief/links front of samenwerking hen toch vrees inboezemen. Jan Segers keek enkele jaren geleden (Het Laatste Nieuws, 17/11/16), al naar de mogelijke gevolgen van de verhuis van Kris Peeters naar Antwerpen om daar de CD&V lijst te trekken bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober dit jaar. Zou het kunnen dat er in Antwerpen een oranje-rood-groen stadsbestuur zit aan te komen? In 2012 was de rechtse coalitie van Antwerpen de voorbode van gelijkaardige coalities op Vlaams en federaal niveau. Zo zou een 'CD&V, SP.A, Groen' coalitie in Antwerpen wel eens de voorafspiegeling kunnen zijn van linkse coalities in Vlaanderen en België vanaf 2019, stelde Segers.

'De weg vooruit': noch rechts noch links

Ondertussen weten we dat het in Antwerpen niet zo gemakkelijk zal zijn om tot een oranje-rood-groene coalitie te komen tegen de verkiezingen van oktober, sinds het zogeheten bondgenootschap 'Samen' (SP.A en Groen) het amper enkele weken heeft uitgezongen. Voor velen is dat het bewijs, er zijn genoeg voorbeelden sinds 1969, dat de formule 'progressieve frontvorming' hoegenaamd niet werkt. Het water tussen de partijen blijkt vaak te diep. En in De Morgen (19/01/18) wijt men de mislukking van dergelijke pogingen o.a. aan het feit dat het ACW zich nooit wilde losweken van de CVP/CD&V omdat het de geprivilegieerde link met de macht niet wilde opgeven.
Tot op vandaag blijft dat ook onze stelling: voor de geloofwaardigheid van de christelijke arbeidersbeweging moet de breuk tussen het ACV en beweging.net met de CD&V zo snel mogelijk tot stand komen. Maar in het licht van de huidige overweldigende rechtse hegemonie in Vlaanderen zou, we zeggen wel 'zou', de partij die de christelijke arbeidersbeweging al zo lang gegijzeld heeft vandaag toch een rol kunnen spelen om de huidige rechtse regering van de macht te verdrijven. Daar zijn wel twee voorwaarden aan verbonden.
Ten eerste zal de CD&V zelf duidelijkheid moeten scheppen. De partij worstelt met rechts en met links. Ze omschrijft zichzelf als 'het moedige midden' en kiest voor 'De weg vooruit'. En die weg 'is noch links noch rechts'. Het is de weg van 'fatsoen en redelijkheid, van respect, levenskwaliteit en gezond verstand'. In een zo sterk gepolariseerde samenleving als die van vandaag, is die visie op zijn minst als erg 'wollig' te omschrijven en getuigt ze vooral van een gebrek aan moed om keuzes te maken.
Ten tweede moet de partij daarbij 'een handje' geholpen worden. De christelijke arbeidersbeweging moet van haar numeriek overwicht gebruik maken en alles uit de kast halen om haar prioriteiten aan de partij op te leggen om een sociaaleconomisch beleid te voeren dat gestoeld is op rechtvaardigheid, solidariteit en herverdeling. Recente uitspraken van beweging.net zoals kritiek op de stelling dat vluchtelingen onze sociale zekerheid zouden onderuithalen, de kritiek op het stopzetten van extra middelen voor begeleiding van vluchtelingen, de reactie tegen de aanval van N-VA kopstukken op het Minderhedenforum en de veroordeling van de politieactie waarbij illegalen werden gearresteerd bij een inval in Brussel, tonen aan hoe aan een democratische samenleving kan worden opgebouwd die berust op inclusiviteit en niet op exclusiviteit. Als de CD&V de sociaaleconomische invalshoek van het ACV (Wouter Beke liet zich onlangs op 9 maart in Knack.be ontvallen 'rechts moet beseffen dat de economie ten dienste van de mens moet staan, en niet omgekeerd') en de ethische benadering van beweging.net sterk zou uitdragen, kan zij door andere progressieve/linkse partijen mee in bad worden getrokken.

Kan de linkervleugel de macht overnemen?

Wij blijven als beweging.strijdbaar onverkort bij ons standpunt dat de breuk met de CD&V essentieel is om de christelijke arbeidersbeweging mee op het spoor naar een progressieve/linkse samenleving te zetten. Die breuk kan maar gerealiseerd worden als het ACV en beweging.net de stekker eruit trekken. Om opportunistische redenen is het ACV tot op vandaag daar niet toe geneigd. En ook beweging.net lijkt die stap vandaag nog niet te willen zetten. Als we daar, realistisch gezien, mee rekening houden, dan lijkt in Vlaanderen die progressieve, sociale, linkse samenleving nog niet onmiddellijk in het verschiet te liggen. Ook op een progressieve/linkse partij die op korte termijn electoraal gezien een tegenstander wordt waar rekening moet mee gehouden worden kunnen we vandaag nog niet rekenen. Wat rest er ons dan? Vanuit strategisch oogpunt gezien zou een radicalisering van de CD&V een opsteker zijn. Maar zover zijn we nog niet. Zal die operatie wel lukken? Willen het ACV en beweging.net er al hun kracht tegenaan gooien? Dat zal wel moeten. Het is niet realistisch te verwachten dat die ommekeer volledig voltrokken zal zijn tegen de verkiezingen van 2019 maar die operatie kan maar tot een goed einde gebracht worden als er tegen die verkiezingen minstens één duidelijke afspraak is: van de verderzetting van een coalitie met de N-VA kan geen sprake zijn. Daar moeten dan spijkerharde afspraken over gemaakt worden. Want als machtsdeelname om de hoek loert, doen partijen soms rare dingen.

Als de maskers vallen...

In De Morgen (19/03/18) beschrijft Dave Sinardet hoe in Antwerpen de CD&V de N-VA aan een meerderheid heeft geholpen dankzij de vijf zetels waarover CD&V beschikte nadat ze in 2012 op de Stadslijst van Patrick Janssens stonden. Als CD&V apart was opgekomen, had de partij wellicht maar twee zetels behaald en had De Wever zijn meerderheid kwijt gespeeld. Ironisch genoeg haalt Marc Van Peel, die toen verantwoordelijk was voor de switch van de Stadslijst naar N-VA, zwaar uit naar de N-VA (Knack,28/03/18). Die partij is enkel geïnteresseerd in de belangen van de industrie en met de beschuldigingen aan het adres van de moslims bindt De Wever de potentiële Vlaams-Belang kiezers aan de N-VA. Maar ook CD&V krijgt er van langs. "Als mijn partij de N-VA achterna huppelt, kan de CD&V beter stoppen met politiek."
En dat is wat ook wij denken. Als de CD&V na de Gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen, maar zeker na de federale verkiezingen in 2019, opnieuw met de N-VA in zee gaat, dan zijn voor ons de maskers gevallen. Maar vermoedelijk niet enkel voor ons. Want waarom zou de rechtervleugel van de CD&V nog voor CD&V kiezen en niet direct voor het origineel, lees N-VA? Ook voor de linkervleugel van de CD&V is de maat dan vol en het moment gekomen om de stekker eruit te halen. Als het ACV dan eindelijk door heeft dat met de CD&V echt geen land meer te bezeilen is en beweging.net niet terug komt op de recente stellingname dat het 'geen verderzetting van de huidige coalitie wil', zijn we echt vertrokken voor een nieuw hoofdstuk. Voor de christelijke arbeidersbeweging breekt dan eindelijk het moment aan, om na vele decennia op zoek te gaan naar een andere partner of partners om met hun sociaaleconomische en ethische visie opnieuw op het politieke beleid te kunnen wegen.

Jef Mariën, Willy Verbeek, Anne Dhooghe, Maria Vindevoghel, Omer Mommaerts

Bron: http://www.dewereldmorgen.be/blog/bewegingcab/2018/04/09/cdv-worstelt-met-rechts-en-met-links