Persbericht 15 juni 2017

Van 15 juni tot 7 juli 2017 onderhandelen 132 landen in New York over een nieuw internationaal verbodsverdrag op kernwapens. België weigert hier, onder druk van de NAVO en de Verenigde Staten, aan mee te doen en schuift een zogezegde "progressieve" benadering naar voren als alternatief. De Belgische houding is echter allesbehalve progressief, maar enkel een recyclage van oude voorstellen die al meer dan 20 jaar op tafel liggen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens, "Gerecycleerd en gevaarlijk".

In een nieuw rapport analyseert de Belgische Coalitie tegen Kernwapens 20 jaar Belgische kernwapendiplomatie. De balans is erg negatief: België pretendeert een voortrekker te zijn in nucleaire ontwapening, maar ontpopte zich in werkelijkheid tot een trouwe verdediger van de nucleaire status quo.

Gerecycleerd en gevaarlijk

Een analyse van de belangrijkste beleidsdocumenten sinds 1995 toont immers dat de "progressieve benadering" louter een recyclage is van oude voorstellen die al meer dan twee decennia op tafel liggen en niet geïmplementeerd worden. Deze voorstellen worden elke keer in een nieuw jasje gestoken, zonder concrete voorstellen om ze eindelijk te realiseren. 16 van de 25 voorstellen uit de "progressieve agenda" (2016) komen letterlijk uit de slotverklaring van de NPV-toetsingsconferentie van 2010. 13 van de 25 voorstellen werden weggeplukt uit de "13 steps" van 2000, terwijl vier voorstellen zelfs al teruggaan tot de slotverklaring van de NPV-toetsingsconferentie van 1995.

Zonder de nieuwe dynamiek en extra druk op de kernwapenstaten die een verbodsverdrag tot stand brengen, is er geen enkele reden om te veronderstellen dat de "progressieve" voorstellen na 20 jaar wél uitgevoerd zullen worden. 'Het simpelweg herhalen van oude voorstellen, zonder een concreet stappenplan om ze op korte termijn te realiseren, is niet "progressief" of "realistisch" maar een gerecycleerde verankering van de nucleaire status quo', stelt Pieter Teirlinck van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens.

De Belgische houding is bovendien gevaarlijk: anno 2017 is de kans op de accidentele inzet van kernwapens groter dan ooit, terwijl het bestaande Non-proliferatieverdrag (NPV) sterk onder druk staat door de gebrekkige ontwapening van de kernwapenstaten. Die plannen bovendien allemaal grootschalige moderniseringen van hun nucleaire arsenalen, en tonen zo duidelijk niet geïnteresseerd te zijn in volledige nucleaire ontwapening.

Waar is België?

België geeft niet thuis op de historische VN-onderhandelingen. 'Ons land pretendeert te streven naar een kernwapenvrije wereld, maar wil tegelijkertijd gemoderniseerde Amerikaanse kernwapens blijven huisvesten in Kleine-Brogel én nieuwe gevechtsvliegtuigen uitrusten met kernwapens. België en de NAVO moeten zich dringend bezinnen: willen ze eigenlijk wel af van kernwapens?', benadrukt Willem Staes van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens. Een parlementaire resolutie werd op 6 juni 2017, zonder enig inhoudelijk debat, weggestemd.

De Belgische Coalitie tegen Kernwapens[1] roept de federale regering en parlement op om België de komende weken alsnog constructief deel te laten nemen aan de onderhandelingen. Het is niet de vraag of een verbodsverdrag er komt, wel welke definitieve vorm zo'n verdrag aanneemt. Door multilaterale VN-onderhandelingen links te laten liggen, verspeelt België elke kans om te wegen op de inhoud van het verbodsverdrag.