Mensen in armoede hebben al moeilijker toegang tot zorg en dienstverlening. Tijdens een acute crisis zoals nu dreigen ze totaal in sociaal isolement te verzeilen en essentiële hulp mis te lopen. De armoedeorganisaties (Netwerk tegen Armoede, Samenlevingsopbouw, Welzijnsschakels, Welzijnszorg en ATD Vierde Wereld) doen concrete aanbevelingen aan lokale besturen, dienstverleners en scholen om mensen in armoede niet aan hun lot over te laten.

Neem maatregelen om acute noodsituaties te verlichten of op te heffen

We vragen de (tijdelijke) opheffing van acute maatregelen met grote impact zoals uithuiszettingen, afsluitingen van nutsvoorzieningen en beslagleggingen. We moeten vermijden dat mensen in nog moeilijker omstandigheden terecht komen, gedwongen worden tot onveilige en onhygiënische oplossingen en hierdoor extra blootgesteld worden aan besmettingen. We vragen aan schuldhulpverleners en schuldbemiddelaars om ervoor te zorgen dat de leefgelden toereikend zijn om levensmiddelen aan te schaffen. Hou er rekening mee dat mensen in deze crisistijd minder kunnen terugvallen op informele hulpbronnen en systemen van noodhulp en dus in grotere mate afhankelijk zijn van het toegestane leefgeld.

We vragen de inzet van extra financiële middelen en capaciteit om op een hygiënisch verantwoorde manier noodhulp te blijven aanbieden, zoals de opvang van dak- en thuislozen, de sociale restaurants, de voedselbedelingen, de straatverpleging, …. Extra budget kan bijvoorbeeld gaan naar thuislevering van maaltijden, huisbezoeken, …

Wanneer men die voorzieningen afbouwt of plat legt , zijn net de meest hulpbehoevende mensen geraakt zonder alternatieve oplossing. Dit kan niet alleen zware gevolgen hebben voor het welzijn en de gezondheid van kwetsbare mensen, maar ook de verspreiding van het corona-virus versnellen.

Zorg voor betaalbare oplossingen en bescherming tegen inkomensverlies

Het is belangrijk dat de genomen maatregelen ook voor mensen in armoede financieel haalbaar zijn. Deze mensen hebben immers vaak totaal geen marge om enige meerkost in het dagelijkse leven op te vangen. Zo vrezen we bijvoorbeeld voor de toename van de verwarmingskosten (doordat mensen gedwongen thuis blijven) en hogere gezondheidsfacturen. Tegelijk dreigen mensen aan te kijken tegen inkomensverlies (door tijdelijke werkloosheid, ontslagen, ….).

Een sociaal onderzoek is niet vanzelfsprekend in het licht van de preventieve maatregelen (beperking van menselijk contact en verplaatsingen). Dit mag er in geen geval toe leiden dat de toekenning van sociale rechten of de uitbetaling van uitkeringen vertraging oploopt.

Garandeer gelijke onderwijskansen binnen Corona-maatregelen

Dat opvang op school verzekerd is, biedt ook kansen voor kwetsbare leerlingen. Sommige scholen organiseren bijlessen en remediëring voor kleinere groepen. Dat kan de leerachterstand voor die kinderen binnen de perken houden.

We adviseren om ouders proactief te contacteren, bijvoorbeeld telefonisch of per brief. Wat kunnen ze oefenen met hun kind? Hoe kunnen ze de opvang best organiseren en de vrije dagen op een zinvolle manier structureren (bvb. tijd voor spel, thuis helpen, huiswerk maken, buiten een rondje gaan lopen, …). Probeer zo helder mogelijk te communiceren en stel ouders ook gerust over het missen van leerstof en het inhalen nadien.
Niet iedereen is digitaal geletterd of beschikt thuis over computer en/of internetverbinding. Veel gezinnen hebben geen onbeperkt data-abonnement, moeten een laptop of tablet delen onder verschillende gezinsleden, kunnen niets printen of kunnen geen materiaal uploaden of doorsturen.

Voorzie dus afgedrukte oefenbundels en opdrachten en bezorg ze aan gezinnen die botsen op digitale drempels. Gebruik ook het aanbod op de openbare omroep, maar overdrijf ook niet. In een gezin met kinderen van verschillende leeftijden/klassen kan het niet de bedoeling zijn dat de televisie de hele dag moet opstaan.
We blikken ook al even vooruit naar de post-corona-periode. Voor veel kwetsbare leerlingen is zo lang thuis zitten, geen cadeau. Kwetsbare kinderen zullen ook dan extra zorg nodig hebben en misschien nood hebben aan een aanpassingsperiode. Een warm onthaal, zoals na de zomervakantie, kan wonderen doen.

Neem zelf contact op met de meest kwetsbare mensen

Bovenop de massale stroom van informatie, richtlijnen en tips vragen we extra inspanningen om ook de zeer kwetsbare doelgroepen te beschermen, goed te informeren en te helpen . We denken aan dak- en thuislozen, laaggeletterden, anderstaligen en analfabeten, psychisch kwetsbaren, geïsoleerde en vereenzaamde mensen met een beperkt sociaal netwerk, mensen zonder papieren, …

Veel basiswerkingen en sociale voorzieningen moeten noodgedwongen de deuren sluiten, dit zijn vaak de enige plekken waar kwetsbare mensen nog enig sociaal contact kunnen onderhouden en hulpvragen kunnen stellen. We vragen aan lokale netwerken, brugfiguren, vrijwilligers, dienstverleners, om pro-actief mensen te contacteren en te peilen naar dringende noden. We verwijzen hier zowel naar materiële als psychische bijstand. Veel mensen kampen momenteel met verhoogde stress als gevolg van eenzaamheid en angst.

Het is belangrijk om het contact met mensen proactief te onderhouden, bijvoorbeeld vanuit maatschappelijk werkers of via telefooncirkels. Ook onze verenigingen gaan op die manier te werk.

Armoedeorganisaties willen constructieve partner zijn

Armoedeorganisaties willen constructieve partners zijn in deze moeilijke tijden. Onze expertise omtrent armoede, onze partnerschappen met andere sociale actoren en de ervaringskennis van de mensen in armoede in onze verenigingen, stellen we graag ter beschikking om SAMEN deze crisis te bestrijden. Onze verenigingen investeren in veelvuldig telefonisch contact en huisbezoeken (met gepaste preventiemaatregelen) om noden van kwetsbare mensen in kaart te brengen en hulp te bieden waar nodig.

Netwerk tegen Armoede (David de Vaal)
Samenlevingsopbouw (Dirk Masquillier)
Welzijnsschakels (Hanne Geukens)
Welzijnszorg (Koen Trappeniers)
ATD Vierde Wereld (Marijke Decuypere)
Decenniumdoelen (Michel Debruyne)