Sinds 12 november zitten vakbonden en overheid samen om afspraken de maken over de minimale dienstverlening in de gevangenissen (KB 4 augustus 2019). Voorlopig hebben die gesprekken nog niets opgeleverd. Op vraag van de vakbonden en met akkoord van minister van Justitie Geens werd er een sociaal bemiddelaar van de FOD WASO aangesteld. Tijdens deze bemiddelingsgesprekken werd beslist om een volledig plan uit te werken voor een Nederlands- en Franstalige gevangenis. Er werd beslist om de gevangenissen van Antwerpen en Jamioulx als model te nemen.

De vakbonden dienden een plan in dat volledig beantwoordt aan dat wat in de wet op het penitentiair statuut en in het rapport van het Comité ter Preventie van Foltering staat en dat volledig beantwoordt aan de veiligheidsvoorschriften. Zo kwamen we aan een bezetting van 26% tijdens een staking van maximum 48 uur en aan 30% tijdens een staking van langere duur. De cijfers van de overheid verschillen sterk: zij komt tot een bezetting van bijna 70%!

De becijferingen van de overheid geven duidelijk aan dat haar intenties rond minimumbezettingen van gevangenissen niets te maken hebben met respect voor de rechten van gedetineerden tijdens een staking. Het is niet minder dan een pure aanval op het stakingsrecht van het personeel van de gevangenissen.

Op de vraag van de bemiddelaar aan de overheid om het voorstel van de vakbonden te beantwoorden op basis van de wetgeving kwam geen reactie. Meer nog, minister Geens besliste eenzijdig om de bemiddelingsgesprekken stop te zetten. Dit gebeurde uitgerekend op een dag dat een nieuw bemiddelingsgesprek gepland stond en de vakbonden opnieuw hun bereidheid getoond hadden om op een constructieve wijze aan tafel te blijven zitten - weliswaar met de bemiddelaar.

Hoe het nu verder moet, is onduidelijk. Getuigen van respect voor het personeel doet het allerminst, want dat moet werken in slechtere omstandigheden dan op een stakingsdag zoals de overheid die ziet.

Op 20 januari 2020 wil de minister de vakbonden zonder bemiddelaar spreken om de gesprekken af te ronden. Acties worden niet uitgesloten als dan zou blijken dat de minister eenzijdig beslist om het stakingsrecht van het penitentiair personeel zo goed als volledig aan de ketting te leggen.

Gino Hoppe                                                    
Algemeen secretaris ACOD Overheidsdiensten

Frank Conings
Secretaris Justitie ACV Openbare Diensten