Nog tot 12 november zijn alle ogen (en hoop) gericht op de Schotse stad Glasgow waar de 26ste VN-Klimaattop (COP26) plaatsvindt. Op deze bijeenkomst wordt er op mondiaal niveau naar oplossingen gezocht om de klimaatontwrichting tegen te gaan. Een delegatie van het ABVV is aanwezig zodat we alle nieuwe maatregelen kunnen opvolgen. Met regelmaat van de klok bezorgen zij ons hun indrukken en verwerken we dit in deze blog.

2 november 2021

Dinsdag was de dag dat onze premier Alexander De Croo de COP26 en dus ook de wereld mocht toespreken. Naast de dagelijkse gewoontes - bijeenkomst van het Internationaal Vakverbond (IVV) via Zoom, dagelijkse zelftest, voorbij de veiligheidscontroles geraken - stond de dag dus voor een belangrijk deel in het teken van wat onze premier zou vertellen. We reageerden met het ABVV op de speech, maar ook met de Klimaatcoalitie, de groepering van meer dan 90 organisaties waaronder het ABVV en de andere Belgische vakbonden.

Het goede aan de speech was dat De Croo de urgentie benadrukte van de klimaatcrisis. "There is really no time to lose. We are behind schedule and need to pick up the pace", zo sprak de premier.

Maar voor mij overheersten toch eerder de mankementen. Ten eerste blijft het wat België betreft toch bij veel Blah Blah Blah, om de klimaatactiviste Greta Thunberg te citeren. We behoren nog altijd tot de slechtere leerlingen van de klas wat klimaatbeleid betreft. We zijn geen lid van de High Ambition Coalition, een coalitie van landen die zich inzet voor een ambitieuzer klimaatbeleid. We konden (vanwege een gebrek aan engagementen van de gewesten) geen concreet bedrag aankondigen dat België zal betalen als internationale klimaatfinanciering om de ontwikkelingslanden te helpen om te strijden tegen en zich aan te passen aan de klimaatontwrichting. En er is nog steeds geen akkoord tussen de verschillende gewesten en de federale overheid over de verdeling van de inspanningen om de Belgische CO2-uitstoot tegen 2030 met 47% terug te dringen. "Now it is time for action", zei De Croo. Geen woorden, maar daden, zingen wij met het ABVV, maar die daden zien we nog veel te weinig terug in het Belgische beleid.

Ten tweede sprak De Croo vooral over innovatie en technologische oplossingen. Natuurlijk zijn we blij met nieuwe, duurzamere technologieën en innovaties die de economie, de werknemers en het klimaat vooruithelpen. Maar alleen rekenen op technologische innovaties waarvan we nog niet zeker zijn dat ze er zullen komen in de toekomst, is gevaarlijk en slecht klimaatbeleid. Er bestaan veel oplossingen die ook nog eens sociaal rechtvaardig zijn, en die vandaag een verschil kunnen maken. Zoals we met de Klimaatcoalitie stelden: "Er moeten dringend concrete en krachtige maatregelen worden genomen, gericht op een omwenteling in onze manier van produceren en consumeren."

Ten derde ontbrak het concept van een "rechtvaardige transitie" of een "just transition" volledig in het discour van de premier. Zo'n rechtvaardige transitie plaatst werknemers centraal, met aandacht voor sociale dialoog en werknemersinspraak, een betere sociale bescherming, goed, groene jobs, onderwijs en opleiding, en publieke investeringen in sociaal rechtvaardige oplossingen. België is met zijn sociaal model (onze sociale zekerheid!) en onze geschiedenis van sociale dialoog, uniek geplaatst om het goede voorbeeld te geven. We zouden aan andere landen kunnen tonen hoe een rechtvaardige transitie met inspraak van werknemers vormgegeven kan worden. Maar we hebben nog zelfs geen begin van plan voor een rechtvaardige transitie op nationaal plan. En we maken dus helaas ook geen reclame op internationaal niveau voor ons sociaal model en onze sociale dialoog.

De volgende dagen komen er meer gesprekken en workshops met de collega's van de vakbonden uit andere landen (onder het motto "Workers of the world, unite!"). Maar daarover later meer, nu eerst tijd voor eten en drinken om energie te tanken voor de volgende dagen. Want bij het ABVV zijn we er absoluut van overtuigd dat energie een primaire basisbehoefte is, en voldoende energie is hier op de COP26 absoluut nodig om de drukte en het gebrek aan slaap te overleven!

Sacha

1 november 2021

Zondag vertrok ik naar de jaarlijkse Klimaattop – dit jaar beter bekend als COP26 – in Glasgow. Ik ging uiteraard niet met de privéjet, zoals voormalig energieminister Marghem in 2018 van België naar de Klimaattop in Polen, maar wel met de trein.

Maandag was dan de eerste dag als deelnemer aan de COP26. De administratieve verplichtingen – zelftest, resultaat indienen via de website van de Britse publieke gezondheidsdienst NHS, door de beveiliging, badge ophalen aan de balie – gingen vlot. De eerste dagen zijn de wereldleiders aanwezig. Zo waren er speeches van de Britse premier Boris Johnson (helaas niet de socialist Jeremy Corbyn die eind 2019 de verkiezingen verloor), van de Amerikaanse president Joe Biden, en van VN Secretaris-Generaal Antonio Guterres.

Dat betekent dat de dagelijkse ochtendlijke bijeenkomst met de vakbondsafgevaardigden uit andere landen, gecoördineerd door het Internationaal Vakverbond, doorging in de gebouwen van de Britse vakbond Unite. Zelf volgde ik via Zoom, aangezien ik al vroeg binnen de officiële blauwe zone van de Klimaattop was geraakt, om lange wachtrijen aan de security te vermijden. Nog even wachten om mijn internationale collega’s te ontmoeten dus, en met hen te coördineren hoe we op deze COP kunnen strijden voor een rechtvaardige transitie die niemand achterlaat.

Wie ik wel kon ontmoeten was de Belgische premier Alexander De Croo. Hij moet hier ook speechen, en maakte een half uurtje vrij voor de Klimaatcoalitie, een groepering van meer dan 90 organisaties waaronder het ABVV en de andere Belgische vakbonden. Het was een constructief gesprek, maar toch blijf ik samen met de Klimaatcoalitie op mijn honger zitten (ondanks de vele eetmogelijkheden op de COP26). België speelt zeker geen voortrekkersrol bij de internationale onderhandelingen. Intern is er nog geen akkoord over de verdeling van de inspanningen om de Belgische CO2-uitstoot tegen 2030 met 47% terug te dringen. En ook al heeft de federale regering de internationale klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden verhoogd, doordat de regio’s achterblijven, is er geen interfederale, Belgisch cijfer voor die internationale klimaatfinanciering.

Vooral de Vlaamse regering blijft dwarsliggen, ook al zijn er ook daar nu gesprekken bezig om de inspanningen op te drijven. Dat is deels dankzij de schoolstakingen van Youth for Climate (ik ontmoette hier in Glasgow ook Anuna De Wever en co al even) en dankzij de mobilisaties in Brussel, zoals de laatste Klimaatbetoging op 10 oktober, waaraan ook het ABVV deelnam als lid van de Klimaatcoalitie. Dat gaf de premier zelf aan in het gesprek: zonder druk van onderuit, en de druk in het maatschappelijke debat, zou klimaat nooit zo’n belangrijk thema zijn voor de verschillende regeringen.

Met het ABVV blijven we dan ook duwen! Maar we zullen vooral ook blijven duwen zodat het klimaatbeleid sociaal rechtvaardig zal zijn, en zodat een rechtvaardige transitie met een fundamentele rol voor werknemers centraal komt te staan. Maar daarover meer ergens de komende dagen!

Sacha Dierckx

Economisch adviseur studiedienst ABVV

Bron: https://www.abvv.be/-/climate-cop--1