Opinie - Arbeidsmigratie, ook een oplossing voor mensen zonder papieren?!

Nu de Staatssecretaris voor Migratie een nieuwe krachtlijn ‘activering en competentieverwerving’ voor asielzoekers uitstippelt en met in ons geheugen het droevig resultaat van de onderhandelingen na de hongerstaking i.v.m. regularisaties, stellen wij voor om deze krachtlijn uit te breiden naar de mensen zonder papieren die reeds jarenlang in ons land verblijven, en waarvan de meesten zich verankerd hebben in onze samenleving.

Het migratiefenomeen is eeuwenoud, complex, wereldwijd, en we vinden zowel europees als nationaal geen duurzame oplossing om gastvrijheid te koppelen aan de veerkracht van onze bevolking. Mensen stromen maar toe rond de vreemdelingendienst en het Klein Katseeltje, moeten uren en dagen wachten om hun aanvraag in te dienen. Met het groot risico hun dossier onontvankelijk te zien verklaren en zo via de terugkeer procedures in de gesloten centra te belanden of de wereld in te gaan zonder papieren.

Ons uitgangspunt is dat leven in clandestiniteit m.a.w. zonder papieren, elk mens waar ook ter wereld ontmenselijkt en zijn of haar waardigheid ontneemt. Vandaar dat mensen weghalen uit de verdoken hoeken van een maatschappij een politieke en burgerlijke verantwoordelijkheid is. Bovendien versterkt daardoor het democratisch gehalte van een samenleving.

Wij willen constructief de bevoegde Staatssecretaris en het kernkabinet over de uitbreiding van de arbeidsregulatisatie naar mensen zonder papieren interpelleren. Ideaal moet dit in dialoog geburen  met de sociale overlegpartners, werkgevers en werknemers, maatschappelijke verenigingen en stuurgroepen, om tot een oplossing te komen voor de mensen die hunkeren naar een papier al was het maar om zich verzekerd te voelen in een land dat hen vreemd was en waar ze zich meer en meer thuisvoelen.

Via media en ekonomische statistieken weet ieder Belg nu intussen dat er op de arbeidsmarkt enorm veel vacatures openstaan, dat er knelpuntberoepen zijn die maar niet ingevuld geraken, dat de Covid pandemie het tekort aan arbeidskrachten acuter heeft gemaakt. Deze nood is voornamelijk uitgesproken in de thuiszorg, horeca, bouw, onderhoudstaken, informatica, gezondheidszorg, transportsector…Individuele werkgevers schreeuwen om werk, werknemers smeken om werk, de arbeidsmigratie wordt een ekonomische urgentie en een sociale enorme uitdaging. Mogen werken heeft een transversaal nut: het bevordert de gezondheid (tenzij overlast!), het geeft menselijke waardigheid via inzet en opname in teamverband, en stimuleert het ‘symbolisch burgerschap’. Want naast politieke en burgerrechten, sociale en economische rechten bestaat ook het zo belangrijk gevoel in de samenleving ‘erbij te horen’. Dit laatste type burgerschap is essentieel om integratie duurzaam te lukken.

Momenteel moet de aanvraag van de arbeidsmigrant vanuit het land van herkomst gezonden worden. Indien de aanvraag positief wordt bevonden, kent men aan de aanvra(a)g(st)er, een op grond van artikel 9bis en 13 (Wet van 15 december 1980 ) een beperkt verblijf van 1 jaar toe (=A-kaart) dat verlengd kan worden igv. actief werk, full-time opleiding of het scholen van kinderen.  Dit alles op basis van ingediende documenten, schoolopvang, arbeidscontract en/of loonfiches.

Deze mogelijkheid van arbeidsmigratie vragen we uit te breiden naar de mensen zonder papieren die de aanvraag tot verblijf moeten kunnen doen vanuit ons land en niet meer het land van herkomst, dat ze al lang geleden hebben verlaten.

Deze beslissing valt huidig onder de discretionaire bevoegdheid van de regeringsverantwoordelijke voor migratie. Wij vragen deze bevoegdheid te delen met een ‘onafhankelijke commissie ter erkenning van lange termijnsmigranten’ die de erkenning al dan niet moet behandelen binnen de 6 maanden en niet binnen 1 à 2 jaar.

Wij herinneren aan de enorme voordelen van ons voorstel: sociaal en ekonomisch is de erkende integratie via arbeid een win-win situatie. Waarom? De werkende mens zonder papieren wordt uit het zwartwerk circuit gehaald dat vrij vaak de arbeiders uitbuit als moderne slaven. De erkende arbeid(st)er draagt mede bij aan ons sociale zekerheid, en geniet meer koopkracht voor consumptie en betaling van huishuur, energie en dienstverlening. De gezinnen hebben meer kans om weerstand te bieden aan het circuit van de huisjesmelkers kortom werk biedt hun leven een toekomstperspectief daar hun werkervaring overal ter wereld kan dienen. Er komt een tijd, die is er al, dat wij met een verouderende bevolking de bijdrage van vreemdelingen en migranten zullen toejuichen omdat zij een belangrijk deel van onze samenleving zullen doen functioneren.

Migratie is in onze ogen altijd een verrijking op cultureel, sociaal, sportief en politiek niveau en de migrant moet daar ook zijn stenen toe bijdragen. De migrant is meestal jong en weerbaar door alles wat hij of zij heeft meegemaakt om tot bij ons te geraken. Studies hebben duidelijk aangetoond dat de migrant bekwaam worden om risico’s te nemen in ondernemerschap, om creatief nieuwe productiemethoden te ontwikkelen, en vaak gezonder zijn door hun sterkere immuniteit. Dit zijn troeven voor enerzijds de arbeidsmarkt, anderzijds geven ze een schwung aan een samenleving.

Ten slotte blijven we erop drukken dat een verblijf regulariseren van mensen die zich proberen te integreren een recht is op waardig leven, en geen gunst.

Réginald Moreels,

Humanitair chirurg,

Gewezen Minister van Internationale Samenwerking.

Sylvie Micholt,

Juriste gespecialiseerd in migratie en arbeidsrecht.

……

17 november 2021