Dit najaar namen 222 scholen deel aan de grootste meting van de luchtkwaliteit die ooit in Belgische scholen is uitgevoerd. Doordat kinderen extra kwetsbaar zijn voor luchtvervuiling, vooral door stikstofdioxide, zijn de conclusies die vandaag worden bekendgemaakt heel zorgwekkend: slechts 3% van de scholen heeft een goede luchtkwaliteit, terwijl 61% een onrustwekkende of slechte kwaliteit laten optekenen.

Volgens de conclusies van BuroBlauw, het gespecialiseerde laboratorium dat het onderzoek uitvoerde, zijn de nabijheid van verkeer en uitlaatgassen een sterk bepalende factor voor de kwaliteit van de lucht op een school. Tijdens de lesuren stijgt de vervuiling in elke school trouwens met gemiddeld 13% als gevolg van de toegenomen autoverplaatsingen. [1]

"Dieselvoertuigen zijn de grootste schuldigen van deze vervuiling met stikstofdioxide, omdat zij een enorme hoeveelheid van dit gas uitstoten. Maar we mogen de ouders niet de schuld geven dat ze die gebruiken," zegt Joeri Thijs, expert Mobiliteit en Luchtkwaliteit bij Greenpeace. "De consumenten zijn tot nu toe altijd de dupe geweest. [2] De conclusies van de actie "Mijn lucht, mijn school" moeten onze politici wakker schudden, zodat zij eindelijk sterke en moedige maatregelen nemen om de burgers en onze kinderen te beschermen tegen deze vervuiling die ons elke dag vergiftigt."

Scholen in stedelijk gebied behalen in dit onderzoek over het algemeen minder goede resultaten dan scholen op het platteland, maar de invloed van zogenaamde street canyons is ook in deze laatste merkbaar. Scholen op het platteland in smalle straten met veel verkeer kampen gemiddeld met meer luchtvervuiling dan stadsscholen in bredere straten met minder verkeer.

Slechts 7 van de 222 deelnemende basisscholen genieten van een goede luchtkwaliteit (zie de bovenstaande grafiek).

De Brusselse milieubeweging BRAL is wel verheugd dat zoveel scholen en actoren hebben deelgenomen, en wijst op "de ongelooflijke energie van die honderden burger-wetenschappers die de luchtvervuiling volgen. Zij proberen politici in beweging te krijgen om te eisen dat de vervuilingsbronnen worden beperkt en om de gezondheid van hun gemeenschap en ons fundamentele recht om te ademen te garanderen".

Kinderlongen zijn kwetsbare filters
Dat recht op gezonde lucht komt ernstig in het gedrang als je weet welke ziekten worden veroorzaakt door met stikstofdioxide vervuilde lucht, vooral bij kinderen, ook al onder de door de Europese Unie vastgelegde drempel van 40 microgram per kubieke meter. "De longen van kinderen zijn jammer genoeg de beste filters van vervuilde lucht. Zij halen er alle vuiligheid uit", merkt dokter Wouter Arrazola de Oñate, Medisch directeur van de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT) op. "Kinderen hebben nochtans het recht om gezond op te groeien. Maar de luchtvervuiling verhoogt bij hen, onder andere, het risico op astma, allergieën en diabetes en heeft een negatieve impact op hun cognitieve ontwikkeling."

"Beleidsmakers moeten dat recht op gezondheid ook in het achterhoofd houden wanneer zij een kosten-batenanalyse maken", vult de Gezinsbond aan. "Dit project laat zien dat alle betrokken actoren een rol hebben om kinderen te behoeden voor een slechte luchtkwaliteit. Ouders, opvoeders in scholen en kinderopvang, gezondheidswerkers, wetenschappers en overheden, ngo's en de privésector moeten samen een beleid ontwikkelen dat gericht is op preventie en sensibilisering én op een strenge regelgeving."

Duurzame mobiliteit dringend nodig
De luchtkwaliteit werd ook gemeten in de klaslokalen. Uit de resultaten blijkt dat de scholen vaak moeten kiezen tussen de pest en de cholera: de lucht in de klas niet verversen of een overdosis aan uitlaatgassen binnenlaten.

Om de scholen te helpen de luchtkwaliteit te verbeteren, hebben zij naast hun individuele meetresultaat ook allemaal enkele praktische aanbevelingen ontvangen. De Vier Winden Basisschool in Molenbeek, waar de persconferentie plaatsvond, heeft bijvoorbeeld sinds enkele jaren het autoverkeer in de straat van de school beperkt tijdens de uren dat de kinderen er aankomen en vertrekken. Maar de scholen alleen zullen nooit de luchtkwaliteit zo drastisch kunnen verbeteren als nodig is.

"Dit onderzoek toont duidelijk aan welke impact het verkeer heeft op de luchtkwaliteit. Snel werk maken van duurzame mobiliteit is de boodschap", besluit het Netwerk Duurzame Mobiliteit. "De verschillende overheden moeten maatregelen nemen om de schadelijke uitstoot van het verkeer in te perken, in het bijzonder in de omgeving van onze scholen."

De resultaten van dit onderzoek worden nog deze namiddag en de komende dagen voorgesteld aan de betrokken politiek verantwoordelijken. Er zijn hiervoor al afspraken vastgelegd.

Contact:
Thomas Leroy, 0496/26.31.91