1. Het opzet in een notendop

• Met Tax Justice Day bieden we tegengewicht tegen ‘Tax Freedom Day’ . Die staat voor de dag waarop de Belgen hun belastingen voor dat jaar hebben betaald. ‘Pas vanaf de dag nadien werken we voor eigen rekening’. Dat is niet onze visie. Belastingen zijn nuttig en nodig voor herverdeling en voor de financiering van essentiële diensten. Belastingen zijn wel erg onrechtvaardig verdeeld. Voor bedrijven en grote vermogens valt Tax Freedom Day al helemaal in het begin van het jaar. Wij hebben een reeks voorstellen om dat te veranderen
• In het Covid-jaar hebben we een speciale invalshoek: Multimiljonairs uit verschillende landen vragen zelf om meer belast te worden. Ze willen bijdragen aan de kost van het herstel na de coronacrisis..Dat is een vooruitgang. Normaal wordt aangenomen dat kapitaal bij de minste poging tot belasting op de vlucht slaat. Het is niet genoeg. De bijdrage van miljonairs mag niet afhangen van de goodwill van een individu. Ze moet onderdeel moet zijn van een veel sterker belastingbeleid van binnenlandse en internationale overheden.
• Voorstellen voor een rechtvaardig belastingbeleid staan in het memorandum van FAN/RJF. met o.a. een vermogenskadaster, strijd tegen fiscale fraude, enz. In Tax Justice Week gaan we voor: alle vormen van inkomsten progressief belasten/ een belasting op grote vermogens/ een belasting van 0,1% op financiële transacties/ een minimum van 25% vennootschapsbelasting/ winsten van MNOs belasten op groepsniveau en per land toewijzen.

2. Achtergrondinformatie

• De economische kost van de Covid crisis loopt op door de combinatie van extra kosten en de terugvallende economische activiteit . Er wordt gerekend op een kost van tot nu toe 31 miljard Euro, een tijdelijke vermindering van het nationaal inkomen (vorig jaar 6,3%), een moeilijk in te schatten relancekost , en een toename van de staatsschuld tot 114,1% het BBP (Nationale Bank).

• Die schuld is verteerbaar. Voor men begint op te roepen tot grote bezuinigingen moet de rekening goed worden gemaakt. Eind april 2021 bedroeg de schuld van de federale staat 443,525 miljard euro. Daarmee is de federale staatsschuld met 0,191 miljard euro gestegen ten opzichte van maart 2021 . Met een geschatte schuld van 114,1 % van het BBP zitten we op een hoog niveau. Maar niet op de 130 tot 135 % van de jaren 90% . Het gaat in 2021 ook om een goedkope schuld met een rente die dicht tegen (of soms/ gedeeltelijk onder) 0% ligt. De rentelast van België daalde van 9% van het BBP eind van de jaren 90 tot 2% in 2020 . In de EU landen (In België voor ongeveer een derde) gaat het voor een aanzienlijk deel om schuld tegenover eigen instellingen. Citaat Paul De Grauwe: ‘Vandaag zitten we, door de zeer lage rentevoeten, in een ongelooflijk gunstige financiële toestand. De overheid kan op 30 jaar lenen, aan ongeveer 0.3 %. Dat is bijna gratis. Over 30 jaar is de economie gegroeid, waardoor die 50 miljard extra schuld (nu ongeveer 10 % van het bbp) dan minder dan 5% van het bbp zal zijn. Doordat de rentevoeten nu zo laag zijn, in vergelijking met de groei van de economie, wordt die schuld vanzelf afgebouwd. Daardoor kunnen we publieke investeringen doen, die we bijna gratis financieren. Die investeringen leiden tot een sterkere economie die ook inkomsten zal genereren.’ (gegevens van het Federaal Agentschap van de Schuld)

• De covid crisis valt bovenop een al bestaande toestand van grote ongelijkheid en armoede in België en wereldwijd

• De crisis treft niet iedereen:

- De Nationale bank schat dat Covid zal zorgen voor 180.000 extra werklozen. De meeste experten schatten dat lager. Bovendien wordt dit jaar alweer gerekend op economische groei , en op ‘herstel’ tegen 2023
- Er kwamen 9 nieuwe pharma miljardairs door winsten uit Covid -19 vaccins . Die zijn nu netto 19,3 miljard $ waard,(15,8miljard Euro). De toppers zijn de CEO van Moderna en BioNTech. Er zitten ook 3 chinese co-stichters bij van CanSino Biologics. De ‘oude’ miljardairs zagen hun waarde oplopen tot 32,2 milard $ (volgens de Peoples vaccine alliance op basis van Forbes-cijfers).
- Er was verrijking aan de top van de vermogensladder. De miljardairs van deze wereld werden 5000 miljard rijker . Het cijfer werd aangehaald door secretaris generaal van de VN Guttierez. De 2755 rijksten zijn nu goed voor 13.000 miljard
- Op de Forbes-lijst van nieuwe miljardairs, staan twee Belgen: Jan Van Geet, van vastgoedontwikkelaar VPG, met een geschat vermogen van 850 miljoen euro (1,1 miljard dollar) en Luc Tack, van textiel- machineproducent Picanol, met meer dan 1 miljard euro. De rijkste Belg op de lijst is Eric Wittouck, een erfgenaam van Tiense Suiker. Volgens Forbes groeide zijn vermogen in 2020 met 2 miljard dollar aan tot 10 miljard. (Knack nieuwsbrief)
- Er is een boom in de markt van superjachten . Jeff Bezos wordt eigenaar van de Oceano , een 127 meter lange luxe¬zeilboot die 410 miljoen euro kost. Alle werven voor superjachten zijn voor jaren volgeboekt. Er zijn 50 nieuwe superjachten op komst (minstens 30 meter meten én met een crew) . (de Standaard van 18 mei)

• Het belastingsysteem is te gebrekkig voor de post covid periode

- België ‘verliest’ jaarlijks ongeveer 30 miljard aan belastinginkomsten door ontwijking
- Wereldwijd gaan volgens het Tax Justice Network rapport 2020, 427 miljard $ belastinginkomsten verloren door ontwijking en ontduiking door bedrijven (245 mld $) en rijke individuen (182 mld $). Dat gebeurt vooral door het versluizen van winsten naar belastingparadijzen.
- Pfizer Nederland moest toegeven dat ondanks de giga covid-winsten , geen belasting werd betaald in Nederland. Ook Uber speelt op hoog niveau in de belastingcompetitie. Het bracht zijn intellectuele eigendom over naar Nederland. Via een lening van 16 miljard dollar van een van zijn bedrijven in Singapore dat op zijn beurt eigenaar was van een van de Nederlandse gevelbedrijven van Uber. Dat zou het bedrijf 20 jaar lang een belastingwinst van 1 miljard $ opbrengen (volgens CICTAR het Center for International Corporate Tax Accountability and Research).
- België is wat rechtvaardig belastingbeleid betreft geen voortrekker: Er is geen vermogenskadaster/ Er blijft een bankgeheim omdat voor het ontsluiten van informatie over binnenlandse rekeningen een vermoeden van fraude moet bestaan/ De effectentaks van 0,15% is symbolisch/ Er is geen echte vermogensbelasting/ België is , in tegenstelling tot 10 jaar geleden geen verdediger van de Financiële Transactie Tax .

• De druk om kapitaal en rijkdom sterker te belasten neemt toe

- Er is de vraag van (een deel van de) miljonairs/miljardairs om belast te worden. Warren Buffet deed dat vroeger al / Er zijn nieuwe groepen zoals de Patriotic millionaires en de Millionaires for humanity/ Er kwam zelfs lippendienst van Bezos. Daartegenover staat bijvoorbeeld wel wel dat Bill Gates zwaar druk uitoefende om het oxford covid vaccin te patenteren, enz. Talk is cheap, en het valt af te wachten hoe men zal reageren op concrete maatregelen
- IMF (traditioneel tegen) bepleit een tijdelijke belasting op vermogens. Ook Guttierez, de secretaris generaal van de VN deed een oproep voor een vorm van wealth tax
- Er is veel burgersteun voor vermogensbelasting. Uit de enquête van Ivox uit 2014 bleek dat 85% van de Vlamingen te vinden is voor een belasting op vermogens boven de 1 miljoen euro.
- Country by country belasting is nu politiek bespreekbaar en wordt in heel moeizame onderhandelingen in een vorm gegoten
- In de VS komt president Biden met een voorstel van een minimumbelasting op bedrijven. Ons voorstel gaat voor 25% . De VS stelden eerst 21% voor. Dat is in internationaal overleg nu al gezakt naar 15%. De EU is zeer terughoudend. Het oorspronkelijke voorstel van Biden zou voor België 7 miljard Euro (8,2 mld $) hebben opgebracht (Taks Justice Network geciteerd in la Libre Belgique/Knack).

• Onze eisen

Een veel omvattend voorstel is te vinden in het memorandum van FAN/RJF in de aanloop naar de verkiezingen van 2019. In de gemeenschappelijke actie rond Tax Justice Week zijn onze eisen:

- Alle vormen van inkomsten van fysieke personen eerlijk en op een meer progressieve manier belasten, met vrijstelling voor de laagste inkomens.
- Een belasting op de grote vermogens instellen.
- Een uniforme belasting van 0,1% instellen op alle internationale financiële transacties.
- Een minimumtarief van 25% invoeren op de vennootschapsbelasting in Europa en de wereld.
- De winsten van multinationals op groepsniveau belasten en volgens een verdeelsleutel toewijzen aan landen waar bedrijven economische activiteiten uitoefenen.

Belangrijke noodzakelijke voorwaarden zijn daarbij het opstellen van een vermogenskadaster en het opvoeren (met meer middelen) van de strijd tegen fiscale fraude.