Nationaal politiek seminarie van het Belgisch Netwerk Natuurlijke Rijkdommen

Welke ecologische transitie voor de toekomst? Energie, klimaat, metalen

Vertaling FR/NL

Date :

SAVE THE DATE: 16 mei van 9.00 tot 17.00 uur politiek seminar "Welke ecologische transitie voor morgen? Energie, klimaat, metalen", georganiseerd door het Belgian Natural Resources Network

Contexte :  In het kader van zijn werkzaamheden over de ecologische transitie en de uitdagingen van de metalen organiseert het Belgisch Netwerk Natuurlijke Rijkdommen een seminar van één dag om de politieke reflectie over deze kwesties te voeden. Deze dag wil de aandacht vestigen op de ondenkbare aspecten van de ecologische transitie, waaronder elementen die verband houden met energie en natuurlijke hulpbronnen.

Vertaling FR/NL

Date :

• Maandag 16 mei 2022 van 9.00 tot 17.00 uur - Welkom om 8.30 uur

• Politieke rondetafel van 17.30 tot 18.30 uur

Plaats :

Résidence Palace, Wetstraat 155, 1000 Brussel

Programma :

OCHTEND :

• 9h-9h30 : Inleiding door Géraldine Duquenne (Justice et Paix) en Kiki Berkers (11.11.11) 

• 9h30-10h45 – Module 1 : Is de energietransitie verenigbaar met economische groei? 

met de heer Philippe Roman, doctor in de economie, docent aan de ICHEC Brussels Management School en gastdocent aan de KULeuven
En de heer Brent Bleys, professor aan de vakgroep Algemene Economie van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit Gent

De ecologische transitie vereist dat we afstappen van fossiele brandstoffen, die grotendeels verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde. Beleidsmakers en politieke instellingen gaan ervan uit dat zogenaamde ‘groene groei’ ons in staat zal stellen de productie van welvaart in stand te houden en tegelijkertijd de impact ervan op het klimaat te elimineren. Is deze ontkoppeling mogelijk wanneer we vaststellen dat historisch gezien het BBP en het energieverbruik altijd gecorreleerd zijn geweest? Welk toekomstig economisch model bestaat er buiten groei?

• PAUZE : 10h45-11h00 

• 11h00-12h15 - Module 2 : Welke hernieuwbare energieën voor de toekomst in België ?

Met de heer Hervé Jeanmart, hoogleraar aan de Ecole Polytechnique de Louvain en lid van het Instituut voor Mechanica, Materialen en Burgerlijke Bouwkunde van de Université catholique de Louvain (UCL)

Hernieuwbare energiebronnen zullen in de toekomst de belangrijkste energiebron worden. Hoewel ze worden omschreven als groene energie, zijn ze materiaalintensiever dan fossiele brandstoffen. Zonnepanelen, windturbines, enz. zijn afhankelijk van vele metalen. Is de grootschalige invoering ervan realistisch gezien deze materiële en ruimtelijke beperkingen? Wat zijn de specifieke kenmerken van elke hernieuwbare energiebron? Zullen zij tegen 2050 in onze huidige energiebehoeften kunnen voorzien?

12h15-13h15 : LUNCHPAUZE

NAMIDDAG :

• Module 3 : Van fossiele brandstoffen naar metalen. Wat zijn de problemen en implicaties?

Met Professor Johan Yans, directeur van de afdeling Geologie Universiteit van Namen (UNamur)

En de heer Thomas Bredariol van het Internationaal Energieagentschap, auteur van het rapport "The role of critical minerals in clean energy transition" (2021)

- Deel 1 : 13h15-14h30 : Het afstappen van fossiele brandstoffen impliceert de mobilisering van nieuwe hulpbronnen in grote hoeveelheden: namelijk metalen. De ontplooiing van hernieuwbare energiebronnen, digitale technologieën en elektrische voertuigen (batterijen) zijn er sterk van afhankelijk. Wat zijn de problemen rond deze ‘strategische’ hulpbronnen? Over welke metalen hebben we het en voor welke toepassingen? Is verantwoorde extractie mogelijk? Zal er genoeg metaal zijn om aan de groeiende behoeften te voldoen? Is het wenselijk de grenzen van de winning te verleggen (diepzeemijnbouw, enz.)? Hoe kan de afhankelijkheid van de EU worden verminderd?

- Deel 2 : 14h30-15h15 : Hoe verzoenen we de circulaire economie met ons technologisch model ?

Met de heer Karel Van Acker, professor in duurzaam materiaalbeheer, coördinator van het platform Circular Economy @KU Leuven en coördinator van het KU Leuven Materials Research Centre.

De circulaire economie wordt voorgesteld als de oplossing om de uitputting van natuurlijke hulpbronnen tegen te gaan. Maar ons steeds complexer wordend technologisch model lijkt tegen deze economische logica tegen te gaan. De onderdelen van elektronische apparaten worden steeds kleiner, gesoldeerd in legeringen die ze vrijwel onherstelbaar maken. Wat zijn de grenzen van recycling? Welke obstakels kunnen worden overwonnen om deel uit te maken van een circulaire economie?

PAUZE : 15h15-15h30

• 15h30-16h30 - Module 4 : Postgroei, het vergeten beleid

Met mevrouw Barbara Nicoloso, directeur van de organisatie Virage Energie en auteur van "Petit traité de sobriété énergétique" (2020)

En mevrouw Charlotte Luyckx, Filosoof, gastdocent aan de UCLouvain (UCL)

Veel scenario's verzekeren dat er geen duurzame toekomst mogelijk is zonder een aanzienlijke vermindering van ons energie- en materiaalverbruik. Energie-efficiëntie alleen zal niet volstaan. Er zullen opnieuw grenzen moeten worden gesteld. Vandaag de dag durven maar weinig politieke leiders over postgroei te spreken en na te denken over de diepgaande vraag naar onze collectieve gebruiken en behoeften. Hoe kunnen we politiek denken over postgroei? Op welke maatregelen heeft het betrekking? Hoe kan het op een eerlijke en democratische manier worden uitgevoerd? Hoe kunnen wij, ondanks de gedeelde vaststelling over de ecologische crisis, onze collectieve inertie verklaren?

CONCLUSIE : 16h30-17h00 

17h30-18h30 : POLITIEKE RONDETAFEL 

-  Mevrouw Zakia Khattabi (Minister van van Duurzame Ontwikkeling en EU Green Deal) – te bevestigen

 - Mevrouw Tinne Van der Straeten (Minister van energie) – te bevestigen

-  Meneer Pierre-Yves Dermagne (Minister van Economie en werk) 

De ministers zullen worden ondervraagd over de onderwerpen die in de loop van de dag zijn besproken en zal worden verzocht deze in verband te brengen met hun beleid.