Woensdag 30 januari 2019 — Het Europese landbouwbeleid faalt voor klimaat, biodiversiteit én de boer. Omdat klimaatgrillen zich vandaag al laten voelen in de landbouw en omdat boerennatuur dramatisch achteruit gaat, is er geen tijd meer te verliezen. WWF, Natuurpunt, Greenpeace en BBL willen dat Vlaanderen en Wallonië eindelijk betekenisvolle stappen zetten naar een natuur- en klimaatvriendelijker landbouwbeleid. De door Europa geplande hervorming van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) biedt een unieke kans om het tij te keren.

Brussel, 30 januari 2019 - Het Europese landbouwbeleid faalt voor klimaat, biodiversiteit én de boer. Dat stellen WWF, Natuurpunt, Greenpeace en BBL in een gezamenlijke positietekst. De door Europa geplande hervorming van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) biedt straks een unieke kans om het tij te keren. Europa laat lidstaten namelijk een verregaande eigen inbreng geven in de besteding van de landbouwsubsidies in eigen land. Omdat klimaatgrillen zich vandaag al laten voelen in de landbouw en omdat boerennatuur dramatisch achteruit gaat, is er geen tijd meer te verliezen. De ngo’s willen dat Vlaanderen en Wallonië eindelijk betekenisvolle stappen zetten naar een natuur- en klimaatvriendelijker landbouwbeleid.

Vorig jaar riep 80% van de meer dan 255.000 respondenten op een publieke bevraging van de Europese Commissie op tot een radicale ommezwaai van het GLB in de richting van een groenere landbouw. Maar de Commissie legde die boodschap naast zich neer en kwam enkele maanden later met een ontwerp-GLB op de proppen dat nog steeds verder bouwt op de beproefde recepten van intensieve landbouw en veeteelt. WWF, Natuurpunt, Greenpeace en BBL vinden dat het signaal van de bezorgde Europese burger niet genegeerd mag worden.

De intensieve landbouw zoals we die vandaag kennen is nochtans een belangrijke oorzaak van verlies aan biodiversiteit in ons land. Bovendien vervuilt ze onze schaarse zoetwatervoorraden, onze grond en lucht, en draagt ze bij aan de klimaatverandering. Tegelijk zien we de economische malaise in de landbouw door overproductie en een prijzenbeleid dat geen waardering toont voor boeren, laat staan alle milieukosten in rekening brengt… Dat toont aan dat de huidige landbouwpolitiek niet werkt, noch voor onze omgeving noch voor de boer en evenmin voor de meerderheid van de burgers die in de publieke consultatie om een ​​groener GLB hebben gevraagd.

Klimaatbetogers eisen maatregelen: duurzame landbouw is deel van de oplossing

De landbouw is in België verantwoordelijk voor 10,4% van de uitstoot aan broeikasgassen. In Vlaanderen staat landbouw daarmee op de 5e plaats. Het gaat dan voornamelijk om onze intensieve veeteelt. Er zijn zeker nog extra winsten te boeken op klimaatvlak door de veestapel in evenwicht te brengen met klimaat en omgeving. Belangrijk hierbij is dat we in België 2 maal zoveel vlees produceren als wat we zelf verbruiken.

Een flink deel van het Europese landbouwbudget in ons land gaat via gekoppelde steun naar de vleesveebedrijven. Die subsidies werken als een infuus op de anders verlieslatende sector. Daar tegenover staat dat ons land een belangrijke importeur van soja blijft – voor veevoeder – en ook palmolie. Soja en palmolie zijn twee gewassen die erg veel ontbossing veroorzaken in o.m. Brazilië en Indonesië. Onze voetafdruk reikt dus tot ver buiten de landsgrenzen.

We roepen beleidsmakers op om het Belgische landbouwmodel op de schop te nemen en samen met de boeren de omslag te maken naar een natuur- en klimaatvriendelijke landbouw. Zo’n reconversie moet de sector ook veerkrachtiger maken voor geopolitieke, economische en klimatologische schokken. Meer regeneratieve landbouw in de plaats van intensieve landbouw is goed is voor het milieu en de biodiversiteit. Cruciaal daarbij is dat milieuvriendelijke boeren die duurzame goederen en diensten leveren aan de samenleving beloond worden en dat subsidies aan schadelijke landbouwpraktijken worden uit gefaseerd. Om dit mogelijk te maken, vragen we:

1. Prioritaire inzet van middelen voor landbouwpraktijken die biodiversiteit en veerkracht in landbouwgebied verhogen.
2. Het einde van subsidies die nadelige effecten hebben op milieu en klimaat.
3. Geldende milieuregelgeving als sluitende randvoorwaarde voor GLB-subsidies, bv. opnieuw ruimte voor waardevolle landschapselementen zoals hagen en bermen naast de velden.
4. Een degelijke opvolging van het beleid met verantwoording over de resultaten, die leiden tot meer coherentie over de verschillende beleidsdomeinen, bvb integratie van landbouwbeleid in klimaatplannen

Monica Schuster, beleidsmedewerker voedsel en landbouw bij WWF-België: “Het huidige landbouwbeleid is vernietigend voor onze biodiversiteit en daarom nefast voor onze toekomst. WWF vraagt van de Vlaamse regering dat ze haar verantwoordelijkheid neemt en deze kans grijpt om onze landbouwers mee te nemen in een nieuw landbouwsysteem dat werkt voor mens en natuur.”

Freek Verdonckt beleidsmedewerker landbouw en platteland bij Natuurpunt: “We vragen dat landbouwsubsidies consequent worden ingezet op een structurele hervorming naar een groener landbouwbeleid. Omdat dit het algemeen belang dient, verdienen boeren daarbij ook onze steun. Het is namelijk niet makkelijk om als boer te ontsnappen aan de 'race to the bottom' die door het huidige landbouwbeleid in de hand wordt gewerkt. We reiken daarom de hand aan iedereen die natuurvriendelijk wil boeren en willen helpen om daar publieke waardering en faire prijzen voor af te dwingen.”

Sébastien Snoeck, expert duurzame landbouw en veeteelt bij Greenpeace België: “Voor het klimaat en onze gezondheid moeten we minder en beter vlees eten. Het is niet meer dan logisch dat de overheid haar focus verlegt: weg van de steun aan industriële veeteelt naar bedrijven die ecologisch werken. Bij een transitie naar duurzame landbouw met een kleinere veestapel winnen zowel klimaat en milieu, als boer en consument.”

Laurens de Meyer, beleidsmedewerker voeding en landbouw bij Bond Beter Leefmilieu. “Onze dierlijke productie is ver uit balans. In deze context is duurzame voedselproductie onmogelijk. Onze beleidsmakers hebben de plicht om de publieke middelen van het landbouwbeleid in te zetten om de balans tussen voedselproductie, milieu en gezondheid te herstellen.“