Op 6 augustus j.l. namen Pol De Grave en Gertrude Verschuren een interview af van John Combrez over de samenwerking van progressieve politique partijen en de samenwerking van het middenveld. LEF plant in de komende periode interviews met andere progressieve politici.

Als we een linkse meerderheid in Vlaanderen/België willen behalen, zijn er een aantal voorbeelden in het verleden van samenwerking tussen progressieven die ons kunnen inspireren (in het buitenland): de Chileense Unidad Popular bracht in de jaren 70 van vorige eeuw Allende aan de macht, de Union de la Gauche in Frankrijk met Mitterand, in België hebben we de oproep gehad van Leo Collard tot progressieve frontvorming, later in de jaren 70 hadden we de beweging voor progressieve frontvorming gekend onder impuls van de Jong Socialisten die in de meeste steden kernen hadden die een kritisch ideeëngoed verspreiden via onder andere stadskranten (Stoeten Oostendenaore). Hoe sta je ten aanzien van samenwerking ter linkerzijde?

John Crombez nationaal voorzitter Sp.a: Ik heb over samenwerking ter linkerzijde een simpele visie: laat de verschillenden onderdelen samenwerken zonder dat ze hun eigenheid opgeven. Kijk naar Portugal, er wordt door premier Costa een links verhaal geschreven onder de leiding van de socialisten die naar een deftig inkomen voor de bevolking streven, de verdediging opnemen van de openbare diensten, oog hebben voor milieu, kortom een vooruitstrevend beleid voeren die ons de weg tonen voor een mogelijke machtuitoefening van socialisten in Europa.

Om rechts te verslaan is een bundeling nodig van links (electoraal verhouden ze zich ongeveer van 10%-10%-5%) waarbij de 25% nooit wordt overschreden door dat ze uit elkaar zijn gespeeld. Er is een gemeenschappelijke actie nodig die alle geledingen samen brengt en dit is meer dan een zoeken naar een kartel -zoals ik gestreefd heb in Antwerpen- om rood en groen zowel de lijsten als het programma te laten samen gaan. Er is een verbindende factor nodig en kan voortvloeien uit de simpele visie van een bundeling zonder de eigenheid op te heffen. Het geheel moet durven één stem te hebben. Groen en Sp.a zijn bijna even groot maar hun onderling gekibbel stoort een duidelijke boodschap naar de basis: de strijd voor een leefbaar pensioen, de invoering van een minimumloon, de verdediging van het klimaat,...Durven eensgezind gezamenlijke strijdpunten te verwoorden zonder aan de eigen partijstructuur te raken; zonder van mekaar electoraal af te snoepen. Een geestesgesteldheid van de Scandinavische landen nastreven waar natuurlijk een systeem met minderheidsregeringen mogelijk is.

In de Kamer is de socialistische familie de grootste familie, en samen met Ecolo/Groen en de PVDA de progressieve fractie van meer dan 60 zetels...Dit is schoon om aan het publiek te zeggen maar is te weinig slagkrachtig door verdeeldheid om het opkomend nationalisme, zeg zelf het opkomend fascisme, de kop in te drukken.

Met het samenroepen (juli 2019) op een vergadering van de voorzitters en secretarissen van de Sp.a afdelingen, is er een signaal gegeven om de basis te laten de partijpolitiek mee te bepalen en de afdelingen terug aan het werk te zetten.

Vooral in West Vlaanderen en Limburg zijn er regelmatig contacten met het ABVV (vakbond) en Bond Moyson (mutualiteit) ook in de afdelingen- we komen tot samenwerking-, maar ik ben er niet even goed in geslaagd voor andere provincies die uitbouw aan de basis te bewerkstellingen. In verhouding heeft West Vlaanderen meer stemmen, meer mandatarissen, een provinciale deputé dan in andere provincies. West Vlaanderen is een stuk kleiner (200.000 kiezers) dan bijvoorbeeld Oost-Vlaanderen. De wisselwerking tussen de mandatarissen en de leden staat boven alles. Een centraal bestuur om de werking te centraliseren is in West Vlaanderen doorgevoerd; we worden hierin in andere provincies minder gevolgd. Alle parlementsleden van de Sp.a moeten hun verantwoordelijkheid opnemen en de baan op gaan. De organisatorische formule van West-Vlaanderen werpt zijn vruchten af: Er zijn 6 boven lokale mandatarissen; Bredene en Koekelare hebben een absolute meerderheid. Ook in Limburg -op plaatsen waar er een gezamenlijke actie is: partij, vakbond en mutualiteit-, halen we meer dan 14 %. In een aantal provincies hebben we 5 à 7 verkozenen; alle mandatarissen moet hun nek uitsteken...Een aantal zijn niet herverkozen door de doorgevoerde vernieuwing. Tal van dagelijkse besturen zijn verjongd en vernieuwd. Sp.a organiseert op regelmatige basis congressen die op voorhand worden voorbereid door discussieteksten. De voorbije verkiezingen is het werk van de studiedienst in de kijker gekomen door hun cijferwerk te vergelijken met die van het Planbureau. Niet voldragen drafts ter voorbereiding van congresbeslissingen leverde gigantisch veel amendementen op vanuit de afdelingen. Die ontstane dynamiek heeft zijn repercussies op alle geledingen van de partij. Midden de zomer (2019) een raad van voorzitters en secretarissen samenroepen leverde een aanwezigheid van 200 leden (140 afdelingen) op. Dit gaat niet ongemerkt voorbij in de media waarbij een krant zelf vermelde dat de raad van afdelingen het 2de belangrijkste orgaan is na het congres. De discussie verliep constructief en kritisch vanuit de basis naar de top van de partij. Er is een aflossing van de wacht: jongeren krijgen hierin hun kansen.

Bepaalde media spelen een nefaste rol in het maatschappelijk debat waarbij de nadruk ligt op de controverse met de nodige theatraliteit en schouwspel waarbij de inhoud achterwege blijft. Media zijn zelf onbruikbaar aan het worden om onze boodschap door te geven. Ik ben drie jaar bezig aan intense gesprekken om wat er moet gebeuren met vakbond en mutualiteit in een samenwerking met de partij; Er is goed contact met de andere progressieve partijen en toch slaagt de media erin een andere percepties als twist en controverse te verspreiden.

Vanuit het middenveld (Hard boven hard, vakbondsacties, klimaatjongeren,...) is er een vraag om hun thema’s te vertalen naar het beleid en als een soort megafoon (in en buiten het parlement) te fungeren en welk rol spelen de intellectuelen hierin?

John Crombez nationaal voorzitter Sp.a: We steunen de acties van het middenveld en vertalen die politiek. Wat het intellectuele betreft is onder andere de kwaliteit van het tijdschrift Sampol zeer goed. Er is een equipe van denkers die het conservatieve denken vanuit een progressieve patroon fileert. Voorbeeld: het denken over de sociale zekerheid. Het rechts denken waarbij de sociale zekerheid voor 5 miljard is opgelicht is door hen ontkracht. Daarnaast heeft denktank Minerva een belangrijke bijdrage geleverd door de verdediging van de sociale zekerheid op zich te nemen. Het narratief model van Stiglitz vertaald op onze sociale situatie (refererend naar de “fight for 15 dollars jobs” in de VS). Het zijn analyses die moeten gebeuren waarbij het progressieve denken een maatschappelijke dimensie kan krijgen. Vanuit het perspectief van een narratief model kan men de visie van Van Overtveldt verklaren en ontkrachten: het verheerlijkingen van de technocratie in de jaren 20 waarbij de financiële sector is gaan ontploffen; net als bij de bankencrisis van 2008 is er nog steeds geen antwoord om een herhaling te vermijden. De recepten van Teatcher en Reagan van hun herverdeling waarbij men de centen haalt bij de sociale zekerheid...

Er is een kapitale fout begaan door de sociaal democratie, door de derde weg te bewandelen: Er is veel te veel geprivatiseerd (banken, spoor, bpost,...) Het eenheidsdenken van rechts moet men doorbreken. Costa heeft dit gedaan in Portugal en met Sanchez in Spanje is dit (verkeerde)beeld van de sociaaldemocratie weg. Hier is er vooruitgang van het socialistisch ideeëngoed. Maar er blijft een hardnekkige kern van landen als Frankrijk, Duitsland, Nederland en België waar de socialistische partijen te weinig uit de verf komen. Onder Salvini (Italië) zijn de socialisten aan het terugkomen. We hoeven geen schrik te hebben van bewegingen als Podemos; We zien in Barcelona onder Ada Colau een weg die te volgen is: het organiseren van mensen, in kleine groepen, kunnen het socialisme sterker maken.

De partij moet aandacht hebben voor:- jongeren die zich bedreigd voelen in hun eigen omgeving. Een aangepast politiek antwoord is hier aangewezen. Uiterst rechts heeft hier voet aan wal. - de intensiteit van politieke werk: jonge mensen moeten we vooral kunnen aanspreken en hun individueel tegemoet komen.- een diepgang in het maatschappelijke werk voor ogen hebben.- een debat over de mogelijke maatschappelijke alternatieven gestuurd vanuit de basis.

Ik zie dit gebeuren in kleine groepen die regelmatig informatieavonden organiseren en mensen bij elkaar houden.

Hoe zie jij de rol van de sociale media hierin?

John Crombez nationaal voorzitter Sp.a: De sociale media is een uitvergroting van de kleine groepen en hun verspreiding van informatie. Ze vormen een belangrijk communicatiekanaal.

In Zelzate is er een vorm van samenwerking tussen Sp.a en PVDA tot stand gekomen op gemeentelijk vlak. Beide partijen hebben mekaar gevonden? Kun je dit verder toelichten?

John Crombez nationaal voorzitter Sp.a: Het is meer dan een experiment tussen beide partijen. Mijn enig criterium is de weerbaarheid van dit bestuursakkoord. Weinigen hebben het gelezen maar in Zelzate was men verrast door de kritiek die van buitenaf kwam: Er is respect voor de democratie en de mensenrechten in die coalitievorming.

Interview afgenomen op 6 aug. 2019.