De economische crisis in de nasleep van het coronavirus belooft alvast ernstiger dan die van 2008, maar in meer van hetzelfde zullen we niet meestappen. De economie moet ten dienste van de mensen staan en niet andersom. Enkele belangrijke lessen dringen zich op :

1 Globalisering in vraag gesteld Wanneer China, de fabriek van de wereld, geblokkeerd is, gaat dat ook op voor de rest van de wereld. Maskers, beademingstoestellen, testmaterialen … alles komt uit China. Europa heeft zijn fabrieken laten vertrekken. Zelfs voor essentiële of strategische behoeften hangt Europa af van de rest van de wereld.

2 Onvolmaakt Europa Bij gebrek aan solidariteit en echte uitvoerende macht hebben de lidstaten de gezondheidscrisis in verspreide orde aangepakt. Eens te meer heeft Europa zijn rol niet vervuld. Een gemiste kans.

3 Begrotingsdogma’s opgeschort? De strakke begrotingspolitiek en het harde besparingsbeleid zijn even opgeschort om mensen en bedrijven zuurstof te geven. Maar voor hoelang? De factuur mag achteraf niet aan de werknemers voorgelegd worden.

4 Dramatische gevolgen broeksriempolitiek worden zichtbaar De drastische besparingen in de gezondheidszorg en de toenemende vermarkting van de sector worden in sommige landen betaald in mensenlevens. De mens moet weer voorrang krijgen op de winst.

5 De sociale zekerheid is het hart van een samenleving Het belang van de sociale zekerheid is bevestigd, zowel om de gezondheidszorg te financieren als om economische schokken op te vangen (tijdelijke werkloosheid). De noodzaak om de sociale zekerheid federaal te houden is ook duidelijk geworden. Versnippering van bevoegdheden inzake gezondheid is absurd gebleken.

6 De waarheid over de virtuele economie De opvatting dat de toekomst volledig digitaal of virtueel is, heeft een serieuze klap gekregen. Zonder de reële economie (fabrieken, landbouw, logistiek, diensten) werkt niets meer. De kwetsbaarheid van het internet is aan het licht gekomen: zonder inpakkers en vrachtwagenbestuurders bestaat Amazon niet meer.

7 Onmisbare werknemers De bevolking kon tijdens de afzonderingsperiode min of meer normaal blijven leven, omdat de ‘essentiële’ diensten verzekerd bleven. De meeste van deze essentiële diensten worden echter geleverd door te weinig gewaardeerde en slecht betaalde beroepsgroepen (verpleegkundigen, zorgkundigen, gezinshulpen, vuilnismannen, vrachtwagenbestuurders, brandweerlieden, politiemensen). Het werk van deze werknemers moet maatschappelijk opnieuw opgewaardeerd worden en hun loon moet navenant toenemen.

8 Illusie van eindeloze groei We leefden met de idee van grenzeloze economische groei. Na een lichte groei, volgt nu een risico op achteruitgang. En achteruitgang betekent werkloosheid. Als deze achteruitgang wordt bevestigd en blijft duren, zal over herverdeling van het werk moeten nagedacht worden.

9 Belang van echt sociaal overleg Het belang van de vakbonden en hun efficiëntie in het beheer van de werkloosheid werden bevestigd, terwijl bepaalde partijen hen aan de kant wilden zetten. De crisis toont de nood aan ernstig overleg en echte dialoog, waarbij rekening moet worden gehouden met de stem van werknemers. Als vakbond moeten we er meer dan ooit over waken dat de economie geen voorrang krijgt op de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers.

10 Hernieuwde solidariteit Na de paniekmomenten en de ‘ik eerst’-reactie ten opzichte van wc-papier, duiken steeds meer gebaren van solidariteit en erkenning op.

11 Belang van degelijk wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijk onderzoek dat te weinig wordt aangemoedigd en gefinancierd wanneer het geen rechtstreekse economische resultaten oplevert, is noodzakelijk gebleken in de zoektocht naar een vaccin.

12 Terugkeer naar lokaal en korte ketens De afzondering, de sociale afstand, de risico’s op besmetting hebben de korte ketens en de lokale productie opnieuw onder de aandacht gebracht als alternatieven voor de grootdistributie.

Bron: De Nieuwe Werker (ledenblad ABVV) – April 2020