Op verzoek van Greenpeace onderzochten zes internationale experts in welke mate de projecten rond de geologische berging van hoogradioactief afval wereldwijd vooruitgang boeken. Hun rapport, dat vanochtend werd gepubliceerd, benadrukt dat er nergens een duurzame of veilige oplossing bestaat om de grote hoeveelheid gevaarlijk afval te beheren. [1]
"In tegenstelling tot wat Niras [2] beweert is er over het geologisch dumpen van kernafval geen internationaal aanvaarde oplossing. Het is geen beproefd concept en al zeker geen duurzame oplossing ", zegt Eloi Glorieux, kernenergiedeskundige bij Greenpeace. "De lijst met risico’s is groot en volgens het rapport bestaat er voorlopig geen enkel definitief bergingsconcept dat voldoende garanties biedt. Er zijn enkel tijdelijke opties."
De meest voorkomende risico’s - zowel tijdens de eerste 100 jaar van de operationele fase, als op de lange en zeer lange termijn - worden door de experts opgesomd :
- Brandgevaar - ook ontploffing -, containers die stukgaan en radioactieve stoffen die vrijkomen en uiteindelijk de biosfeer bereiken;
- Besmetting van ondergrondse waterreservoirs en overstromingsrisico;
- Technische problemen met de integriteit en de roestvrijheid van de verpakkingscontainers;
- Onbekende en steed oplopende kosten die op de volgende generaties worden afgeschoven;
Het rapport toont aan dat nog geen enkel land een haalbare, veilige en op lange termijn duurzame ondergrondse opslagplaats heeft gebouwd, hoewel meerdere landen kiezen voor geologische berging. "Wat Niras voorstelt als een definitieve geologische berging zou de volgende generaties opzadelen met de ongewenste erfenis van een halfbakken en gebrekkig concept", vreest Eloi Glorieux. "We moeten dringend investeren in een veilige voorlopige infrastructuur die ons de tijd geeft om nieuwe oplossingen te bedenken, met meer garanties voor dit probleem. "
De eerste stap om deze crisis aan te pakken is volgens Greenpeace stoppen met de productie van kernafval. België moet zo snel mogelijk uit kernenergie stappen. In afwachting van een oplossing op lange termijn moet uitbater Engie-Electrabel zijn verantwoordelijkheid nemen:
"Elke industrie moet op eigen kosten zorg dragen voor haar afvalbeheer en vermijden dat mens en milieu in gevaar gebracht worden. Er mag geen uitzondering op deze regel zijn" besluit Eloi Glorieux.
Tijdschaal:
• 1 minuut Als je je op een meter afstand van niet-afgedekte gebruikte splijtstofelementen bevindt, die een jaar geleden uit een kernreactor werden gehaald, dan ben je na ongeveer 1 minuut dood.
• 44 jaar Kernenergie wordt al vierenveertig jaar geproduceerd in Doel en Tihange. Tot nu toe zijn alle pogingen mislukt om een veilige manier te vinden om de gebruikte hoogradioactieve kernbrandstof permanent te beheren. Geen enkel concept of geen enkele technologie garandeert dat deze radioactieve materialen gedurende honderdduizenden jaren permanent uit de biosfeer gehouden worden.
• 300.000 jaar oud Met de huidige kennis weten we dat dit hoogradioactief afval voor mens en milieu langer gevaarlijk zal blijven dan het aantal jaren dat de Homo Sapiens tot nu toe op aarde rondloopt.
Noten:
[1] Het rapport concentreert zich op zeven landen die in grote mate afhankelijk zijn van kernenergie (België, Frankrijk, Japan, Zweden, Finland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten). Het toont aan dat grote hoeveelheden radioactief afval geproduceerd worden tijdens de vele stadia van de splijtstofcyclus en dat nog geen enkele overheid een oplossing heeft om veilig met dit afval om te gaan. De conclusie is duidelijk: het onderzoek naar geologische berging als oplossing is mislukt. Het volledige rapport is hier beschikbaar (in het Engels).
[2] Niras is de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen. Zie het interview in La Libre Belgique van januari 2019.