Publicaties
Het Vlaams Vredesinstituut publiceerde op 1 juli 2020 een omvattend rapport (met samenvatting) en een advies over het Vlaamse beleid inzake de lokale aanpak van gewelddadige radicalisering. Rapport en advies werden ook voorgesteld in de Commissie Radicalisering van het Vlaams Parlement.
Vlaams actieplan
Dit plan werd in 2017 geactualiseerd en herdoopt in het Vlaams actieplan ‘ter preventie van gewelddadige radicalisering en polarisering’. Doel van dit plan is te voorkomen dat personen radicaliseren en signalen van gewelddadige radicalisering zo vroeg mogelijk te detecteren.
Vanaf 2012 begonnen jongeren vanuit Vlaamse steden en gemeenten naar Syrië en Irak te vertrekken om er te strijden aan de zijde van extremistische groeperingen zoals de ‘Islamitische Staat’. Op Vlaams niveau leidde dat tot een reeks beleidsinitiatieven. Die mondden in juni 2015 uit in het Vlaams actieplan ‘ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme’.
De afgelopen twee jaar nam het Vredesinstituut dit Vlaams actieplan onder de loep in twee met elkaar verwante onderzoeksprojecten :
- Op vraag van de commissie ter preventie van gewelddadige radicalisering van het Vlaams Parlement evalueert een eerste studie de Vlaamse ondersteuning van de lokale aanpak en preventie van radicalisering zoals voorzien in het Vlaams actieplan.
- Een tweede studie is een algemene evaluatie van het Vlaams Actieplan ter preventie van gewelddadige radicalisering en polarisering, in opdracht van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse overheid
Doelstellingen
- In eerste instantie willen we nagaan of het Vlaams beleid adequaat is; In welke mate sluiten de uitgangspunten en beleidsopties in het Vlaamse actieplan ter preventie van gewelddadige radicalisering aan bij debatten, inzichten en aanbevelingen in de relevante wetenschappelijke literatuur? En in hoeverre is het actieplan adequaat in het licht van actuele noden en uitdagingen inzake gewelddadige radicalisering en polarisering?
- In tweede instantie wil het onderzoek de doeltreffendheid of effectiviteit van het Vlaams actieplan analyseren. Concreet is het de bedoeling na te gaan of de maatregelen uit het Vlaams actieplan daadwerkelijk bijdragen tot het bereiken van de vooropgestelde doelstellingen. In dit onderzoek vullen we het criterium van de doeltreffendheid op een praktische manier in en beoordelen we dit door na te gaan hoe het beleid in de praktijk uitvoering krijgt.
Onderzoeksplan
Het onderzoek naar de Vlaamse ondersteuning van de lokale aanpak van radicalisering in Vlaanderen richt zich specifiek op de negen Vlaamse gemeenten die via het Vlaams actieplan financieel ondersteund zijn. Via deze financiering hebben deze gemeenten een sleutelrol gekregen in het actieplan. Zo bouwden ze de afgelopen jaren een bijzondere expertise op inzake de problematiek van gewelddadige radicalisering. Het onderzoek analyseert deze aanpak op basis van interviews met de deradicaliseringsambtenaren in de negen gemeenten. Het zal ook de uitgangspunten van de beleidskeuzes van de Vlaamse regering in het licht van de relevante literatuur evalueren.
De Raad van Bestuur van het Vlaams Vredesinstituut formuleerde op basis van dit onderzoeksrapport een advies formuleren voor het Vlaams parlement. Beide documenten – onderzoeksrapport en adviesnota – zijn nu beschikbaar.
Het evaluatieonderzoek van het Vlaams actieplan in opdracht van ABB bestaat uit vier onderdelen:
a) Een programmascan van de algemene principes, doelstellingen en uitgangspunten van het Vlaams actieplan
b) Een evaluatie van de acties inzake onderwijs in het Vlaams actieplan
c) Een evaluatie van de acties inzake het jeugdwelzijnswerk in het Vlaams actieplan
d) Een evaluatie van het Vlaams actieplan in het licht van actuele vormen van gewelddadige radicalisering en polarisering
In oktober 2020 verschijnt een geïntegreerd onderzoeksrapport waarin alle onderdelen samen worden opgenomen. Ook het rapport over de lokale aanpak van radicalisering zal hierin een plaats krijgen, zodat alle bevindingen uit de evaluatie van het Vlaams actieplan gebundeld zullen worden. De Raad van Bestuur van het Vredesinstituut zal ook op basis van dit onderzoeksrapport een advies formuleren voor het Vlaamse deradicaliseringsbeleid.
Contact
Voor meer informatie over het project, contacteer onderzoekers Diederik Cops, Maarten Van Alstein of Annelies Pauwels.