20 december 2017 – Vandaag stelt staatssecretaris voor de Noordzee Philippe De Backer een visietekst voor het Belgische deel van de Noordzee voor, na een jaar van uitgebreide consultaties. WWF België en Natuurpunt, die meewerkten aan de visietekst, zijn blij met het resultaat en ook met de ruime rondvraag die daartoe leidde. De visie moet nu verder geconcretiseerd worden in een marien ruimtelijk plan voor 2020. Het streven naar een veilig, gezond en multifunctioneel marien en kustecosysteem moet het uiteindelijke doel zijn van mariene ruimtelijke planning en het beheer van de zee.

Meer dan 100 stakeholders hebben gedurende 6 maanden intensief samengewerkt en bijgedragen aan de redactie van drie eindrapporten (Natuurlijkheid, Blauwe economie en innovatie, en Meervoudig ruimtegebruik) die geleid hebben tot de ontwikkeling van de Noordzee 2050 visietekst. Positief is dat het uitgangspunt van deze visie is om de natuurlijke omstandigheden van het mariene ecosysteem zoveel mogelijk centraal te stellen. De concrete grondregels voor de gewenste ecologische toestand moeten nu zo snel mogelijk worden vastgesteld op basis van wetenschappelijke kennis.

Aangezien beleid idealiter steeds wetenschappelijk onderbouwd wordt, werd de langetermijnvisie van bij het begin gebaseerd op de expertise van de diverse wetenschappelijke instellingen, universiteiten en overheden op verschillende niveaus die werken rond, op of in het Belgische deel van de Noordzee. Waar onze kennis van de Noordzee nog hiaten vertoont, dient het voorzorgsprincipe gehanteerd te worden, in afwachting van verder onderzoek.

Activiteiten op zee: Ja! Maar mits voorwaarden
Krien Hansen, Natuurpunt: "de Noordzee is het grootste natuurgebied van België. Als we ervoor kunnen zorgen dat de natuur in de Noordzee versterkt wordt, gaan wij daar als mens mee van profiteren. Door bvb. de grindbedden te herstellen, ontstaat er meer paaigebied voor vissen zoals Haring, zodat er op termijn ook meer Haring bevist kan worden. We kunnen dit enkel realiseren als er goede afspraken gemaakt worden met alle gebruikers van de Noordzee. Het zal ook nodig zijn bepaalde gebieden (tijdelijk) rust te geven zodat de natuur alle kansen krijgt."

Effectieve, ecosysteem gerichte mariene ruimtelijke planning moet activiteiten wegleiden van die gebieden die habitats, soorten en ecologische processen beschermen die gevoelig zijn voor de gevolgen van die activiteiten, in alle projectfases. Vooral in zones met een hoge biodiversiteitswaarde zoals de grindbedden in de Vlaamse Banken moet er erg omzichtig worden omgesprongen met het kostbare ecosysteem. Overigens gelden hier, net zoals in de Vlakte van de Raan, de Europese Natura 2000 regels.

Voor WWF België en Natuurpunt zijn activiteiten in de mariene beschermde gebieden in het Belgische deel van de Noordzee enkel mogelijk indien voor elk project:
1. een milieueffectrapport (MER) op plan niveau uitwijst dat er geen alternatieve locaties beschikbaar zijn voor het desbetreffend project,
2. een project-MER aantoont dat het bereiken van de natuurdoelstellingen niet belemmerd wordt en het functioneren van het ecosysteem nu en in de toekomst niet in het gedrang wordt gebracht door het desbetreffend project, en
3. een passende beoordeling uitgevoerd wordt volgens de bepalingen van de Habitatrichtlijn.

Structurele monitoring dient steeds ingebouwd te worden en de onderzoeksresultaten moeten publiek gedeeld worden zodat we kunnen verder bouwen op de voortschrijdende inzichten.
Indien blijkt dat het project negatieve effecten heeft op het bereiken van de instandhoudingsdoelstellingen, maar van dwingend maatschappelijk belang is, dienen de nodige compenserende maatregelen genomen te worden.

Meer onderzoek en samenwerking vereist
Sarah Vanden Eede, oceaan en visserij expert bij WWF: "Zolang er geen wetenschappelijk onderbouwde plan-MER, project-MER en passende beoordeling voorgelegd kunnen worden die onomstotelijk aangeven dat (toekomstige) activiteiten op zee en in de kustzone geen, weinig of enkel positieve impact hebben op de natuur kunnen we niet akkoord gaan dat er onderhandeld wordt over enkelvoudig of meervoudig ruimtegebruik in mariene beschermde gebieden. We ijveren voor natuur én voor menselijke activiteiten die geen of weinig impact hebben op de natuur of zelfs de natuur ten goede komen. We willen een veilig, gezond en multifunctioneel marien en kustecosysteem, waarin natuur centraal staat."