Op 23 maart 2019 kondigde minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Didier Reynders aan dat België binnen de Verenigde Naties zal ijveren voor een internationaal verbod op “killer robots”. Dit zijn volledig autonome wapensystemen die zonder menselijke tussenkomst doelwitten kunnen selecteren en doden. ‘Dit is een enorme doorbraak, maar België moet nu ook de daad bij het woord voegen’, zegt de internationale Campaign to Stop Killer Robots in een eerste reactie.
Tussen 25 en 29 maart 2019 verzamelen VN-lidstaten in Genève voor een belangrijke internationale bijeenkomst over killer robots. Eind 2019 beslissen de diplomaten of er in 2020 onderhandelingen worden opgestart over een nieuw verdrag dat killer robots verbiedt.
België: verbied killer robots
België stelt nu, voor de eerste keer, dat het voorstander is van een internationaal verbodsverdrag. ‘Er moet duidelijk worden afgesproken welke autonome wapensystemen precies verboden zouden moeten worden. Concreet denkt België aan autonome wapens die in staat zijn te doden zonder enige menselijke tussenkomst’, aldus Reynders in een persbericht.
Deze opvallende demarche komt er nadat het federale parlement al in juli 2018 de regering opriep om mee te werken aan een internationaal verbod. In december 2017 riepen 88 Belgische topexperts in artificiële intelligentie en robotica de regering eveneens op tot steun aan een nationaal en internationaal verbod op killer robots.
Opiniepeilingen tonen dat er ook bij de Belgische bevolking een enorm draagvlak bestaat voor een verbod op killer robots. In januari 2017, juli 2018 en januari 2019 toonden telkens 2/3 van de Belgen zich een uitgesproken voorstander van een verbod.
Woorden omzetten in daden
De internationale Campaign to Stop Killer Robots, een internationale coalitie van 100 organisaties uit 54 landen waaronder Pax Christi Vlaanderen en Vredesactie, verwelkomt de belofte van Reynders. Tegelijk roept ze de minister op om zijn woorden ook om te zetten in daden. ‘Als het België menens is met het verbieden van killer robots, moet het er de komende maanden effectief voor zorgen dat de Verenigde Naties in 2020 formele verbodsonderhandelingen opstarten’, stelt Mary Wareham, coördinator van de Campaign to Stop Killer Robots.
België was in de jaren 1990 en 2000 één van de leidende landen in de totstandkoming van internationale verdragen tegen antipersoonsmijnen en clustermunitie. Willem Staes van Pax Christi Vlaanderen verwelkomt de intentie van de federale regering om opnieuw aan te sluiten bij die rijke humanitaire traditie, maar roept eveneens op tot verdere concrete actie:
‘Autonome wapensystemen die zonder menselijke controle doelwitten selecteren en doden zullen niet veel langer meer sciencefiction zijn. De klok tikt. België moet vanaf vandaag, zonder uitstel, een leidende rol spelen in de effectieve totstandkoming van een internationaal verbodsverdrag.’