LIEN VANDAMME (11.11.11) . 14 DECEMBER 2018
© 11.11.11

België stond deze week al weer te kijk op de klimaattop in Katowice. Nadat onze ministers met veel trots een ‘Beneluxverklaring’ over de nood aan meer klimaatambitie voorstelden, bleken ze enkele uren later niet bereid om dat in de praktijk om te zetten. De zogenaamde High Ambition Coalition lanceerde een verklaring waarin de ondertekenende landen zich verbinden tot het verbeteren van hun klimaatplannen tegen 2020. Al snel werd duidelijker dat interne onenigheid een Belgische handtekening onmogelijk zou maken.

Drie van de vier ministers gingen meteen akkoord. Het antwoord van minister Schauvliege liet op zich wachten tot na de deadline. Uiteindelijk bleek dat N-VA een ministerraad nodig achtte. Daarmee was de kous af, want die zou niet op tijd georganiseerd kunnen worden. N-VA haalde de korte tijdspanne waarin het deze beslissing moest nemen aan als argument. Toch was de Vlaamse minister enkele dagen eerder naar een klimaattop vertrokken waar een verhoging van de ambitie centraal op de agenda staat. Van een regering verwacht je dan toch een minimum aan voorbereiding.
Geen tijd of geen zin?

Geen tijd of geen zin?

Het IPCC rapport van begin oktober was immers duidelijk: de opwarming beperken tot 1,5°C is cruciaal voor de veiligheid en gezondheid van miljoenen mensen. En dat de gevolgen nu al voelbaar zijn. Maar vooral: dat we niet op koers zijn om onder drie grens te blijven. Een rapport van de VN Milieuorganisatie sprak over de nood aan vijf maal meer inspanningen dan we vandaag doen. Is het dan gek om van een rijk land als België —  met een uitstoot die de laatste jaren zelfs steeg (!) — te verwachten dat het klaar is om iets verder te springen? Landen als Nederland, Duitsland en Frankrijk konden wel op tijd die beslissing nemen.

Het tijdsargument lijkt een goedkope smoes.

Het tijdsargument lijkt een goedkope smoes. Alle landen zijn uitgenodigd om alsnog hun handtekening te zetten onder de tekst. Met de uitdrukkelijke vraag van 75.000 mensen in de Brusselse straten naar meer ambitie en met een resolutie goedgekeurd door alle Belgische parlementen – inclusief meerderheidspartijen – op zak, zijn er eigenlijk geen excuses meer. Andere landen sloten ondertussen aan, België nog altijd niet. Wordt dit als eerste agendapunt behandeld op de Vlaamse ministerraad van vandaag?

België is geen eiland (maar Fiji wel)

Of het nu onwil of onkunde is: het klimaat en vooral de kwetsbare gemeenschappen in de armste landen verliezen sowieso. België liet het na om samen met heel wat andere landen een politiek signaal te geven dat het bereid is om het Akkoord van Parijs waar te maken. Dat signaal is cruciaal in het licht van de klimaattop in Katowice, die moeizaam verloopt. Voor heel wat kwesties, zoals ambitie maar ook de internationale klimaatfinanciering, staan er verschillende blokken tegen elkaar. Het water blijkt drie jaar na het Akkoord van Parijs vaak nog diep.

België liet het na om samen met heel wat andere landen een politiek signaal te geven dat het bereid is om het Akkoord van Parijs waar te maken.

Reden genoeg voor de 48 meest kwetsbare landen ter wereld, verenigd in het Climate Vulnerable Forum, om vandaag de alarmbel de luiden. Dat het IPCC rapport – dat wees op de existentiële risico’s voor kwetsbare eilandstaten – geen impact lijkt te hebben gehad op de standpunten van heel wat landen, is voor hen onaanvaardbaar. Zwakke of sterke taal in de uiteindelijke beslissing van de top is voor hun inwoners een kwestie van leven of dood.

Ze gaven aan zelf alles te doen wat ze kunnen om bij te dragen aan het beperken van de opwarming tot maximaal 1,5°C. Zo dienden Fiji en de Marshall-eilanden alvast nieuwe, meer ambitieuze klimaatplannen in. Maar de rest van de wereld moet ook mee willen.

In dat licht getuigt het ontbreken van de Belgische handtekening op de ambitieverklaring van een totaal gebrek aan internationale verantwoordelijkheid. België gedraagt zich als een eiland. Gaan onze ministers wachten tot de zee ook ons aan de enkels staat?

Lien Vandamme is beleidsmedewerker Klimaat en Natuurlijke Rijkdommen bij 11.11.11. Zij volgt voor 11.11.11 de klimaattop in het Poolse Katowice.