Op 5 oktober 2017 stemde het Federaal Parlement, ondersteund door alle meerderheidspartijen, een wet die het bezetten van gebouwen zonder recht noch titel inschrijft in het Strafwetboek. Vroeger konden krakers ook uitgezet worden maar dan na een burgerrechtelijke procedure. Een collectief van organisaties en krakers zijn van mening dat deze nieuwe maatregel disproportioneel zwaar is en in tegenspraak met het recht op wonen. Ze dienen daarom een beroep tot nietigverklaring in bij het Grondwettelijk Hof.

We leven in een context waar het steeds moeilijker wordt om op een klassieke manier een woning te bekomen. De aankoopprijzen en huurprijzen van woningen stijgen sneller dan de levenskosten. Die stijging gaat gepaard met een groeiende sociale onzekerheid in heel Europa. Gezien deze context is de invoering van deze nieuwe repressieve regelgeving disproportioneel zwaar en mensonwaardig. Mensen die nu al in een zeer kwetsbare situatie leven worden nog meer in het hoekje geduwd.

Reeds voor de stemming van de wet hebben organisaties en groepen die ijveren voor het recht op wonen getracht de parlementsleden tot rede te brengen en de publieke opinie te sensibiliseren... Tijdens de hoorzittingen bij de Commissie Justitie van de Kamer van Volksvertegenwoordigers hebben ook andere actoren zich tegen dit wetsvoorstel gepositioneerd. Zo uitten het Nationaal Eigenaars- en Mede-eigenaarssyndicaat, het Koninklijk Verbond van Vrederechters en het College van Procureurs-Generaal serieuze twijfels over de doeltreffendheid en het nut van de wet. Tevergeefs.

Een onnodige en zinloze wet

Er bestonden reeds doeltreffende burgerrechtelijke procedures om het eigendomsrecht te laten gelden en om een eventuele uithuiszetting bij een betwiste bezetting te bekomen.

Vanuit juridisch standpunt doet deze wet dan ook heel veel vragen rijzen. Naast strafvervolging, die gaat tot een boete van 1800€ en 1 jaar celstraf2 , is het de eerste keer dat een procureur een uithuiszetting kan bevelen zonder voorafgaand vonnis. De verkorting van de termijnen verhindert concreet elke poging tot verzoening. Deze verandering betekent een criminalisering van oplossingen voor een wooncrisis en is een schending van fundamentele rechten zoals het recht op wonen, het recht op een eerlijk proces, ...

Twee maten, twee gewichten

Het is stuitend dat een repressieve regelgeving om het kraken aan banden te leggen wordt ingevoerd maar terzelfdertijd de vele leegstand onbestraft blijft. Ondertussen ondervindt een steeds groter wordende groep mensen moeilijkheden om zich te huisvesten via het klassieke circuit. Een woning laten leeg staan is een overtreding en kan juridisch worden aangevochten. Dit gebeurt vandaag nog veel te weinig, wat de vrije loop geeft aan vastgoedspeculatie op grote schaal.

Kraken is een praktijk die tegemoet komt aan een fundamentele nood bij gebrek aan een andere oplossing, om financiële of sociale redenen en in een context waarin het moeilijk is een waardige woning aan een redelijke prijs te vinden. Er zijn miljoenen vierkante meters leegstaande woningen in België. We begrijpen dan ook niet dat mensen die hun recht op wonen laten gelden door te wonen in verwaarloosde panden, hier hardnekkig van weerhouden worden.

Doorheen de geschiedenis heeft kraken steeds een functie van proeftuin gehad op maatschappelijk, politiek en cultureel vlak. Het heeft haar capaciteiten bewezen als motor van weerstand, als versterker van het sociale weefsel en verrijker van het buurtleven.

Beroep tot nietigverklaring bij het Grondwettelijk Hof

Omwille van al deze redenen heeft een platform van 30 organisaties en individuen beslist om een beroep tot nietigverklaring in te dienen bij het Grondwettelijk Hof, met als bedoeling deze wet te laten intrekken. In het licht van de huisvestingscrisis en andere socio-economische crisissen, is kraken een politiek en sociaal instrument dat de effecten van deze crisissen kan indijken of bestrijden.

Met de nietigverklaring van deze wet hopen we deze repressieve maatregelen terug te kunnen dringen en een halt toe te roepen aan de criminalisering van kraken en krakers.

Deze ondertekenaars ondersteunen de indiening van het beroep : Association de Défense des Allocataires sociaux (ADAS) Art Madillo asbl Au Quai asbl Belgian Anti-Poverty Network - BAPN Barricade asbl Bij Ons/Chez Nous asbl Brussels Platform Armoede vzw Collectif Halé! Habiter léger Communa asbl Droit Au Logement Liège (DAL Liège) Fédération Bruxelloise de l'Union pour le Logement (Fébul) Front Commun SDF asbl Habiter Bruxelles asbl JES vzw La Clef asbl Liga voor Mensenrechten vzw La Ligue Droits de l'Homme asbl Lire et Ecrire Brabant Wallon La Maison à Bruxelles asbl Mouvement Ouvrier Chrétien (MOC) Netwerk tegen Armoede Présence et Action Culturelle – Brabant wallon (PAC BW) Rassemblement Bruxellois pour le Droit à l'Habitat (RBDH) Réseau Brabançon pour le Droit au Logment (RBDL) Rassemblement Wallon pour le Droit à l'Habitat (RWDH) Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté (RWLP) Sector Samenlevingsopbouw Solidarités nouvelles asbl Toestand vzw Tout Autre Chose Vie Féminine Brabant Wallon Vlaams Huurders Platform vzw Woningen 123 Logement asbl En ongeveer vijftien individuen die rechtstreeks getroffen zijn door de wet en die als verzoeker mee het beroep indienen.