23 augustus 2022 – Wie zou juridisch het hardst aangepakt worden binnen onze westerse democratieën met hun hooggestemd discours over vrijheid en mensenrechten: een bloedige dictator die duizenden mensen liet ombrengen, folteren of gewoon ‘verdwijnen’, dan wel een moedig individu dat zware misdaden tegen de mensenrechten aanklaagt en onder de publieke aandacht brengt? De vergelijking tussen de aanpak door het Britse gerecht van Julian Assange enerzijds en de Chileense putschist-president Pinochet anderzijds is veelzeggend, zoals Nils Melzer in Le Monde Diplomatique illustreert. [1] .Melzer is niet de eerste de beste: als  speciale rapporteur over foltering bij de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties volgt hij sinds jaren de zaak Assange, en spreekt van de psychologische foltering van een man wiens ‘misdaad‘ het is geheime documenten over de Amerikaanse wreedheden, onder andere in Irak en Afghanistan, op WikiLeaks te hebben naar buiten gebracht. De ondertussen fel verzwakte en zieke Assange zit sinds 2019 in de ultrabewaakte Belmarsh gevangenis in Londen, na zeven jaar asiel te hebben gekregen in de Ecuadoriaanse ambassade. De Verenigde Staten willen zijn uitlevering, en na een https://www.dw.com/en/will-julian-assange-be-extradited-to-the-us/a-62761569', '_blank', 'noopener'); return false;">uitspraak van het Brits gerecht op 11 augustus zal die nu hoogst waarschijnlijk een dezer weken ook effectief doorgaan.

Ook de Chileense dictator Pinochet werd door de Britse overheid een tijdlang (oktober 1998  – maart 2000) onder huisarrest geplaatst toen hij voor een medische ingreep in Londen was. Spanje (en naderhand ook België, Frankrijk, Zwitserland) wilde zijn uitlevering wegens foltering en misdaden tegen de mensheid onder de junta. Maar hoe verschillend het lot van de generaal die opdracht gaf tot schendingen van de mensenrechten, en dat van een journalist die schendingen aan het licht bracht! Pinochet’s hechtenis was in een luxe villa waar hij kon ontvangen wie hij wou, en zich zelfs op het bezoek van premier Thatcher kon verheugen. Assange daarentegen zit opgesloten in volledig isolement. Ook gezondheidsoverwegingen voor de twee gedetineerden kregen en heel verschillend beloop. Labour minister Jack Straw himself liet een medisch onderzoek uitvoeren dat erop uitdraaide dat Pinochet niet in staat was om een rechtszaak te doorstaan, en op vrije voeten moest komen. Over Assange’s gezondheidstoestand daarentegen wijst VN- rapporteur Melzer erop dat tal van alarmerende onafhankelijke medische rapporten, en zijn eigen vaststellingen, geen gehoor kregen, en dat de rechtszaken gewoon doorgingen, niettegenstaande de erbarmelijke toestand van Assange.

Milzer laat ook de rol van de media niet onbelicht, en wijst daarbij op een niet zo bekende mediacampagne in …  Rusland. In 2019 werd daar de onderzoeksjournalist Ivan Golunov gearresteerd op verdenking van drugssmokkel. Grote Russische media die het activisme van Golunov kenden op het gebied van overheidscorruptie stelden de arrestatie aan de kaak als een al te doorzichtig manoeuvre. De Russische overheid moest gas terugnemen en enkele dagen later beval Poetin de https://www.bbc.com/news/world-europe-48600233', '_blank', 'noopener'); return false;">invrijheidstelling van Golunov. “Geen enkele twijfel dat een vergelijkbare solidariteitscampagne van The Guardian, de BBC, de New York Times en de Washington Post onmiddellijk een einde zou stellen aan de vervolging van Assange, want als er iets is waarvoor regeringen bevreesd zijn in het de mediatieke belangstelling en een kritisch onderzoek in de pers”, aldus Melzer. Maar pas nu als het eigenlijk al te laat is beginnen enkele van die kranten een al te schuchtere afwijzing van Assange’s uitlevering.

Het schaapachtig gedrag van journalisten bleek ook uit het antwoord dat Pol Deltour, nationaal secretaris van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) en van de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België (AVBB) me stuurde(4 juli 2022)  op mijn vraag welke initiatieven de VVJ onder zijn leden genomen heeft ter verdediging van Julian Assange, zoals gevraagd door de Internationale Federatie van Journalisten. “Als VVJ zijn we inderdaad tot nu niet voluit gegaan met ondersteuning van Assange. We beseffen dat deze zaak bijzonder relevant is voor journalisten en de omgang met hun vertrouwelijke bronnen. Tegelijk staat het vast dat Assange niet helemaal beantwoordt aan het profiel van de professionele en deontologische verantwoordelijke journalist, zoals wij dat erkennen. Ook omdat de problemen zich op het internationale niveau situeren, laten wij het aan de Internationale Federatie van Journalisten over om gepaste actie te ondernemen. Als VVJ/AVBB zien we momenteel niet meteen de toegevoegde waarde van eigen actie in.”

Het profiel van de “professionele en deontologische verantwoordelijke journalist” is er blijkbaar een dat de andere kant opkijkt zodra journalistiek belangrijk wordt en de “vijfde macht” haar rol zou kunnen spelen. ‘Persvrijheid’ lijkt dan meer een westerse propagandistische slogan dan een democratisch instrument. (hm)

[1] Nils Melzer, Cajoler Pinochet, briser Assange, Le Monde Diplomatique augustus 2022; https://tipaza.typepad.fr/mon_weblog/2022/08/cajoler-pinochet-briser-assange.html', '_blank', 'noopener'); return false;">hier vrij beschikbaar.

Bron: https://www.andereuropa.org/assange-pinochet-en-westerse-waarden/