Brussel, 29 oktober 2018. Op 13 september 1993 ondertekenden de Israëlische premier Yitzhak Rabin en de Palestijnse leider van de PLO Yasser Arafat in Washington in aanwezigheid van de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton het Osloakkoord I. De besprekingen vonden in het geheim plaats in Oslo en op 20 augustus 1993 werd een akkoord bereikt. Dit akkoord bevatte een "Declaration of principles on interim self-government arrangements". De PLO erkende de staat Israël en zag af van geweld. Israël erkende de PLO als vertegenwoordiger van het Palestijnse volk, zou het leger uit de bezette gebieden terugtrekken en een bepaalde mate van autonomie toekennen over delen van de Palestijnse gebieden. Het Oslo-akkoord II werd op 24 september 1995 in Taba ondertekend en op 28 september van hetzelfde jaar in Washington bekrachtigd. Deze interim-regeling voor de bezette Westelijke Jordaanoever gaf de Palestijnen zelfbestuur in een aantal dorpen en steden zoals Bethlehem, Hebron, Jenin, Qalqilya, Ramallah en Tulkarem. Essentiële kwesties zoals Jeruzalem, de Israëlische kolonies en de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen zouden na de interim-periode van 5 jaar in een slotfase besproken worden.

Er werden grote verwachtingen gewekt. Maar op 4 november 1995 werd Yitzhak Rabin door een joodse extremist in Tel Aviv doodgeschoten. Van de Oslo-akkoorden kwam er uiteindelijk weinig terecht op de wederzijdse erkenning na en de vorming van een Palestijnse autoriteit met instellingen en ministeries. Israël heeft nog altijd het bestuur van de bezette gebieden in handen. De jonge generatie Palestijnen is ervan overtuigd dat hun leiders hen verraden hebben.

In feite betrof het onderhandelingen tussen ongelijke partijen. De "Declaration of principles" vermeldde zelfs niet de toekomstige stichting van een Palestijnse staat. De Palestijnse onderhandelaars lieten ook na om de stopzetting te eisen van de uitbreiding van de kolonies in de bezette gebieden. In 1993 waren er al meer dan 262 500 kolonisten. Dit aantal is nu gestegen tot 600 000 waarvan 208 000 in Oost-Jeruzalem. Dit ondermijnt de haalbaarheid van een leefbare Palestijnse staat. Onlangs gaf het Israëlische hooggerechtshof nog de toelating om het bedoeïenendorp Al Khan Al Ahmar te slopen. Het dorp wordt bedreigd door de uitbreiding van vier Israëlische kolonies en ligt ten oosten van Jeruzalem in het strategische gebied E1 dat de Westelijke Jordaanoever in een noordelijke en zuidelijke helft verdeelt.

In 2002 begon in de Westelijke Jordaanoever de bouw van de apartheidsmuur bovenop de checkpoints, waardoor er minder contacten tussen Israëli's en Palestijnen zijn en de bewegingsvrijheid van Palestijnen fel beperkt wordt. Israël legde in 2007 een blokkade op aan de bewoners van de Gazastrook en voerde sindsdien drie bloedige oorlogen die aan heel wat burgers, ook honderden minderjarigen, het leven kostte. In een recent verslag van de Wereldbank wordt de economische toestand van de Gazastrook als rampzalig beschreven. Bovendien besliste Amerika om de financiële hulp aan de UNRWA (het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen) op te schorten. En dan is er nog de Palestijnse Autoriteit van President Abbas die een aantal sancties nam zoals het schrappen van 22 000 arbeidsplaatsen van ambtenaren in de Gazastrook.

Onder de Palestijnen bestaat er inderdaad verdeeldheid tussen Hamas van de Gazastrook en de Palestijnse Autoriteit van de Westelijke Jordaanoever. De Palestijnse Autoriteit (PA) werkt samen met de Israëlische veiligheidsdiensten. Volgens een verslag van de NGO Human Rights Watch arresteert de PA dissidenten, zoals sympathisanten van Hamas, om ze achteraf te folteren. En Hamas, die niet wil onderdoen, doet hetzelfde met sympathisanten van de PA in de Gazastrook.

Het zogenaamde 'vredesproces' zit muurvast. De gesprekken over het VN-stappenplan faalden keer op keer in 2007, 2009 en 2013. Ook de onderhandelingen over de voorstellen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken geraakten eind april 2014 in het slop. Het aangekondigde vredesplan van Jared Kushner, de huidige Amerikaanse politieke adviseur van Trump, dreigt een flop te worden. Van een recht op terugkeer voor de Palestijnse vluchtelingen is hierin geen sprake en volgens dit plan zullen de Palestijnen zich moeten tevredenstellen met het stadje Abou Dis als hoofdstad van een eventuele Palestijnse staat.

Intussen heeft het Israëlische parlement op 19 juli de wet over de joodse natiestaat goedgekeurd waarbij Israël nu officieel een apartheidsregime geworden is. Reden te meer om mee te doen met onze campagne Apartheid Vrije Zone.

Het redactieteam van Palestina Solidariteit