De resultaten van onze enquête onder de werknemers (arbeiders, bedienden en kaderleden) in de scheikundesector zijn duidelijk: de Covid-19-crisis staat synoniem met inkomensverlies en een grotere flexibiliteit voor een aanzienlijk deel van het personeel. 1 op de 4 werknemers ziet zijn inkomen dalen en 1 op de 3 werknemers krijgt met flexibiliteit te maken. Andere belangrijke les die we uit onze enquête trekken: vrouwen en werknemers in ondernemingen zonder vakbondsvertegenwoordigers worden het hardst getroffen.

Midden mei verstuurden we een enquête om naar de sociale gevolgen van de coronacrisis in de sector te peilen. We hadden hierbij verschillende aandachtspunten:

• hebben veel werknemers de afgelopen weken inkomensverlies geleden?
• kunnen de werknemers in de scheikunde in veilige omstandigheden werken?
• hoe is het gesteld met het welzijn van de werknemers gedurende de crisis?

De resultaten uitgelicht
- De Covid-19-crisis betekent inkomensverlies voor:
o in het algemeen: 1 op de 4 werknemers.
o bij werkneemsters: 1 op de 3.
o in bedrijven met minder dan 20 werknemers: 3 op de 4.

- De Covid-19-crisis betekent meer flexibiliteit (aanpassing van de arbeidstijden en/of tijdelijke werkloosheid) voor:
o in het algemeen: 1 werknemer op 3.
o bij werkneemsters: 2 op 5.
o in bedrijven met minder dan 20 werknemers: 2 op de 3 heeft te maken met meer flexibiliteit.

- Inzake veiligheid op het werk zijn er grote verschillen tussen ondernemingen met en zonder werknemersvertegenwoordigers.
o In bedrijven met minder dan 20 werknemers (en zonder werknemersvertegenwoordigers), zegt 1 op 2 werknemers dat er onvoldoende beschermingsmaatregelen worden genomen door de werkgever.
o In ondernemingen met werknemersvertegenwoordigers zijn 4 op 5 werknemers van mening dat hun onderneming voldoende veiligheidsvoorzieningen treft.

- 1 op 2 van de werknemers die telewerkt, geeft aan dat de grens tussen werk en privé vervaagt.

- 42% van de bevraagde kaderleden was genoodzaakt verlof te nemen.

De afgevaardigden beschermen de werknemers
Deze resultaten laten grote verschillen zien tussen de scheikundebedrijven. "Niet alle werknemers zitten in hetzelfde schuitje. De werkomstandigheden zijn beter als er vakbondsafgevaardigden zijn. De situatie in kleine ondernemingen is zeer zorgwekkend", aldus Andrea Della Vecchia, federaal secretaris van het ABVV Scheikunde. Het is hoogdringend dat alle werknemers zich collectief kunnen laten vertegenwoordigen en verdedigen. "Democratie en sociale rechtvaardigheid moeten in alle ondernemingen ingevoerd en bestendigd worden, en dit ongeacht hun omvang. De kwaliteit van de arbeidsomstandigheden en het inkomen van de werknemers staan op het spel”.

De crisis voedt de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen
Het lot van de werkneemsters baart ons ook zorgen: "De enquête toont aan dat vrouwen er slechter aan toe zijn dan mannen. Wat rechtvaardigt dat zij vaker het slachtoffer zijn van inkomensverlies of flexibiliteit? Net zoals bij andere crisissen, zien we dat de ongelijkheden toenemen". Discriminatie tussen mannen en vrouwen werd al opgetekend in de loonenquête van maart 2020 van het ABVV Scheikunde ("1 vrouw op 5 verdient minder dan € 14 per uur in de scheikunde").

Telewerk, waar een sectoraal kader ontbreekt
Voor sommige functies is het aandeel van telewerken sinds het begin van de crisis toegenomen. Om aan de verwachtingen van de werknemers te voldoen, is het nodig om hun klachten te aanhoren en erop te reageren: "Het is moeilijk om telewerk en privéleven met elkaar te combineren. De sector moet hen nieuwe oplossingen aanreiken. Om burn-outs en andere fysieke en mentale klachten te vermijden, zal het juist belangrijker zijn dat werknemers kunnen deconnecteren en voldoende rust inbouwen”.