Artikels/Articles Vraag naar bosvernielende sojadiesel dreigt komende jaren te exploderen
| 
Laurien Spruyt
Dat Europa palmolie - het product dat we uit onze choco weren maar tegelijk massaal verbranden in onze dieselwagens - als ‘niet duurzaam’ labelde, was een stap vooruit. Alleen dreigt het verminderde gebruik van palmolie nu gecompenseerd te worden door de al even schadelijke sojadiesel. - © Rainforest Action Network
Biobrandstoffen uit voedsel gaan gepaard met wereldwijde ontbossing, concurreren met voedsel en leiden tot mensenrechtenschendingen. Toch verplicht de EU oliemaatschappijen tot op vandaag om biobrandstoffen te mengen met fossiele brandstof om auto's ‘schoner’ te maken. Dat Europa palmolie als ‘niet duurzaam’ labelde, was een stap vooruit. Helaas dreigt palmolie nu vervangen te worden door de even schadelijke sojadiesel, zo stelt een onafhankelijke studie in opdracht van Transport & Environment.
Biobrandstoffen uit voedsel zijn geen klimaatoplossing
Sojateelt is een belangrijke oorzaak van ontbossing in het Amazonegebied en andere kritieke ecosystemen in Zuid-Amerika. Daardoor is de biobrandstof die gemaakt is van soja zelfs twee keer zo schadelijk voor het klimaat als fossiele diesel. [1]
Toch dreigt sojadiesel een belangrijke bron van biobrandstof voor Europese wagens en vrachtwagens te worden. Europa's dorst naar sojadiesel zou tegen 2030 2 tot 4 keer groter kunnen zijn dan wat we vandaag gebruiken, zo blijkt uit de studie. Dat zou in tropische bossen en wetlands vernietiging veroorzaken van een gebied groter dan Londen . [2] Zonder maatregelen kan zo tegen 2030 tot 38 miljoen ton extra CO2 uitgestoten worden. In plaats van een oplossing te bieden, dreigt sojadiesel een grote barst te slaan in de Europese klimaatambities.
Pas het beleid aan: er zijn genoeg alternatieven voorradig
Wat moet er gebeuren om dit biobrandstoffenfiasco een halt toe te roepen? Europa moet sojadiesel, net als palmolie, als ‘niet duurzaam’ bestempelen en beide biobrandstoffen zo snel mogelijk en gelijktijdig uitfaseren.
Daarnaast moet zo snel mogelijk een plan verschijnen om alle biobrandstoffen die afkomstig zijn van voedsel, uit te faseren. Enkele lidstaten geven het goede voorbeeld: terwijl de Commissie heeft besloten het gebruik van palmdiesel pas tussen 2023 en 2030 uit te faseren, hebben Frankrijk en Italië aangegeven de steun voor palm- en sojadiesel eerder te willen beëindigen. [3]
En België? Ons land houdt helaas nog steeds krampachtig vast aan biobrandstoffen als klimaatoplossing, en zet het maximum toegelaten - maar niet verplichte - percentage voor biobrandstoffen uit voedsel ( 7%) in. Hoe dat komt? Vermoedelijk omdat biobrandstoffen door diesel mengen gemakkelijker is dan de omslag naar emissievrij transport te maken. Dit zet ons echter op een dwaalspoor. Voedselgewassen verbranden om onze voertuigen aan te drijven, is in feite erger dan fossiele diesel verbranden.
Het enige pad naar emissievrij transport en nuluitstoot in 2050 is ruim voor 2030 wagens met een verbrandingsmotor uitfaseren en de omslag naar elektrisch vervoer maken. Auto's en vrachtwagens kunnen nu al op schone elektriciteit rijden, en vliegtuigen en schepen zullen dat op termijn ook kunnen door groene waterstof en e-brandstoffen. Biobrandstoffen uit landbouw faseren we dus beter uit. Maar daarmee wachten tot 2030 zou zowel op vlak van klimaat als op vlak van mensenrechten onverantwoord zijn.
Voetnoten:
[1] Volgens een studie voor de Europese Commissie is biodiesel uit sojaolie twee keer slechter voor het klimaat dan gewone diesel wanneer rekening wordt gehouden met indirecte emissies. https://www.transportenvironment.org/publications/globiom-basis-biofuel-policy-post-2020
[2] In de studie wordt de ontbossing geraamd op basis van de geraamde uitbreiding van de sojateelt naar gebieden met een hoge koolstofvoorraad en de aanname dat aan een deel van deze vraag op een andere manier zal worden voldaan, zoals door een verhoging van de gewasopbrengst.
[3] Franse parlementsleden hebben gestemd voor het beëindigen van fiscale stimuleringsmaatregelen voor de productie van biodiesel op basis van palmolie en soja. De maatregel moet nog door de Senaat en de datum van inwerkingtreding moet nog worden bepaald. https://www.canopee-asso.org/pfad2021/
In Italië stemden de parlementsleden voor het stopzetten van de steun voor biodiesel op basis van palmolie en soja vanaf 2023. Het wetsvoorstel gaat nu naar de Senaat voor een besluit, en de parlementsleden kunnen het verbod nog vervroegen naar 2021. https://www.legambiente.it/oli-palma-e-soia-per-uso-energetico-stop-al-2023-passa-al-senato/
