1 mei 2021 – Het feest van de Arbeid. Arbeid die welvaart creëert en ervoor zorgt dat het land erop vooruit gaat. Dat moet gevierd worden. Daar moet ook kritisch bij stilgestaan worden. Wij werken om te leven en niet andersom. Die welvaart – in centen en in tijd – is van ons allemaal en moet dan ook verdeeld worden op een rechtvaardige, correcte en solidaire manier. Dat gebeurt niet vanzelf, daar is sociale actie en strijd voor nodig. Daar zijn socialisten voor nodig. Omdat wij, socialisten en syndicalisten, voor het verschil zorgen.

Welvaart in centen

Via een sociaal akkoord over de welvaartsenveloppe zorgden we onlangs voor hogere uitkeringen in de loop van de komende 2 jaren: pensioen, werkloosheid, ziekte-uitkering, leefloon… de federale regering moet daar nu snel werk van maken. We dwongen als ABVV ook hogere uitkeringen af voor wie tijdelijk werkloos werd door corona. De sociale zekerheid heeft het laatste jaar meer dan zijn meerwaarde bewezen. Een sociale zekerheid die is ontstaan dankzij de socialistische arbeidersbeweging en die vandaag - zeker in deze pandemie - nog altijd levens redt.

Maar ook wie werkt, heeft recht op een gedeelte van de welvaart die door arbeid werd gecreëerd. Voor ons als syndicalisten en socialisten is dat niet zomaar een deel, maar wel een fair deel. Die herverdeling loopt via loonsverhogingen. Dat werknemers worden erkend voor het werk dat ze doen en daar een deftig loon voor krijgen, zou geen onderwerp van felle discussies meer mogen zijn. En toch is dat het geval. Wij blijven voorstaander van een interprofessioneel akkoord dat 4 miljoen werknemers én hun gezin ten goede moet komen. Maar wij tekenen nooit een akkoord voor de happy few alleen. 0,4% no way!

Wie wel al zeker is van zijn deel, zijn de ceo’s. Het mediaan basisloon voor ceo’s ging er in 2020 met 1,6% op vooruit. Daar bovenop keerden 84% van de bedrijven nog altijd een ceo-bonus uit. En in 6 op de 10 bedrijven lag die bonus in 2020 zelfs hoger dan het jaar voordien. We spreken dan nog niet eens over beloningen via aandelen of opties. Te weten dat een bonus een extraatje is om goede bedrijfsprestaties in de verf te zetten…dan kan het toch zo slecht niet gaan, zou je denken. Maar aan de onderhandelingstafel en in liberale en conservatieve politieke kringen blijft men herhalen dat vakbonden onrealistisch zijn en onzin spuien. Dat onze eis naar een rechtvaardige verloning en een eerlijk deel van de koek, duizenden jobs zal kosten en zal zorgen voor economische rampspoed.

Gelukkig zijn er die het wel begrepen hebben en stilaan beginnen inzien dat hogere lonen wel degelijk verantwoord zijn en nodig om de economie een boost te geven. We zijn blij dat er vanuit academische en politieke hoek steun komt voor onze eis om de Loonnormwet – de Wet van ’96 – aan te passen aan de realiteit op het terrein. We eisen dat er ook werk wordt gemaakt van gevoelig hogere minimumlonen. Minimumlonen die al meer dan 12 jaar niet werden verhoogd. Het ABVV heeft het idee van een solidariteitsfonds op tafel gelegd. Met dat fonds kunnen de zwakkere sectoren de minimumlonen geleidelijk optrekken. Stap voor stap richting 14 euro per uur/2.300 per maand. Als de werkgevers er niet over willen praten, dan zullen we ze verder onder druk zetten en verwachten we van de regering hetzelfde. Trouwens, het is niet onmogelijk. De kersverse president van Amerika wil aan de werknemers van zijn federale diensten, een minimumloon van 15 dollar geven. Omdat hij weet dat zij het verdienen. In elk geval verdienen onze werknemers hun fair deel van de welvaart waar zij voor hebben gezorgd. En daar zullen wij als syndicalisten én als socialisten het verschil maken.

Welvaart in tijd
Welvaart verdelen doe je niet alleen in centen. Dat doe je ook in tijd.

Vandaag vieren we 100 jaar 8-urendag. Die overwinning in 1921 - 8 uren werk, 8 uren ontspanning en 8 uren slapen - was de verdienste van de socialistische arbeidersbeweging, maar het is ook vandaag nog een modern verhaal met veel facetten. Dat gaat over werkbaar werk en het recht op deconnectie. Dat gaat over een betere combinatie werk/privé: geboorteverlof, ouderschapsverlof, zorgverlof … Dat gaat over aangepast werk en vroeger kunnen stoppen op het einde van de loopbaan voor wie zwaar werk had. Dat gaat over collectieve arbeidsduurvermindering met behoud van loon, zodat er naast meer tijd, ook méér jobs zouden vrijkomen en een betere werkverdeling tussen mannen en vrouwen.

De Achten zijn vandaag niet altijd in balans. Dat zien we aan burn-out, langdurige ziekte, stress en depressies. Symptomen die erop wijzen dat er iets mis is met de organisatie van het werk en met de balans privé/werk. Wij, socialisten, moeten er terug voor zorgen dat dat kostbaar goed van tijd beter verdeeld wordt. Wij, socialisten, zorgen voor kwaliteit. Wij maken vandaag het verschil, net zoals we dat 100 jaar geleden al deden.

Recht op vooruitgang
Betaalde vakantie, ouderschapsverlof en tijdskrediet, dertiende maand, verhoogde tijdelijke werkloosheid, sociale wetgeving… dat is er allemaal niet vanzelf gekomen. Daarvoor hebben wij soms zwaar onderhandeld en actie gevoerd. Ook 100 jaar geleden bekwamen we het recht op vereniging. Ook vandaag moeten we collectief actie voeren als we iets willen bereiken. De verhoging van de sociale uitkeringen los van een loonakkoord, konden we maar losweken dankzij onze staking op 29 maart.

Syndicale rechten zijn nooit definitief verworven. Kijk maar naar de processen in Antwerpen en Luik, waar syndicalisten, zoals Bruno Verlaeckt en onze voorzitter Thierry Bodson, op de beklaagdebank worden gezet omdat we actie voeren. Ook op lokaal niveau worden mensen die demonstreren geconfronteerd met administratieve geldboetes.

Of het nu gaat over syndicalisten, de milieubeweging, vredesactivisten… de straat – de geboorteplaats van de democratie - is de tribune van de gewone man. Het is in diezelfde straat dat we geconfronteerd worden met de tegenspraak tussen het recht op vrije meningsuiting en het ‘vrijwaren van de orde’. De openbare ruimte is de enige ruimte waar mensen hun stem echt kunnen laten horen. Dat democratisch recht, dat recht op vrije meningsuiting, het recht om op te komen voor onze rechten moeten we blijven beschermen. Omdat zonder actie en sociale strijd de samenleving er vandaag heel anders had uitgezien. Wij, syndicalisten en socialisten, zorgen voor een betere wereld voor iedereen!

Wij werken om te leven, we leven niet om te werken
Sociale vooruitgang komt er dankzij onderhandelen en acties. Sociale vooruitgang is waar wij gisteren, vandaag en morgen voor vechten. Zo maken wij als socialisten het verschil. Zo maken wij als syndicalisten een betere toekomst met collectieve rechten. Zo bouwen wij aan het België van morgen. En dàt durven we vieren vandaag. Fier. Met opgeheven hoofd. Samen. Nooit alleen. Samen sterk, samen gaan we vooruit. Leve de socialistische beweging! Leve het ABVV!

Miranda Ulens

Links en downloads