Aan de vooravond van het interprofessioneel overleg over een IPA voor 2021-2022 herhaalt het ABVV haar eis voor meer koopkracht. Dat is het beste vaccin om te vermijden dat de coronacrisis lang blijft duren. En werknemers hebben er nu meer dan ooit recht op.

Het sociaal overleg in de G10 gaat nu cruciale weken in. Als ABVV zijn we sterk vragende partij voor een interprofessioneel akkoord geldig voor alle sectoren en alle bedrijven. Want het laat toe dat alle werknemers – ook die in kleine ondernemingen bijvoorbeeld – aanspraak maken op sociale vooruitgang, onder de vorm van meer loon, hogere minimumlonen en betere eindeloopbaanregelingen.

Maar om een akkoord te bereiken moet de bereidheid van de 2 kanten komen. De uitspraken van de VBO-top dat ze geen ruimte ziet voor reële loonsverhogingen is alvast een heel slecht signaal aan de start van dit overleg.

Er is wel degelijk ruimte voor hogere lonen
Want de economie heeft meer koopkrachtige vraag nodig. Enkel op die manier kan de economische activiteit weer op kruissnelheid komen. Dat geldt in het bijzonder voor de sectoren die nu zwaar getroffen zijn en sterk afhankelijk zijn van binnenlandse consumptie (zoals toerisme, handel …).

Er is trouwens ruimte, want de afgelopen jaren is de loonkost bij ons minder snel gestegen dan bij de buurlanden: begin vorig jaar was dit verschil opgelopen tot 1% in het voordeel van de ondernemingen in België. En ook in de buurlanden komen eisen voor hoger loon op tafel (bijvoorbeeld de eis van de grootste vakbond van Duitsland, IG Metall, voor een loonstijging van 4% op 12 maanden).

Bovendien zijn de werknemers toe aan een inhaalbeweging, zeker de lage lonen. Zo kalft de waarde van ons interprofessioneel minimumloon steeds verder af in verhouding tot het mediaanloon omdat er sinds jaar en dag geen verhoging boven op de indexering is geweest, en dat in tegenstelling tot het buitenland waar men net de omgekeerde beweging kent (OESO-databank minimumlonen). Op een ogenblik dat men de mond vol heeft van ‘essentiële beroepen’ stellen we vast dat de minimumlonen in de overgrote meerderheid van die sectoren stukken onder de 14 euro per uur/2.300 euro per maand liggen.

Uitzonderlijke omstandigheden, uitzonderlijke spelregels
Daarom moet er voldoende onderhandelingsruimte komen voor hogere lonen en een hoger minimumloon. Desnoods moeten de spelregels met de nodige soepelheid worden toegepast.

Bijzondere tijden, bijzondere regels: zoals dat voor de begrotingsregels geldt en voor de steun aan bedrijven, moet ook voor de loononderhandelingen de nodige flexibiliteit mogelijk zijn. De mechanismen in de wet van ’96 blijken trouwens niet toepasbaar in deze coronatijden. Daarom gaan we best voor een richtcijfer dat voldoende perspectief biedt voor alle werknemers, enerzijds en sectoren de nodige marge geeft om in te spelen op de eigen sectorale context, anderzijds.

Daarnaast moeten de minimumlonen er gevoelig op vooruit gaan. Die verhoging van het minimumloon moet voldoende tastbaar blijven voor de werknemer: ook hier moeten de regels desnoods aangepast worden en budget voorzien om te vermijden dat die vooruitgang (para)fiscaal wordt teniet gedaan.

Links en downloads