Honderden concrete maatregelen die er voor zorgen dat het werk werkbaar blijft voor meer dan 45.000 werknemers in 160 bedrijven uit de chemie en life sciences. Dat is de positieve tussenbalans zowat twee jaar na de effectieve opstart van het Demografiefonds. Met dit vernieuwende initiatief trekt de sector de kaart van de sociale dialoog in het maatschappelijke debat rond langere loopbanen en de demografische uitdagingen. In de chemie- en farma-industrie is bijna 1 op de 3 werknemers ouder dan 50. Hen op een haalbare en gemotiveerde manier aan de slag houden is dan ook een topprioriteit voor de sociale partners.

Hoe zorgen we ervoor dat werk werkbaar blijft voor iedereen, zowel arbeiders, bedienden als kaderleden? Dat was het uitgangspunt bij de oprichting van het Demografiefonds tijdens de sectorale cao-onderhandelingen 2015-2016. De beslissing om een deel van de beschikbare brutoloonmassa te besteden aan bedrijfsspecifieke maatregelen voor werkbaar werk was een primeur voor ons land. Dankzij het fonds kunnen alle ondernemingen uit de sector, in overleg met de syndicale delegaties, actieplannen indienen waarvoor ze een financiële ondersteuning krijgen tot 0,30 % van de brutoloonmassa van de betrokken onderneming en dit voor maximaal 4 jaar.

Het eerste demografieplan werd in december 2016 goedgekeurd. Vandaag doen al 160 bedrijven uit de chemie en life sciences een beroep op het sectorale Demografiefonds. Al die plannen samen hebben betrekking op ruim 45.000 werknemers, of zowat de helft van alle medewerkers in de sector. Professor Peggy De Prins van de Antwerp Management School zorgt voor de academische begeleiding en onderbouwing van de ingediende plannen. De focus ligt op vier actiedomeinen: werk, gezondheid, competenties en loopbaanbeleid. Het gaat daarbij vaak om maatwerk per onderneming.

Zo richten heel wat initiatieven zich op de arbeidsorganisatie met arbeidsduurvermindering, aanpassingen aan ploegenstelsels, meer inspraak in de uurroosters, de invoering van telewerk of peterschapsprojecten waarbij ervaren werknemers jongere collega's begeleiden. Op vlak van gezondheid scoren de BRAVO-acties hoog (waarbij BRAVO staat voor meer Bewegen, niet Roken, matig Alcoholgebruik, gezonde Voeding en tijdig Ontspannen). Daarnaast is er veel aandacht voor extra medische begeleiding en maatregelen om de ergonomie op de werkplek te bevorderen.

Naast klassieke loopbaangesprekken en carrièrecoaching heeft het Demografiefonds ook oog voor de preventie van burn-out en duidelijke afspraken rond e-mail voor een optimale balans tussen werk en privé. Heel wat maatregelen gaan over het stimuleren van de interne mobiliteit binnen een bedrijf. Werknemers krijgen meer kansen om te wisselen van afdeling, van functie, van jobinhoud en van rol. Zo kunnen bijvoorbeeld jobs worden gegroepeerd op basis van bepaalde basiscompetenties, waarbij werknemers om de zes maanden in een ander departement een vergelijkbare functie opnemen.

"Het Demografiefonds bewijst dat een constructieve sociale dialoog concrete resultaten oplevert. Bedrijven en vakbonden uit de chemie en life sciences hebben werkbaar werk hoog op de paritaire agenda gezet met een academisch onderbouwde langetermijnvisie om dit gezamenlijk aan te pakken. Met succes. Werkbaar werk is de belangrijkste maatschappelijke uitdaging voor de komende jaren en we moeten dit samen met de overheid als een absolute topprioriteit blijven zien. Als we het verstandig aanpakken, versterken we zo het concurrentievermogen van onze ondernemingen wat zorgt voor groei en jobs", zegt Koen Laenens, directeur Sociaal Beleid van sectorfederatie essenscia.

"Twee jaar na de effectieve opstart kunnen we gerust stellen dat het Demografiefonds geen lege doos is gebleven. Vandaag kunnen meer dan 45.000 werknemers uit de sector genieten van concrete initiatieven voor werkbaar werk, gefinancierd vanuit het fonds. Hierdoor is de aandacht voor duurzame loopbanen bij heel wat bedrijven een vast item geworden op de agenda van het sociaal overleg. Het werk is zeker nog niet af, maar als sociale partners willen we constructief samenwerken om de werking van het Demografiefonds verder uit te bouwen en te versterken", zegt Anita Van Hoof, voorzitter van het Demografiefonds.