BRUSSEL - Deze zaterdag 13 oktober is het Global Gasdown Day, een dag van wereldwijde actie tegen fossiele brandstoffen. Hier hebben de Vlaamse gemeenten een belangrijke sleutel in handen: om het Parijsakkoord te halen, moeten tussen nu en 2050 jaarlijks zo'n 100.000 huishoudens hun warmtevoorziening vergroenen. En steden en gemeenten zijn ideaal geplaatst om de regie voor groene warmte op zich te nemen. 'Toch is bij de meesten verwarming nog een blinde vlek in hun klimaatbeleid', zegt Benjamin Clarysse van Bond Beter Leefmilieu.

88 procent van de Vlaamse steden en gemeenten hebben het Burgemeestersconvenant ondertekend en zich zo geëngageerd om hun uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Dat is ook nodig: gebouwen zijn immers goed voor 30 procent van de Vlaamse broeikasgasemissies. Bij huishoudens gaat 85 procent van het energieverbruik naar verwarming, en het overgrote deel verwarmt met aardgas of stookolie. De stads- en gemeentebesturen kunnen dat veranderen.

"Toch is bij de meeste lokale besturen verwarming nog een blinde vlek in hun klimaatbeleid", zegt Benjamin Clarysse van Bond Beter Leefmilieu. "Hier en daar duikt wel een warmtenet op, maar er is zelden sprake van een structureel langetermijnbeleid om over heel het grondgebied over te stappen op hernieuwbare alternatieven voor stookolie en aardgas."

Steden en gemeenten aan zet

Steden en gemeenten zijn ideaal geplaatst om de regie voor groene warmte op zich te nemen. Via een warmtezoneringsplan kan een lokaal bestuur aangeven waar het op termijn kiest voor collectieve groene warmte via een warmtenet, en waar de burger zelf voor een individuele oplossing moet zorgen, bijvoorbeeld via een warmtepomp. Op basis van die zonering kunnen besturen dan een warmtebeleid op langere termijn uitstippelen. Lokale besturen kunnen ook via renovatiebegeleiding bij hun burgers de warmtevraag drastisch terugdringen.

Miljoenen euro's besparen

De financiële voordelen voor het bestuur op langere termijn zijn aanzienlijk. Stad Eeklo rekende uit dat overschakelen op lokaal geproduceerde groene warmte tot een besparing van 40 miljoen euro aan brandstofkosten zou leiden. Geld dat opnieuw geïnvesteerd kan worden in de lokale economie. Een studie in de gemeente Beersel toonde dan weer aan dat een uitfasering van fossiele verwarming haalbaar is. Warmte uit hernieuwbare bronnen op het grondgebied van de gemeente kan de volledige warmtevraag dekken in 2030.

Internationale actiedag tegen fossiele brandstoffen

Deze zaterdag 13 oktober is het Global Gasdown Day, een dag waarop wereldwijd actie gevoerd wordt tegen fossiele brandstoffen. "Ook in Vlaanderen kunnen we een tandje bijsteken om van de wereldwijde fossiele verslaving af te geraken", zegt Benjamin Clarysse. "Nederland stopt met de levering van laagcalorisch aardgas aan Vlaanderen tegen 2030. Dit sleutelmoment kunnen lokale overheden aangrijpen om werk te maken van de omslag naar een klimaatneutrale verwarming."

Over Bond Beter Leefmilieu

Bond Beter Leefmilieu is een netwerkorganisatie die Vlaamse verenigingen, burgers, overheden en ondernemingen met hetzelfde doel samenbrengt: de switch maken naar een duurzame, hernieuwbare samenleving op vlak van energie, mobiliteit, circulaire economie, voeding en ruimtelijke ordening.