Tweet

Share

De Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL) publiceerde vandaag nieuwe modelkaarten van de luchtvervuiling in ons land. Deze kaarten illustreren opnieuw hoe regionale overheden er nog steeds niet in slagen de Europese gezondheidsnormen te respecteren. Greenpeace sleepte hiervoor zowel de Vlaamse als de Waalse overheid voor de rechter.

Op basis van computermodellen geven deze nieuwe kaarten voor het hele grondgebied een representatief beeld van de lucht die we inademen.[1] Met de modellen wordt lokale luchtvervuiling in nauwe en bebouwde straten met druk verkeer (street canyons) nog beter in kaart gebracht. Deze vervuiling wordt door de vaste meetstations amper of niet gemeten, hoewel veel burgers er dagelijks aan worden blootgesteld.

“Deze kaarten bewijzen opnieuw hoezeer onze overheden falen om burgers te beschermen tegen de schade die luchtvervuiling toebrengt aan onze gezondheid, in het bijzonder door ongezond stikstofdioxide (NO2). Op tal van locaties wordt de Europese jaargrenswaarde - al van kracht sinds 2010 - nog steeds overschreden. Deze vervuiling draagt bovendien bij aan de neerslag van stikstof die onze natuur doet stikken”, reageert Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace.

De kaart van 2019 voor Vlaanderen was eerder al beschikbaar op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij. Ze toont in zowat alle stedelijke gebieden, maar ook in drukke straten in landelijk gebied, te hoge en illegale concentraties van ongezond NO2. Voor het eerst zijn ook meer gedetailleerde kaarten voor Brussel en Wallonië beschikbaar. Ook daar zien we soortgelijke problemen die niet worden gereflecteerd in de officiële cijfers omdat het vaste meetnet lokale luchtvervuiling in vooral stedelijke gebieden schromelijk onderschat.

Luchtvervuiling zorgt jaarlijks nog altijd voor duizenden vroegtijdige overlijdens en veroorzaakt hart- en vaatziektes, ademhalingsproblemen en kanker. Het verkeer is de belangrijkste bron van luchtvervuiling. Zo tonen studies dat wonen in de nabijheid van drukke wegen leidt tot een verminderde longcapaciteit bij kinderen, tot concentratiestoornissen en zelfs dementie. Luchtvervuiling kost de Belgische gezondheidszorg volgens de Europese Commissie jaarlijks maar liefst 8 miljard euro, of 725 euro per Belg.

Ook de Europese Commissie tikte ons land al meermaals op de vingers voor het niet respecteren van de luchtkwaliteitsnormen en zette onlangs een nieuwe stap in een lopende inbreukprocedure. Binnenkort dreigt een doorverwijzing naar het Europese Hof van Justitie.

“Onze politici kunnen zich niet meer verbergen achter het riedeltje dat de luchtkwaliteit gestaag verbetert. Het is onaanvaardbaar dat Europese gezondheidsnormen meer dan 10 jaar na hun intrede nog altijd met de voeten worden getreden en tegelijk oplossingen zoals een slimme kilometerheffing politiek begraven worden. Het is nu aan de rechterlijke macht om te zorgen dat overheden hun zorgplicht nakomen”, besluit Thijs.

In de rechtszaak van Greenpeace tegen het Vlaams Gewest doet het Hof van Beroep normaal gesproken eind maart een finale uitspraak. In de rechtszaak tegen het Waalse Gewest zal de organisatie in beroep gaan tegen een ongunstige uitspraak door de rechter van eerste aanleg.
In de rechtszaak van ClientEarth en vijf Brusselaars tegen het Brusselse Gewest werden door de rechter extra maatregelen opgelegd.

Noten:
[1]
Hoge-resolutie kaart stikstofdioxide (NO2) voor 2019 (en 2018, 2017): https://www.irceline.be/nl/luchtkwaliteit/metingen/stikstofdioxide/historiek/no2_anmean_rioifdm?set_language=nl
Hoge-resolutie kaart fijn stof (PM10 en PM2,5) en roet (BC) voor 2019 (en 2018, 2017)