HOGERE HUURWAARBORG ZET TOEGANG TOT WONEN VOOR MENSEN IN ARMOEDE VERDER OP DE HELLING

Begin oktober werd het nieuwe Vlaamse huurdecreet besproken en gestemd in de commissie wonen van het Vlaams Parlement. Doorn in het oog in die nieuwe huurwet is de verhoging van de huurwaarborg van twee naar drie maanden. Het Netwerk tegen Armoede heeft steeds benadrukt dat die verhoging de toegang tot wonen voor mensen in armoede verder op de helling zet, ondanks dat er een huurwaarborglening voorzien is.

Voor mensen in armoede was een huurwaarborg van twee maanden vaak al erg moeilijk. Met de verhoging naar drie maanden wordt de drempel nogmaals verhoogd en komt de betaalbaarheid van wonen verder onder druk. Wie bijvoorbeeld een huishuur van 500 euro heeft, zal bij aanvang 1500 euro moeten betalen, plus nog eens 500 euro voor de eerste maand huur. Dat is 2000 euro voor de huurder nog maar zijn intrek kan nemen in de nieuwe woning. Reken daar nog de verhuiskosten, en vaak kosten gepaard met energieaansluitingen bij, en de teller tikt door. Voor wie bijvoorbeeld als alleenstaande een leefloon van ongeveer 900 krijgt, zijn deze kosten onhaalbaar.

Samen met de verhoogde huurwaarborg wordt ook een renteloze huurwaarborglening ingevoerd. Op die manier wil de Vlaamse regering meer bescherming bieden aan de verhuurder (door de verhoging) én aan de huurder (door de lening). Zeker in de onderste segmenten van de huurmarkt zijn misbruiken schering en inslag. Nog te vaak horen we verhalen van mensen in armoede die zich gedwongen zien om de huurwaarborg cash te betalen. Indien zij weigeren, lopen ze de kans op een woning mis en lonkt de straat. Er zijn dan ook onvoldoende waarborgen ingebouwd in het nieuwe decreet om die misbruiken aan te pakken. Het is nog maar de vraag hoe goed die lening de kwetsbare huurders zal helpen om hun recht op wonen te realiseren. Een belangrijke vereiste is namelijk dat de waarborg snel wordt toegekend om bijvoorbeeld discriminatie op basis van inkomenstatuut te kunnen tegengaan.

Het Netwerk tegen Armoede pleit al langer voor een centraal huurwaarborgfonds. Alle huurwaarborgen zouden in dat fonds gecentraliseerd worden. Daarmee kunnen eventuele schade en huurachterstallen voorgeschoten worden. Doordat elke huurder zijn huurwaarborg in het fonds stort, verkleint ook de kans op discriminatie. De verhuurder zou niet kunnen achterhalen hoe de huurder zijn waarborg financiert. Daarnaast waren wij meer dan bereid om na te denken over de uitwerking van de huurwaarborglening. Ondanks herhaaldelijke vraag zijn we echter nooit betrokken geweest. Wij vragen de Vlaamse regering dan ook om werk te maken van een degelijke evaluatie en monitoring van het nieuwe instrument na een jaar en daar mensen in armoede bij te betrekken.