Het Netwerk tegen Armoede is zeer verontrust door de nota die Vlaams informateur Bart De Wever naar voor schuift als start voor de Vlaamse regeringsonderhandelingen. Armoedebestrijding is zo goed als afwezig en verder worden er, onder meer in onderwijs en woonbeleid, grote kansen gemist om armoede effectief terug te dringen. “Wij hopen dan ook dat de onderhandelende partijen deze nota nog stevig bijsturen en dat armoedebestrijding een topprioriteit wordt voor deze nieuwe regering”, zegt coördinator David de Vaal. “Wij staan klaar om hierover het gesprek aan te gaan vanuit de kennis en ervaring van mensen in armoede.”
Wat armoedebestrijding betreft, lijkt deze nota vooral te focussen op sancties tegen wie het moeilijk heeft. Verder wordt vooral gesproken over een andere manier om de armoedecijfers te berekenen. Wij hadden graag een krachtiger ambitie gezien om de armoede op het terrein effectief te bestrijden.

Op dat vlak bevat de nota vooral gemiste kansen. Er wordt weliswaar gezegd dat in de verschillende beleidsdomeinen maatregelen zullen worden genomen om armoede te voorkomen of te bestrijden, maar dat wordt nergens concreet gemaakt. Er zijn nochtans mogelijkheden genoeg. Wat onderwijs betreft zien we geen aanzet tot initiatieven die de schoolkosten kunnen beperken of onderwijs betaalbaar kunnen maken voor kwetsbare gezinnen. Daarom pleiten wij nogmaals uitdrukkelijk voor een maximumfactuur in het secundair onderwijs. Een vast bedrag voor de eerste graad en een gedifferentieerd bedrag voor de tweede en derde graad. Een aantal maatregelen die in het leven geroepen zijn om de sociale ongelijkheid in ons onderwijs te bestrijden (dubbele contingentering, inschrijvingsdecreet), worden afgeschaft - zonder alternatief te voorzien. De daling van die ongelijkheid is nochtans ook een graadmeter voor de kwaliteit van ons onderwijs.

Investeren in sociale en private huurmarkt

Dat de woonbonus afgeschaft wordt of zal uitdoven, is op zich geen slechte zaak. Het is wel bijzonder jammer dat de vrijgekomen middelen niet minstens deels geïnvesteerd zouden worden in de sociale en private huurmarkt. Vlaanderen kampt al jaren met een wooncrisis en die manifesteert zich eerst en vooral op de huurmarkt. De ambities op dat vlak blijven bijzonder vaag. Het bouwritme voor sociale woningen moet verder versneld worden om de Vlaamse wooncrisis tegen te gaan. Ook op de private huurmarkt zijn dringend extra middelen nodig, bijvoorbeeld om verhuurders te stimuleren tot geconventioneerd huren, waarin ze kwaliteitsvolle woningen betaalbaar verhuren aan kwetsbare gezinnen in ruil voor fiscale stimuli. Heroriëntering van de woonbonus kan een krachtig instrument zijn voor een sociaal woonbeleid.

De beperktere toegang voor nieuwkomers tot de Vlaamse sociale bescherming is een maatregel die de armoede in Vlaanderen alleen maar verder zal doen toenemen. Wie pas na 5 jaar recht krijgt op sociale bescherming, zal het moeilijker krijgen om een job te zoeken, een geschikte woning te vinden of medische en schoolkosten te betalen. Vlamingen, nieuwkomers en oudkomers, hebben net nood aan meer sociale bescherming, niet minder. Dat tonen de stijgende (kinder)armoedecijfers jaar na jaar aan.
Dit is een startnota. Wij hopen dat er nog voldoende onderhandelingsruimte en bereidheid is om werk te maken van een Vlaamse regering die werkt aan sociale integratie in plaats van uitsluiting, aan de strijd tegen armoede in plaats van tegen de armen. Mensen in armoede uit onze 59 verenigingen staan klaar om hierover het gesprek aan te gaan.