Tweet

Share

Biobrandstoffen klínken misschien wel groen, maar ze zijn het zeker niet. Doordat soja- en palmolie vermengd worden met diesel, dragen Belgische autobestuurders bij tot wereldwijde ontbossing en voedselschaarste. Een meerderheid van de Belgen wil trouwens dat het gebruik van biobrandstoffen uitgefaseerd wordt. Dat blijkt uit een bevraging van YouGov in zeven Europese landen [1] in opdracht van de transportorganisatie Transport & Environment.

“Biobrandstoffen zoals sojaolie en palmolie zijn twee tot drie keer slechter voor het klimaat dan gewone diesel. Dat valt niet uit te leggen aan burgers, die hier nota bene een meerprijs voor betalen. De nieuwe federale regering moet dit mislukte biobrandstoffenbeleid, dat aanzet tot ontbossing en biodiversiteitsverlies, schending van mensenrechten en ook nog eens slecht is voor het klimaat - meteen stoppen”, zegt Laurien Spruyt, beleidsmedewerker Mobiliteit en Klimaat bij BBL.

Dat palm- en sojaolie vermengd worden met brandstoffen, is weinig bekend bij het grote publiek: maar liefst 86% van de Belgen blijkt er zich niet van bewust - volgens de bevraging van YouGov. Maar van zodra burgers op de hoogte zijn van de verstrekkende effecten op klimaatverandering, ontbossing en biodiversiteitsverlies, kanten ze zich uitgesproken tegen biobrandstoffen.

Zo wil de helft van de Belgen (51%) dat het gebruik van palmolie in biodiesel nog voor 2030 stopt. 30% van die groep pleit zelfs voor een onmiddellijke stop. Slechts 7% van de Belgen wil geen actie. Meer dan de helft van de Belgen (55%) wil ook dat soja niet meer als dieselbrandstof gebruikt wordt.

De cijfers van Yougov tonen op Europees niveau een gelijkaardige trend: een derde (34%) van de Europeanen wil zo snel mogelijk stoppen met het gebruik van palmolie in dieselbrandstof, na te zijn geïnformeerd over het besluit van de EU om palmolie-diesel in 2030 geleidelijk af te schaffen. Bijna een kwart (22%) wil dit eerder doen dan 2030. Slechts 8% is tegen het besluit van de EU om het gebruik van palmolie voor de aandrijving van voertuigen te beëindigen. Meer dan de helft van de ondervraagde Europeanen (52%) wil het gebruik van soja als dieselbrandstof stopzetten, terwijl slechts 18% dit wil blijven doen.

Terwijl het Europese beleid van plan is om het gebruik van palmolie in agrobrandstoffen tegen 2030 uit te faseren, is er niets vergelijkbaars gepland voor sojaolie en andere voedingsmiddelen, ondanks de schadelijke gevolgen van dit gebruik op grote schaal.

Volgens een studie voor de Europese Commissie is biodiesel uit palmolie drie keer slechter voor het klimaat dan gewone diesel wanneer de indirecte uitstoot wordt meegerekend. Sojadiesel is twee keer erger. Daarnaast komen deze biobrandstoffen voornamelijk uit Indonesië en in mindere mate uit Maleisië - twee landen met een opmerkelijke ontbossing in de afgelopen twee decennia.

Tot overmaat van ramp groeit de omvang van het probleem nog: Europese automobilisten verbranden nu 100 keer meer palmolie in hun tanks dan verbruikt wordt in de 40 miljard Oreo-koekjes die jaarlijks wereldwijd gegeten worden. De hoeveelheid palmolie die wordt gebruikt voor de productie van 'bio'-diesel in de EU is vorig jaar nog met 7% gestegen tot een recordhoogte van 4,5 miljoen ton.

Geen voedsel meer in onze tanks
De opiniepeiling van YouGov suggereert nochtans sterke publieke steun voor Europese regeringen om doortastend op te treden en de promotie van palm- én sojaolie in dieselbrandstoffen onmiddellijk stop te zetten bij de omzetting van de EU-richtlijn in nationale wetgeving.

Ook het Belgische biobrandstoffenbeleid moet bijgestuurd worden. De laatste jaren bleef onze federale regering het verplichte gebruik van biobrandstoffen verhogen. Vandaag bevat de brandstof die we tanken meer dan 8,5% biobrandstoffen. En uit officiële gegevens blijkt dat het gebruik van biobrandstoffen die uit voedsel worden geproduceerd, toeneemt. Sinds 2015 is de hoeveelheid maïs die in Belgische motoren belandt, verdubbeld. De hoeveelheid soja vertienvoudigde tussen 2017 en 2018.

De hoeveelheid tarwe is verdrievoudigd. Om een idee te geven: de 240.000 ton tarwe die in 2018 via bio-ethanol werd verbruikt, zou het mogelijk hebben gemaakt om het equivalent van 25 kg brood per Belg te produceren, dat komt overeen met de helft van onze jaarlijkse voedselconsumptie.

Via de hashtag #NotInMyTank sturen ngo's uit zeven Europese landen - waaronder Bond Beter Leefmilieu - een gemeenschappelijk signaal naar de Europese Commissie en de lidstaten: het is tijd om een einde te maken aan dit kostbare en schadelijke beleid dat de massale consumptie van voedselproducten als brandstof stimuleert.

[1] Alle cijfers, tenzij anders vermeld, zijn van YouGov Plc. De totale steekproefomvang was 9.361 volwassenen. Het veldwerk werd uitgevoerd tussen 2 en 7 september 2020 in zeven Europese landen: België, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland en Spanje. Het onderzoek werd online uitgevoerd. De cijfers voor elk land kregen een gelijk gewicht om een 'gemiddelde' waarde van de Europese volwassenen van 18+ te verkrijgen. De resultaten van de enquête voor Spanje worden op 29 september gepubliceerd door de Spaanse campagnepartner Ecologistas en Acción.