Dat de NVA de regering heeft verlaten is zeer goed nieuws. Helaas is de tijd tot de volgende verkiezingen zeer kort, maar deze vijf tot zes maanden kunnen voldoende zijn om een andere boodschap te laten horen.

Maggie De Block zal uiteraard geen links beleid voeren. Maar ze kan wel een duidelijk standpunt over migratie en over mensenrechten ontwikkelen. De NVA mag dan populair zijn en tot de onderbuik van veel Vlamingen spreken, ik geloof niet dat eenzelfde grote groep mensen het ermee eens dat jonge kinderen op straat moeten slapen of opgesloten worden, of dat duizenden mensen jaarlijks verdrinken in de Middellandse Zee. De hardheid van Francken Theo stuit velen tegen de borst. Een meerderheid van de Vlamingen en van de Belgen wil dat mensenrechten gerespecteerd worden. Dat is mijn overtuiging. Deze nieuwe regering een mensenrechtencoalitie noemen is dan ook een erg goed idee.

Het zal er daarom op aankomen om duidelijk het verschil te maken en het te tonen. Het zal OVLD electorale winst opleveren, maar misschien kan zo wel vermeden worden dat NVA opnieuw, samen met VB een monsterscore haalt en er niet aan te ontsnappen valt in een nieuwe regering. Het klinkt paradoxaal, maar de linkerzijde doet er goed aan het beleid van De Block niet af te breken.

Voor de linkerzijde komt het er wel op aan een duidelijk ander standpunt in te nemen en te tonen dat de hele linkerzijde wel degelijk relevant is. De PVDA heeft al een goed standpunt over het Pakt van Marrakesh gepubliceerd. Van de SPA hoorden we nog weinig. Hoe dan ook zullen beide partijen heel duidelijk moeten aangeven hoe ze de migratie in de toekomst willen reguleren, want open grenzen, zo dacht ik, is voor geen van beiden een optie. De kans dat migratie een topthema wordt bij de verkiezingen van mei 2019 is zeer groot.

Marrakesh en de andere internationale verplichtingen

Nu de heisa over Marrakesh voorbij is, kan ook iets meer kritisch naar die tekst gekeken worden. De sociale bewegingen op het Wereld Sociaal Forum over Migratie in Mexico die hierrond campagne voerden, hebben wel degelijk een punt. De tekst is bijzonder vaag en de internationale teksten die er toe doen, met name de VN Internationale Conventie voor de beschermingen van de rechten van alle migrerende werknemers en hun gezinsleden, enerzijds, en de ILO Conventie 143 voor migrerende werknemers, anderzijds, worden nauwelijks in een voetnoot vermeld.

Dit gaat niet over mensenrechten in het algemeen, maar over de rechten van arbeiders-migranten die nu al te vaak, ook bij ons, met voeten worden getreden.
Het is geen toeval dat géén van beide teksten door de landen van West-Europa werden ondertekend of geratificeerd. De VN Conventie werd enkel door Bosnië Herzegovina geratificeerd, Servië en Montenegro ondertekenden de tekst. De ILO Conventie werd in Europa enkel door Italië, Zweden, Portugal, Servië, Montenegro en Macedonië geratificeerd.

Dit zijn erg belangrijke instrumenten waarmee de rechten van migranten kunnen verdedigd worden. Want zogenaamde ‘illegalen’ werken natuurlijk wel, hoe zouden ze anders overleven, en zijn meer dan welkom op onze arbeidsmarkt. Ze zijn goedkoop en vragen geen sociale rechten. Het volstaat om ’s ochtends in de buurt van het Klein Kasteeltje te gaan kijken hoe mensen door hun ‘bazen’ worden opgepikt.
Deze twee teksten zijn ook sterker en bindend voor wie ze heeft geratificeerd. Actie hier rond om onze regeringen te dwingen ze ook te aanvaarden zijn meer dan welkom.
Economische en sociale rechten

En zo komen we natuurlijk bij de economische en sociale rechten die ook mensenrechten zijn en die wel door onze regeringen worden aanvaard. Hart boven Hard voert actie rond artikel 23 van de Grondwet, maar raakt enigszins verdwaald wanneer dit uitsluitend wordt toegepast op armoede en ongelijkheid. Dit zijn drie geheel verschillende problemen en het is niet met armoedebeleid dat de armoede kan opgelost worden of dat de ongelijkheid kan verminderen.

Hiervoor is een degelijke sociale bescherming nodig, een sterk afdwingbaar arbeidsrecht en een goede fiscaliteit.

Deze punten die ook in het Internationaal Pact voor Economische, Sociale en Culturele Rechten staan moeten vandaag sterker in de verf worden gezet. Daar moeten de volgende verkiezingen over gaan. Want als de gele hesjes iets duidelijk maken, is het wel dat men de neoliberale besparingen spuugzat is en men het niet meer pikt dat miljardairs geen erfenisrechten betalen of een Davignon kan stellen dat honderd miljoen euro niet echt het verschil maakt.

Of met andere woorden, economische en sociale rechten zijn afdwingbare mensenrechten. Daar moet de klemtoon op liggen wanneer de linkerzijde iets uit de verkiezingen van mei 2019 wil halen.

De Wereldbank is momenteel een zogenaamde ‘universele’ sociale bescherming aan het bepleiten, maar wat het inhoudt is dat sociale bescherming wordt losgekoppeld van arbeid. Een verwerpelijk idee waar de vakbonden liefst snel op reageren.
Er is erg veel werk aan de winkel, voor migranten, zeer zeker, maar voor alle werkende mensen. Er is meer nodig dan enkel wat herverdeling. De sociale bescherming moet gemoderniseerd worden, maar de rechten mogen niet opgegeven worden.

In 2019 is het honderd jaar geleden dat de ILO, de Internationale Arbeidsorganisatie werd gesticht. In het Stichtingsakte staat uitdrukkelijk: duurzame vrede is niet mogelijk zonder sociale rechtvaardigheid. Laat ons dit nooit vergeten, zeker niet op een ogenblik dat internationaal extreem-rechts in alle Europese landen onrust zaait en komaf wil maken met de mensenrechten. Ook in de beweging van de gele hesjes is dit duidelijk te zien. De linkerzijde kan deze strijd winnen, maar kan dit enkel doen met erg duidelijke, scherpe en relevante standpunten. No pasarán.

Francine Mestrum
Dit artikel verscheen eerder op Uitpers