| 
In heel Europa laten regeringen de mensen langer werken voor minder pensioen. In ons land is dit extreem ingezet door de huidige regering. Om de bevolking hiervan te overtuigen, beweert men dat het wettelijk pensioen anders onbetaalbaar wordt. Ten eerste is dit een totaal foute bewering en ten tweede verzwijgt men de echte redenen. Die gaan over de daling van de inkomsten van de sociale zekerheid en over de dominante ideologie. In de sociale strijd tegen de huidige aanvallen op de pensioenrechten is het belangrijk ze beide te verbinden.
Guido Deckers
Bron: Wikimedia Commons
Pensioenkost overdreven
Zonder de regeringsmaatregelen van langer werken en minder pensioen, zouden de pensioenuitgaven tegen 2060 stijgen met 4 procent van het bbp. De afkorting bbp staat voor bruto nationaal product en het drukt de totale geldwaarde uit van alle in een land geproduceerde goederen en diensten gedurende een jaar. Als we deze stijging berekenen in euro's en het bbp van vandaag, dan spreken we over plus 17,5 miljard euro in 2060. Over de hele periode van nu tot 2060 is dat gemiddeld en afgerond 400 miljoen euro per jaar erbij. Is dat veel, is dat weinig? Laten we deze cijfers eens vergelijken met de regeringsmaatregelen die zorgden voor een inkomstendaling ten koste van vooral de sociale zekerheid.
Inkomsten
Niet alleen de regering Michel, maar ook de voorgaande regeringen, zorgden voor verminderingen van de werkgeversbijdragen en voor loonsubsidies. In totaal lopen deze al op tot 16 miljard euro per jaar. Dat is zo goed als evenveel als wat we nodig hebben om de vergrijzing te betalen tot 2060, zonder dat men de pensioenrechten hoefde te hervormen. Deze vrijstellingen en subsidies deelde men uit om extra jobs te creëren. Maar wat zien we in de praktijk? 75 procent van de gecreëerde jobs tijdens de regering Michel biedt geen werkzekerheid: ze zijn deeltijds of interim. De werkgeversbijdragen die vroeger naar de sociale zekerheid gingen, verdwijnen hoe langer hoe meer in de portemonnee van de grote aandeelhouders.
Dat zagen we al in 2015 aan de forse stijging van de winstuitkeringen. Terwijl de lonen dat jaar geblokkeerd werden, was de crisis voor de aandeelhouders al verleden tijd. De netto uitgekeerde winstuitkeringen stegen met 41 procent in 2015. Wanneer we naar de bestuurders van de grote ondernemingen kijken, blijkt het daar ook feest te zijn geweest. Hun vergoedingen stegen gemiddeld met 13 procent tussen 2015 en 2016. Dat stond in schril contrast met de lonen van hun werknemers. In 2016 werd voor het eerst sinds 2011 een loonsverhoging toegekend. Het akkoord tussen vakbonden en werkgevers voorzag een peulschil van plus 0,3 procent.
De dominante ideologie
Ontmanteling van de sociale zekerheid en langer werken voor minder pensioen, past in de logica van het kapitalistische systeem. Dat draait op winst en concurrentie met als resultaat de uitbuiting van mens en natuur. In dit denkpatroon moet de grondstofprijs en de loonkost laag worden gehouden om de winst te maximaliseren. De grondstofprijs wordt laag gehouden door het zuiden van de wereld onder de knoet te houden en hen te herleiden tot goedkope leveranciers. De loonkost wordt laag gehouden door te zorgen dat de vraag naar arbeid groter is dan het aanbod. Mensen zijn dan gemakkelijker te manipuleren om meer uren, flexibeler en in tijdelijke statuten te gaan werken.
Regeringen in Europa gedragen zich overal gelijk: zorgen dat meer mensen op de arbeidsmarkt moeten concurreren voor jobs. Men wil zo weinig mogelijk loon voor zoveel mogelijk geleverde arbeid betalen. Dat bereikt men het best als er een voldoende arbeidsreserve is. Dus hoe meer mensen er zich op de arbeidsmarkt begeven en hoe meer er werkzoekend zijn, hoeveel te zwakker staat de werkende om betere loon- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen. In dit plaatje past dan ook het langer werken.
Een probleem kan je niet oplossen vanuit hetzelfde soort denken dat tot het probleem heeft geleid
Actie en strijd tegen deze grote pensioenroof en tegen de afbraak van loon- en arbeidsvoorwaarden, is ook een strijd voor een rechtvaardige herverdeling van de rijkdom.
Het moet stoppen dat regeringen een rijke klasse blijven bevoordelen. Neen, het is niet normaal dat de 42 rijkste mensen op de wereld evenveel bezitten als de armste helft van de wereldbevolking. Het is ook niet normaal dat in België de tien procent rijkste gezinnen bijna evenveel bezitten als de rest van de bevolking. Het is niet normaal dat topmanagers gemiddeld 2,15 miljoen euro per jaar verdienen. En het is niet normaal dat ministers besparen op de lonen en de uitkeringen, en zelf kunnen genieten van een loon dat meer bedraagt dan 10.000 euro netto per maand.
Om het klimaat en de mensheid te redden zijn niet alleen de directe eisen belangrijk, even belangrijk is werken aan het bewustzijn dat de oorzaak van alle ellende aan het kapitalistische systeem ligt. Er dringt zich hoe langer hoe meer de keuze op, dat we ons moeten losmaken van dit barbaarse systeem en overstappen naar een andere maatschappij: een maatschappij waarin de grote hefbomen van de economie in handen zijn van de gemeenschap, en de productie democratisch gepland en georganiseerd wordt in functie van de behoeften van de bevolking en van de planeet.
Omdat een andere wereld mogelijk is.
Bronnen:
De grote pensioenroof, Kim De Witte, p. 109
Cijfer bbp: NBB Verslag 2017, p.256
Werkgeversbijdragen en loonsubsidies: Federaal Planbureau en Instituut voor Nationale rekeningen, Economische vooruitzichten 2017-2018, september 2017, p.21
Winstuitkeringen: Sociaal - economische barometer 2017, ABVV, p.46-47
De Standaard, Rijksten blijven op vermogen zitten, 23/09/2016, p.19
De Tijd, Topman verdient 50 keer meer dan medewerker, 14/04/2018, p.1
https://www.jobat.be/nl/artikels/zoveel-verdienen-de-ministers-van-michel-i/
Guido Deckers
Bron: http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2018/05/14/langer-werken-is-kapitalistische-logica
