Waakzaamheid voor democratie, zeker ook online

Aan de vooravond van de Internationale Dag voor de Democratie moeten we opnieuw vaststellen dat de democratie ook in Europa geen vanzelfsprekende verworvenheid is, maar een kwetsbaar goed waarvoor we waakzaam moeten blijven. Een van de zorgwekkendste tendensen is de manipulatie van het publieke debat door digitale desinformatie. We zijn intussen allemaal bekend met fake news, hate speech, manipulatie van beelden, het welgericht bespelen van bepaalde kiezersgroepen via sociale media in de aanloop naar verkiezingen… Anderzijds nemen overheden – ook in Europa – maatregelen die de vrijheid van meningsuiting beknotten en sommige uitingen zelfs criminaliseren.

Met het doel de burgersamenleving te versterken en te ondersteunen, bundelden zestien Europese stichtingen hun krachten in het consortium Civitates – de Koning Boudewijnstichting speelt een leidende rol in deze groep. Civitates biedt financiële steun aan actoren uit de burgersamenleving om elkaar te ontmoeten en samen te werken, en om het publieke debat transparant, levendig en gezond te houden.

Een van de eerste acties was de projectoproep onder de noemer ‘Improving the digital information ecosystem’. Hiermee sprak Civitates initiatieven aan die onderzoek doen naar de impact die de digitalisering heeft op het publieke debat, die blootleggen hoe het debat wordt gemanipuleerd en het democratisch weefsel wordt geraakt, of voorstellen uitwerken hoe het ecosysteem van digitale informatie beter kan functioneren en dit bepleiten bij de wetgevers in hun land of op Europees niveau.

Vertegenwoordigers van de negen geselecteerde projecten ontmoeten mekaar volgende week in Brussel voor een intensieve dag van kennisdeling en netwerking. Van twee van de projecten leest u alvast meer via de links hieronder. Who targets me? is een project dat mensen ertoe aanzet kritisch na te denken over de politieke advertenties die gericht naar hun socialemediaprofielen worden gezonden, en wie die financiert. Via een app krijgt de burger hierin inzicht en kan hij of zij onderzoekers gegevens toespelen. Het Project on Computational Propaganda legt dan weer bloot hoe ideologisch extreem, misleidend en factueel onjuist ‘junk news’ zich verspreidt.

Lees ook: