Ecomodernist Shellenberger verdedigt afgedane kernenergie

11 maart beweging, 23 februari 2019
Nu de jongeren op straat komen, en diverse klimaatmarsen veel volk op de been brengen, proberen kernenergielobbies en -voorstanders hun gevaarlijke technologieën vooralsnog als reddende engel voor het klimaat te slijten. Nochtans zijn er steeds meer grote bedrijven die zich terugtrekken uit grote nucleaire projecten. Na Toshiba, gooit ook Hitachi de handdoek in de ring bij drie giga projecten in Groot-Brittanië. Toch blijven sommigen kernenergie als alternatief voorstellen – tegen beter weten in?

Actievoerders van 11 maart beweging met spandoek en pamfletten voor de bezoekers van de NVA energiedag in Flanders Expo

Wie verdedigt nu nog kernenergie?
Ze zijn er nog steeds, conservatieve denkers die proberen technologische ontwikkelingen uit het verleden voor te stellen als beloftevol voor de toekomst. Zo onder andere Shellenberger, die op uitnodiging van NVA kwam spreken in Flanders Expo. Actievoerders van de 11 maart beweging hebben samen met andere geëngageerde vrienden op 23 februari pamfletten uitgedeeld en een spandoek ontrold aan de ingang van Flanders Expo. Daar kregen bezoekers van dit event informatie over de steeds groeiende financiële, veiligheids- en andere nadelen van kernenergie. En ze zijn niet alleen om dat te stellen. Zelfs grote kapitaalgroepen verlaten om economische en financiële redenen nieuwe giga kernenergieprojecten.

Groot-Brittanië, Brexit, Nuclear exit?
Het energiebeleid in Groot-Brittanië wil zowel hernieuwbare als nucleaire energie uitbouwen. Ondanks het feit dat dit land een overmaat aan mogelijkheden heeft in hernieuwbare energie, met op de eerste plaats windenergie, wil ze tegen elke kostprijs een civiele kernindustrie behouden. Blijkbaar is het in stand houden van nucleaire militaire slagkracht belangrijker dan veilige en goedkopere hernieuwbare energie te produceren. De band tussen de militaire en civiele nucleaire takken is veel hechter dan toegegeven, beweert de auteur van een artikel van climatenewsnetwork. Verschillende nieuwe kerncentrales worden er gepland, of worden reeds gebouwd.

Maar de kernindustrie heeft de wind niet mee, en windenergie meer dan ooit. Verschillende grote spelers geven het op. Vorig jaar ging Westinghouse in de VS failliet. In haar val stopte Toshiba vorig jaar al haar 3,8 MW project in Moorside, zo schrijft Reuters. En nu kondigt Hitachi aan om zelf ook met twee projecten te stoppen. Het gaat om een project in Wylfa in Wales. Ook een ander project in Oldbury wordt gestopt. Beide projecten van Hitachi zouden een productiecapaciteit hebben van 5,8 MW. Alles samen dus nieuwe projecten ter waarde van 9,6 MW nucleaire capaciteit die gestopt worden. Dat is 160% van de totale huidige Belgische nucleaire capaciteit dat opgegeven wordt.

Nieuwe kerncentrales zijn veel duurder dan hernieuwbare energie
Het zijn geen actiegroepen die de projecten hebben gestopt. Neen, het zijn grote Japanse multinationale bedrijven die deze beslissingen eigenhandig hebben genomen. Wat is er dan aan de hand? Als kernenergie dan toch zo interessant zou zijn, waarom stoppen deze grote bedrijven er dan mee? De verklaring is zo simpel als pompwater: ze zijn te duur… en ze krijgen niet genoeg subsidies om dat te verbergen!

Nochtans heeft het Britse beleid moeite noch geld gespaard om deze bedrijven ter wille te zijn. Daarbij schrikt het Europese Walhalla van de vrije markt er niet voor om enorme subsidies, steun of waanzinnig hoge prijsgaranties te garanderen aan deze projecten. Zo werd in een project een gegarandeerde prijs overeengekomen gedurende 35 jaren die een veelvoud is van wat de energieprijs werkelijk is. Het gaat om de nieuwe kerncentrales die men bouwt in Hinkley Point C, waarbij het Franse Areva betrokken is. Er werd een elektriciteitsprijs gegarandeerd (basis 2013) van 92,5 £ per MWh, of omgerekend 106,7 € per MWh. Dat is ongeveer het dubbele van wat in België wordt betaald de laatste jaren. Dit project gaat op dit moment door… maar de Britse belastingbetaler zal het zwaar moeten ophoesten!

Hitachi kreeg eveneens heel wat manna toegeworpen. Volgens de Guardian zouden de Britse instanties zeer gunstige regelingen aangeboden hebben: een gegarandeerde prijs van 75 £ (86,5 €) per MWh over 35 jaren, terwijl de prijs nu 50 £ is. Bovendien werd een schuldfaciliteit aangeboden, met een aandeelhouderschap van één derde van het benodigde kapitaal. Maar dat was voor de slokop niet genoeg.

Het blijft economisch gezien een hallucinant verhaal, dat de oerconservatieve Britse staat, behoeder van de vrije markt, zulke hoge aanbiedingen doet, terwijl de prijzen van de duurste hernieuwbare energie heel wat lager uitvalt. Dezelfde Guardian schrijft dat bepaalde offshore windprojecten in de vroege jaren na 2020, lang voor de geplande kerncentrales in dienst zouden kunnen komen, elektriciteit ongesubsidieerd kunnen leveren tegen een prijs van 57,5 £, waarbij de verwachting is dat deze prijs verder zal dalen.

Toch verdedigt NVA oude en nieuwe kernenergie
Het voorgaande maakt duidelijk dat kernenergie, alleen al om economische redenen, geen toekomst meer heeft. We zwijgen dan nog over alle andere redenen waarom kernenergie geen toekomst meer màg hebben: uitputting nucleaire brandstof en dus steeds duurder worden ervan, buitenproportionele veiligheidsrisico’s, risico op enorm zware ongevallen zoals in Fukushima, zwaar onderverzekerde kernreactoren (slechts 1 Euro per 1000 € schade is gedekt bij een zeer zwaar ongeval in Doel), nucleaire milieu- en gezondheidsrisico’s, tegenwerking van de uitbouw van hernieuwbare energie, onvoldoende reserves voor de ontmanteling van de reactoren en het afval, het onopgeloste afvalprobleem zelf, terreurgevoeligheid, gevaar bij een oorlog, het gevaar voor nucleaire proliferatie (verspreiding kernwapens),… het is een indrukwekkende lijst van nadelen die op zich geen enkele investering in kernenergie kan verdragen. Maar dus ook om puur economische redenen: kernenergie is gewoon te duur.

En toch blijven sommige aanhangers van het verleden in het algemeen, en van voorbijgestreefde energievormen in het bijzonder, ijveren voor de verlenging van oude kerncentrales, en de bouw van nieuwe. NVA bekent steeds meer kleur op dat vlak. Ze is voorstander van de verlenging van meerdere huidige kernreactoren. En ze is voorstander van de bouw van nieuwe, dure, riskante en onbewezen thoriumkerncentrales, zoals ze nog steeds op haar eigen website verdedigt. Ze is niet bekommerd om duurzame, betaalbare (in ieder geval goedkopere dan kernenergie) en klimaatpositieve hernieuwbare energie voluit te ontwikkelen. Neen, ze werkt het keihard tegen, zoals de houding onder haar impuls van de Vlaamse Regering tijdens de klimaatonderhandelingen in Katowice duidelijk lieten zien. Ze steunt liever achterhaalde lobby’s die kortzichtige winst belangrijker vinden dan een snelle en grondige investering te doen in de werkelijk duurzame energievormen van de toekomst. Daarmee hypothekeert ze niet enkel de energiezekerheid van de toekomst. Ze ondergraaft bovendien de werkzekerheid van zovele werknemers, die belet worden om hun bedrijven te zien ontwikkelen naar werkelijk toekomstgerichte topbedrijven. We hebben geen nieuwe Verhofstadt in geelzwart nodig, die indertijd de Belgische voorsprong in windenergie verkwanselde door miljarden subsidies te schenken aan mislukte nucleaire projecten, zoals de steun aan de snelle kweekreactor van Kalkar. We willen geen tweede Kalkar debacle, zelfs al heet de nieuwe versie ervan misschien thorium…