Een antwoord op enkele vaak voorkomende leugens

Leugen 1: “Vluchtelingen bedreigen onze sociale zekerheid en pakken ons werk af”

Diegenen die deze stelling naar voren brengen, zijn doorgaans diezelfden die pleiten voor besparingen op onze sociale zekerheid. Het zijn ook diegenen die de middelen voor de sociale zekerheid afbouwen door het cadeau te doen aan de werkgevers. Zo zei Bart De Wever begin 2018 dat we moeten kiezen tussen migratie en de welvaartstaat. Zijn partij is zowel tegen migratie als tegen de welvaartstaat. Of heb jij al één voorstel van N-VA gehoord om iets te doen voor gepensioneerden, zieken of werklozen?

Met de ‘taxshift’ is de werkgeversbijdrage aan sociale zekerheid gedaald van 32,4% naar 25%. Eigenlijk gaat het om een deel van ons loon dat naar onze sociale zekerheid gaat. Een deel daarvan wordt geschrapt, waardoor de sociale zekerheid minder middelen heeft. Wat geschrapt wordt, krijgen niet wij maar de werkgevers. De ‘werknemersbijdrage’ van 13,07% op het loon blijft al jaren stabiel, maar de totale bijdrage die we via ons loon betalen daalde van 41,2 miljard in 2015 naar 40,6 miljard in 2017. Daar zie je de daling van de ‘werkgeversbijdrage’. Dat wordt deels opgevangen door ‘alternatieve financiering’, onder meer door bijdragen uit BTW. Concreet: wat de werkgevers cadeau krijgen, moeten wij bijleggen via allerhande taksen.

Neen, het zijn niet de vluchtelingen die de middelen voor de sociale zekerheid plunderen: dat doen de regering en de werkgevers!

Pakken migranten ons werk af? De tewerkstellingsgraad onder mensen met een migratie-achtergrond is net heel laag in België. Het officiële werkloosheidscijfer is 13,1% tegenover 5,8% voor Belgen zonder migratie-achtergrond (cijfers van OESO voor 2017).

In bepaalde sectoren (zoals transport, bouw, …) verdwijnen er inderdaad jobs die vervolgens uitgeoefend worden door laagbetaald personeel uit Oost-Europa. Dat komt niet door migratie, maar door de neoliberale Europese regels die sociale dumping gemakkelijker en in veel gevallen zelfs wettelijk maken. Dat zet op zijn beurt druk op onze lonen en arbeidsvoorwaarden. Sociale dumping bestrijden, kan het best door samen op te komen voor ‘gelijk loon voor gelijk werk’.

Conclusie: neoliberale politici bedreigen onze sociale zekerheid en onze jobs omdat ze extra cadeaus aan de werkgevers willen geven.

Leugen 2: “We kunnen dat niet blijven betalen, we zijn niet het OCMW van de wereld”

Vluchtelingen die hier net aankomen, zijn inderdaad afhankelijk van opvang en ondersteuning. Maar dat blijft niet duren. Onderzoek naar de economische impact van migratie wijst op een netto positief resultaat: er wordt meer bijgedragen dan er ontvangen wordt. Dat komt onder meer omdat de gemiddelde leeftijd onder migranten lager is, waardoor ze bijvoorbeeld minder zwaar wegen in de betaling van pensioenen. Volgens de OESO zou de netto bijdrage van migranten aan de Belgische overheidsfinanciën ongeveer 3 miljard euro zijn.

Ja maar, vluchtelingen kosten wel geld? Dat klopt: in 2017 ging het om 276 miljoen euro. Dat is veel geld, maar slechts een tiende van de netto bijdrage van mensen met een migratie-achtergrond aan de overheidsfinanciën. Bovendien moet je er rekening mee houden dat meer dan 60 miljoen euro van dat bedrag rechtstreeks naar personeelskosten gaat. Volgens het IMF bedraagt de kost voor vluchtelingen slechts 0,09% van het BBP van ons land. Nog een vergelijking: fraude door grote bedrijven kost de Belgische overheid jaarlijks 30 miljard euro, werd pas berekend. Dat is 100 keer zoveel als de kost van opvang van vluchtelingen. Moesten we nu eens daar de middelen zoeken in plaats van bij vluchtelingen?

Leugen 3: “Vluchtelingen krijgen hier direct een pak voordelen en worden voorgetrokken.”

Er duiken regelmatig verhalen op van vluchtelingen die veel geld of voordelen zouden krijgen. Cijfers zijn er echter niet. De verhalen kloppen namelijk niet. Een vluchteling in een opvangcentrum krijgt wekelijks zakgeld: ongeveer 7,5 euro. Daar kom je niet ver mee. Erkende vluchtelingen die een leefloon krijgen, kosten alle Belgische OCMW’s samen 200 miljoen euro per jaar (cijfers 2017). Alles samen wordt meer dan 900 miljoen euro aan leeflonen besteed. Een leefloon is voor iedereen gelijk: 910,52 euro per maand voor een alleenstaande.

Mensen in armoede kunnen prioriteit krijgen bij de toekenning van een sociale woning. Dat er niet genoeg sociale woningen zijn, is niet de fout van mensen in armoede. Het komt door een asociaal beleid dat weigert om voldoende publieke middelen te investeren in huisvesting. De afgelopen jaren werden de wachtlijsten steeds langer. Dat leidt tot frustraties, zeker als iemand in nog ergere armoede prioriteit krijgt. Het antwoord hierop bestaat niet uit een andere toekenningsmethode van de weinige sociale woningen, maar uit een massaal plan van bouw van sociale huisvesting!

Leugen 4: “Migranten dreigen hier een meerderheid te worden”

De cijfers van het Rijksregister geven aan dat 16% van de Belgische bevolking immigrant is (namelijk: buiten België geboren). Het ging om 1,8 miljoen mensen in 2016. Dat is veel, maar wist je dat bijna de helft daarvan (864.756 of 48%) uit EU-landen komt? Er zijn in België 1,3 miljoen mensen met een vreemde nationaliteit: daarvan komt 68% uit de EU (vooral Fransen, Nederlanders en Italianen). Wat wel klopt is dat er in grote steden zoals Brussel en Antwerpen een veel groter percentage migranten is: respectief 44,5% en 29%.

Leugen 5: “Alle vluchtelingen komen naar hier”

In 2017 waren er wereldwijd 68,5 miljoen vluchtelingen: er kwamen er 16,2 miljoen nieuwe bij. Ongeveer twee derden van alle vluchtelingen komen uit vijf landen: Syrië, Afghanistan, Zuid-Soedan, Myanmar en Somalië.

Dat Europa op dit ogenblik ‘alle ellende van de wereld’ opvangt, klopt niet. Twee op de drie blijft in eigen land, 85% wordt opgevangen in eigen land of in de onmiddellijke buurlanden.

De landen die de meeste vluchtelingen opvangen zijn Turkije, Pakistan, Oeganda, Libanon en Iran. De 6 rijkste landen ter wereld (VS, China, Japan, Duitsland, het VK en Frankrijk) vangen samen 9% op. In Turkije zijn er ongeveer 3,5 miljoen vluchtelingen.

In Europa is er een daling van het aantal vluchtelingen, onder meer door akkoorden met dubieuze dictators als Erdogan in Turkije, mensenhandelaars en krijgsheren in Libië en zelfs Soedanese officials van een regime dat niet aarzelt om mensen te martelen. Het resultaat is een daling van het aantal vluchtelingen dat in Europa geraakt: het aantal eerste asielaanvragen halveerde in 2017 tot ongeveer 650.000.

Dat neemt niet weg dat er wereldwijd meer vluchtelingen zijn. Een probleem dat niet bij de oorzaak ervan aangepakt wordt, blijft etteren. Dat geldt ook voor de vluchtelingencrisis. Een blik op de landen van waar mensen vluchten, maakt veel duidelijk: oorlog, vervolging en ellende zijn de voornaamste redenen waarom mensen alles achterlaten.

Leugen 6: “De islam is op zich deel van het probleem, kijk maar naar die landen…”

Populistisch en extreemrechts stellen sociale spanningen voor als het resultaat van cultuur of religie, alsof die zelf niet bepaald worden door de maatschappelijke context waar ze uitdrukkingen van zijn.

De afgelopen decennia was er een opmars van de rechtse conservatieve politieke islam. Dit gebeurde in een periode van neoliberale afbraakpolitiek waarbij de levensstandaard van de bevolking kelderde. Op een voedingsbodem van tekorten en ellende kunnen vreselijke groepen als ISIS of Al Qaeda groeien. Zeker als ze ondersteund worden door het Saoedische regime dat met alle misdaden wegkomt omdat het olievoorraden heeft.

De oorlogen in Afghanistan, Irak, Syrië, … hebben chaos gebracht. Ze waren het gevolg van een combinatie van factoren, maar de historische opdeling van die regio’s door het Westerse imperialisme en de strategische en economische belangen ervan, waren nooit veraf. De massale investeringen in defensie – in 2017 alleen werd wereldwijd 1739 miljard dollar aan militaire uitgaven besteed! – gaan niet gepaard met investeringen in heropbouw van landen waar oorlog werd gevoerd. In sociale woestijnen moet geen weelde verwacht worden.

Het gebrek aan heropbouw en toekomstperspectieven voor bredere lagen van de bevolking creëert wanhoop. In dergelijke omstandigheden kunnen wanhopige ideeën en groepen een impact verwerven. Dat is hoe Al Qaeda en nadien ook Islamitische Staat konden ontwikkelen. Anders gezegd: er is wel geld, heel veel zelfs, om alles plat te gooien, maar niet om de bevolking een degelijk leven te bieden. Wat zou het meest veiligheid opleveren: 1739 miljard dollar aan militaire of aan sociale investeringen?

Leugen 7: “Links wil meer vluchtelingen binnenlaten, rechts sluit de grenzen.”

De afgelopen jaren kenden we wereldwijd een rechts beleid. Er waren tegelijk nog nooit zoveel vluchtelingen op deze aardbol. Erg efficiënt is rechts dus niet.

De discussie wordt vaak weggeleid zowel van de redenen voor het asociaal beleid hier als van de oorzaken waarom mensen vluchten. Zo zetten rechts en extreemrechts de waarheid op zijn kop: niet het kapitalisme en haar politieke knechten, maar integendeel wie begrip en sympathie opbrengt, wordt verantwoordelijk gesteld voor de vluchtelingencrisis en de sociale tekorten.

Het was links dat vooraan stond in het protest tegen oorlogen, zoals die in Irak in 2003 (die geleid heeft tot de opkomst van ISIS en de oorlog in Syrië). Ook tegen andere oorzaken die tot vluchten aanzetten, zoals de koloniale plunderpolitiek of de klimaatverandering, hebben wij ons steeds verzet. “Congo is van ons,” – zoals we onlangs hoorden van extreemrechtse jongeren– is een slogan van extreemrechts om de koloniale politiek van het establishment te eren, niet van de arbeidersbeweging of de linkerzijde. Kortom, wij verzetten ons tegen de oorzaken van het vluchtelingenprobleem in plaats van tegen de slachtoffers ervan. We kunnen dat enkel succesvol als we ons internationaal organiseren en opboksen tegen een kapitalistisch systeem waarin de winsthonger tot steeds meer sociale drama’s leidt.