VBO-topman Pieter Timmermans schrijft: “De lastenverlagingen hebben we niet in onze eigen zak gestoken, zoals de vakbonden gevreesd hadden” (DS 8/4).

Hij zegt wel niet, wat de bedrijven er dan wèl mee gedaan hebben.
Omdat hij er meteen op laat volgen dat de werkloosheidsuitgaven gedaald zijn (“ik ben aangenaam verrast”), krijgt de lezer de indruk dat het tweede het gevolg is van het eerste. Werden de lastenverlagingen gebruikt om meer personeel aan te werven? Hoe zou zulks dan gaan?
Zegt een patroon: “Ik heb hier een bonus bij mijn cash, ik ga daarmee bijkomend personeel betalen” ? Dat zou vreemd zijn, want bedrijven hebben (bijna) steeds cash, maar die zetten ze niet automatisch op in meer personeel. Ze vergroten enkel hun personeelsbestand indien hun maximale productiecapaciteit de toekomstige bestellingen niet meer kan verwerken. Een goed beleid houdt in dat personeel zichzelf terugverdient, met bedrijfswinst daar bovenop.

Wat gebeurde dus met de bonussen van de twee lastenverlagingen? (door deze regering: de verlaagde sociale bijdragen, en de verlaagde vennootschapsbelasting).

Dat een werkgever niet zomaar bijkomend personeel aanwerft omdat de kosten dalen, heeft de heer Timmermans zelf bevestigd, op het ogenblik dat de kostenverlagingen werden aangekondigd (2014): “voor meer personeel kan niemand garanties geven”. Karel Van Eetvelt van UNIZO zei: “het hangt ook af van de internationale toestand”. https://biblio.ugent.be/publication/5895945

Waar de euro’s van de kostenverlagingen naartoe gingen we weten niet precies; geld heeft geen kleur of identiteit. Maar we lazen wel in De Tijd dat de Belgische beursgenoteerde bedrijven over 2018 een nettowinst rapporteerden die 12,8% hoger ligt dan deze van 2017 (totaal 12,5 miljard euro; zonder ABInbev). De dividenden voor de aandeelhouders stijgen met 21% (gemiddelde zonder ABInbev, dat uitzonderlijk een laag dividend toekende) (De Tijd 30/3).

Enkele jaarverslagen raadplegen bevestigt bovenstaande: in 2018 daalden de belastingen en stegen de nettowinsten, in vergelijking met het jaar daarvoor.

Hebben de werkgevers met de lastenverlagingen de brutolonen misschien verhoogd? Veel kan dat niet zijn gezien de wet op de loonmatiging. Volgens Eurostat stijgen de lonen minder dan de inkomsten uit kapitaal, en dit al sedert 1980 ( https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie-economie/Werknemer-krijgt-almaar-kleiner-deel-van-koek/10100990). Dat is ook de hoofdboodschap van prof. Thomas Piketty.

Door uitspraken als deze van het Verbond van Belgische Ondernemers, overgenomen door de Vlaamse kwaliteitskrant DS, wordt het publiek (en de kiezer) dagelijks om de tuin geleid.

Frank Roels
Emeritus professor U.Gent