Het TPNW ligt sinds 20 september 2017 voor aan de VN-lidstaten: vandaag hebben 59 landen het getekend en 10 geratificeerd. Vanaf 50 ratificaties treedt het Verdrag in werking en maakt het deel uit van het internationaal recht. België blijft weigeren om dit Verdrag te tekenen, omdat het de lijn van de VS volgt, die binnen de NAVO hamert op de mogelijkheid om nucleair in te grijpen in het geval zij het nodig acht. Ook Groot-Brittannië en Frankrijk zijn kernwapenstaten, die eveneens vasthouden aan de mogelijkheid om deze massavernietigingswapens in te zetten. België heeft nochtans in zijn regeerakkoord gesteld te zullen ijveren voor elk initiatief dat tot een kernwapenvrije wereld leidt.

De huidige initiatieven, zoals het Non-proliferatieverdrag en het Alomvattend Kernstopverdrag (CTBT, Comprehensive Test-Ban Treaty), boeken al decennia geen of nauwelijks vooruitgang. Daarom dat het hoog tijd werd voor een nieuwe dynamiek. Deze is nu volop bezig dankzij het Kernwapenverbodsverdrag. Beatrice Fihn noemt hierbij het voorbeeld van KBC Groep, die op 8 mei 2018 liet weten niet langer te zullen investeren in kernwapenindustrie, hierbij verwijzend naar dit verdrag. Ook het grootste Nederlandse pensioenfonds ABP, goed voor een vermogen van 405 miljard euro, en het Noors Pensioenfonds, goed voor 1.000 miljard euro vermogen, zetten eerder dit jaar al deze stap. De trend wijst uit dat meer banken en vermogensbeheerders gaan volgen.

Waarom is een verbod op kernwapens nodig? Wellicht een overbodige vraag, maar Fihn heeft ze toch beantwoord. Het belangrijkste argument behoort tot het domein van het Internationaal Humanitair Recht, waarbij werd bepaald dat tijdens het voeren van oorlog een onderscheid moet gemaakt worden tussen strijdende partijen en de burgerbevolking. Burgers moeten te allen tijden worden beschermd. Kernwapens zijn massavernietigingswapens: ze maken dus geen onderscheid tussen burgers en soldaten of strijders. Kernwapens respecteren ook geen staatsgrenzen of grenzen gemaakt door mensen. Het inzetten van een atoombom heeft dus niet alleen effect op het land of de regio, die beschouwd wordt als vijandig, maar ook op naburige landen of regio's. De effecten in geval van gebruik zijn enorm: honderdduizenden doden in geval van een aanval op een stad, een fallout (radioactieve stof die neervalt) zorgt ervoor dat niets nog leeft of werkt (functioneert) in de wijde omgeving en geen enkel rampenplan dat in gang kan schieten.

Tot nu toe hebben we heel veel geluk gehad: er waren verschillende incidenten die hadden kunnen leiden tot een nucleaire explosie. Geluk is echter geen nationaal veiligheidsbeleid, dus daar kunnen en mogen we niet op rekenen. De bedreigingen tussen Noord-Korea en de VS zijn echt en prangend. "Weet u wat het recente valse kernwapenalarm met de mensen op Hawaï en Japan heeft gedaan? Kan u zich de angst van de bevolking indenken?" vroeg Beatrice Fihn aan de parlementsleden.

ICAN heeft een vijfstappenplan opgesteld n.a.v. de topontmoeting tussen president Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jung-un. ICAN vindt het voorstel van Trump hypocriet: waarom eisen van Noord-Korea dat het zich nucleair ontwapent als hij zelf geen enkele stap in die richting zet? Waarom mag de VS dreigen met het wegvegen van Noord-Koreaanse steden? Dat is toch geen serieus antwoord op de bewapeningsrethoriek van Kim Jung-un?

Daarom is het Kernwapenverbodsverdrag (TPNW) zo belangrijk, stelt Fihn.

Duitsland, Italië, Nederland, Turkije en België stationeren Amerikaanse kernwapens op hun grondgebied. Wanneer komt daar eens verandering in? Wanneer gaat Europa eindelijk deze wapens verwerpen? Het Verdrag helpt daarbij. Zeker ook omdat alle NAVO-landen zweren bij het Non-proliferatieverdrag. Het TPNW werkt het NPV niet tegen, maar staat toe om aan alle engagementen binnen het NPV te voldoen. Het TPNW heeft verschillende componenten die landen toestaan om stapsgewijs te werk te gaan. Maar er is wel degelijk een sterk verificatiemechanisme ingebouwd, zegt Fihn, hiermee kritiek van de Belgische regering parerend. Sigurd Schelstraete van het departement Ontwapening van het Ministerie van Buitenlandse Zaken gaf immers enkele redenen op in de kamercommissie waarom de regering het nieuw verdrag niet wil ondertekenen. Hij bevestigt de wens om tot wereldwijde kernontwapening te komen, maar kan enkel een beperkt aantal initiatieven voorleggen die België op dit moment onderneemt of steunt. Dat de kernwapenstaten bijvoorbeeld zelf niet meetekenen, is hoegenaamd geen argument voor welke VN-lidstaat dan ook om kernwapens niet te verbieden. België heeft als eerste antipersoonsmijnen en clustermunitie verboden: daarvoor had het ook de medewerking van landmijnproducerende of clustermunitieproducerende landen nodig.

Fihn eindigde haar betoog met de vaststelling dat kernwapens aan de ene kant duidelijk beschouwd worden als 'slechte' wapens, want het zijn massavernietigingswapens met enorme en langdurige schadelijke gevolgen voor mens, natuur en planeet, maar aan de andere kant toch een plaats krijgen in de militaire doctrines van landen en bondgenootschappen. Deze inconsistentie moet meer uitgespeeld worden, want het gaat hier om een wapen dat - hoe langer het aanwezig is en bovendien gemoderniseerd wordt - vroeg of laat zal gebruikt worden. Wie wil dat op zijn geweten hebben? Het heeft lang geduurd voor chemische wapens werden verboden: 82 jaar. België was het land waar voor het eerst gifgas werd ingezet, tijdens de Eerste Wereldoorlog. Nu vindt iedereen het niet meer dan normaal dat chemische wapens verboden zijn. Zo zal het ook de kernwapens vergaan: over afzienbare tijd zijn het verboden wapens.