Het Cubaans systeem bewijst dat inzetten op preventie loont

Cuba is, naast rum, sigaren en stranden, ook gekend door de uitstekende resultaten op vlak van gezondheid. Tijdens het voorbije jaar, kwamen de Cubaanse gezondheidsbrigades, in hun strijd tegen het coronavirus regelmatig in het nieuws. Medische brigades werden naar meer dan 30 landen uitgestuurd. En wie ooit in Cuba is geweest, zal het waarschijnlijk opgevallen zijn dat de Cubaanse bevolking een uitgebreide kennis over de meest uiteenlopende gezondheidsthema’s bezit.

Hoe speelt een klein ‘ontwikkelings’land dit klaar, ondanks het zestig jaar durende embargo van de Verenigde Staten dat zwaar op de economie weegt en de toegang tot de medische uitrusting en medicijnen belemmert?

Politieke prioriteit
Het antwoord is vrij voor de hand liggend. Het Cubaanse gezondheidsmodel toont de politiek wil om de hoogste voorrang te geven aan de gezondheid van de bevolking. De Cubaanse grondwet erkent het recht van elke burger op gezondheidszorg. Het Cubaanse gezondheidsstelsel is gebaseerd op het principe van de financiële, geografische en sociale toegankelijkheid van burgers tot de universele en gratis gezondheidsdiensten, ongeacht afkomst, geloofsovertuiging, socio-economische status of politieke positie.

De combinatie van één uniek openbaar systeem met voldoende infrastructuur en kennis op het gebied van onderzoek, onderwijs, medische diensten, preventie en gemeenschapsparticipatie, is een fundamentele kwaliteit van het Cubaans systeem. Zo bereikt het een niveau van gezondheid dat vergelijkbaar is met dat van ontwikkelde landen. Zelfs in tijden van de economische crisis, blijft een goede gezondheidszorg overeind.

Persoonlijke en preventieve aanpak
Het preventief karakter van het model komt tot uiting in de centrale rol die de eerstelijnszorg toegewezen krijgt. Het heeft als doel de medische zorg te decentraliseren, gepersonaliseerde aandacht te geven aan risicogroepen, vroegtijdige diagnose mogelijk te maken, zorg te kunnen toedienen, preventie te verzekeren en de deelname van de bevolking te garanderen. Hier wordt al sinds de jaren ’80 werk van gemaakt. Momenteel bestaat er een nationaal netwerk van de 11.200 kleine gezondheidsposten waar een huisarts en een verpleegster bijna permanent aanwezig zijn. Bovendien zijn ze specifiek opgeleid in preventieve en gemeenschapsgeneeskunde. Ze dragen zorg voor ongeveer 1000 mensen. In principe bezoeken ze éénmaal per jaar elke inwoner van hun zone.