SAMEN KAN HET ANDERS

29/11/2017
ABVV lanceerde onlangs haar campagne 'samen kan het anders'. De socialistische vakbond wil daarmee een 'reality check' doen van het beleid van de federale regering Michel I. De focus ligt op werk, belastingen, inkomen en sociale zekerheid en openbare dienstverlening. Als er gesproken wordt over 'jobs, jobs, jobs', wat betekent dat dan concreet? Voelt u de hervormingen in de sociale zekerheid en bijstand? ... De vakbond gaat met dit soort vragen eerst op zoek naar concrete persoonlijke ervaringen bij een breed publiek en bevraagt ook andere middenveldorganisaties. In een tweede fase vraagt hij dan om reactie op een aantal eigen voorstellen die moeten leiden tot een meer rechtvaardig beleid .
Het Netwerk tegen Armoede werd bij de aftrap van de campagne gevraagd om een eerste reactie. Wij schoven drie dingen naar voren.

Ten eerste de belofte die deze regering bij haar aantreden deed om de laagste uitkeringen in sociale zekerheid en bijstand op te trekken tot boven de armoedegrens. Op enkele kleine stapjes na, dan nog sterk afgezwakt door een indexsprong en allerlei prijsverhogingen als gevolg van besparingen, blijft het wachten op échte stappen voorwaarts. We stevenen hier af op een gebroken belofte. We herhalen: mensen laten bouwen aan hun eigen toekomst, een eigen project, laten ontsnappen uit armoede en afhankelijkheid... lukt niet als ze, als gevolg van een te laag inkomen, elke dag moeten zien te overleven. Zal ik mijn huishuur kunnen betalen, de schoolfactuur... Een deftig, waardig inkomen, is de start, niet het eindpunt.

Ten tweede. De sociale bescherming die er was wordt uitgehold. Door uitkeringen 'anders' –lees minder voordelig- te berekenen. Maar ook door strengere leeftijds-, loopbaan-, opleidings-...voorwaarden te stellen, waardoor mensen steeds minder voor bepaalde rechten in aanmerking komen: jongeren niet meer voor een inschakelingsuitkering, oudere werknemers niet meer voor het SWT of het minimumpensioen... Tegelijk wordt wie wel nog aan een uitkering raakt steeds meer onder druk gezet om 'actief' te zijn, sneller geklasseerd ook als 'werkonwillig': wij krijgen duidelijk meer meldingen van mensen die na lange tijd op invaliditeit werden geschorst, de eerste verhalen over snellere schrapping van de werkloosheid bij de VDAB, waar begeleiders meer en meer ook controleurs worden lopen binnen... Gevolg: mensen tuimelen of naar beneden in het systeem, waar ze het moeten doen met een lagere uitkering, meer controle en druk, inmenging in hun privéleven... of ze lopen hun rechten mis, want vinden de weg niet meer in de doolhof, moeten het tijdelijk stellen zonder inkomen... Wij wensen geen 'system for the poor', maar een echte sociale bescherming, waarin mensen rechten hebben, niet afhankelijk zijn van gunsten en een doolhof van voorwaarden en controles.

Ten derde. Het steeds meer beschuldigende discours tegenover kwetsbare groepen schetst het beeld van 'de hangmat'. Niets is minder waar. Een zeer groot deel van de mensen afhankelijk van de sociale bescherming is tegelijkertijd wel degelijk actief of zoekt naar kansen om dat te zijn. Alleen: dat gebeurt noodgedwongen meer en meer in zeer precaire statuten: via interim, enkel deeltijds, met onregelmatige uren die niet te combineren zijn met een gezinsleven, aan een loon dat het gezinsbudget nauwelijks doet toenemen of –bij deeltijdse jobs- er zelfs geen enkele invloed op heeft... Dat voor wie het geluk heeft een job te vinden. Steeds meer uitkeringsgerechtigden komen vast te zitten in activiteiten die hen worden opgelegd of die ze bij gebrek aan beter aanvaarden om toch iets om handen te hebben: arbeidszorg, wijkwerk, binnenkort de eerste gemeenschapsdiensten... Het blijft wachten op een beleid dat écht volwaardige 'jobs, jobs, jobs' voor kwetsbare groepen creëert, jobs dus met een degelijk loon, met goede arbeidsvoorwaarden en een stuk zekerheid en perspectief, zodat mensen iets kunnen opbouwen.