Brussel, 24 juni 2021 – Het Belgian Offshore Platform (BOP) en 4Sea (Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace Belgium, Natuurpunt en WWF-België) hebben de gezamenlijke overtuiging dat de ontwikkeling van windenergie in het Belgisch deel van de Noordzee goed kan en moet zijn voor de natuur én het klimaat, mits de nodige maatregelen. We onderschrijven samen dat natuurbescherming een topprioriteit is bij het ontwerp, de bouw, de exploitatie en de ontmanteling van de windparken in de nieuwe Belgische offshore windzones, die gedeeltelijk gelegen zijn in beschermde Natura 2000 gebieden.

Het Belgian Offshore Platform, een vereniging van investeerders en eigenaars van windparken in de Belgische Noordzee en 4Sea, een coalitie van milieu-organisaties, gaan samenwerken om zo de biodiversiteitswaarden van de Noordzee maximaal te beschermen én te versterken.

Op basis van de bevindingen van meer dan 10 jaar wetenschappelijk onderzoek in de bestaande windparken (WinMon.BE 2020), zijn beide partijen ervan overtuigd dat verdere ontwikkeling van windenergie op zee hand in hand kan en moet gaan met de bescherming van het mariene milieu en de mariene biodiversiteit. In het Belgisch deel van de Noordzee streven we samen naar optimalisatie en maatwerk, steeds vertrekkend van de te beschermen biodiversiteitswaarden, een kritische stap naar maatregelen om de klimaat- en biodiversiteitscrises op te lossen.

We zijn overeengekomen dat bij het ontwerp, de bouw, de exploitatie en de ontmanteling van windparken in de Noordzee volgende aandachtspunten belangrijk zijn:

• Windparken in Natura 2000 gebieden zijn een uitzondering en kunnen alleen worden ontwikkeld onder strikte voorwaarden, waaronder de verplichte passende beoordeling zoals bepaald in de Habitatrichtlijn.
• Investeer verder in wetenschappelijk onderzoek en innovatie waarbij de risico’s voor natuur geminimaliseerd en de kansen voor natuur gemaximaliseerd worden.
• Natuurinclusieve ontwerpen voor de bouw van nieuwe windparken zijn de norm. Dat wil zeggen dat het windpark met bijhorende infrastructuur negatieve effecten mitigeert, en waar mogelijk, gezorgd wordt voor positieve effecten voor de biodiversiteit.
• Denk toekomstgericht en start nu een dialoog op over het samengaan van verbetering van natuurwaarden én hernieuwbare energieproductie in een circulair verhaal.

Mariene ruimtelijke planning

Ondanks de beperkte ruimte is het behoorlijk druk in, op en rond onze Noordzee. Verschillende gebruikers zoeken er een plekje: visserij en aquacultuur, militaire activiteiten, zand- en grindwinning, scheepvaart, havens, hernieuwbare energieproductie, pijpleidingen en kabels, toerisme en recreatie, wetenschappelijk onderzoek… Om alles wat georganiseerd te laten verlopen, hebben we in België, als een van de eerste landen in de wereld, sinds 2014 een marien ruimtelijk plan. Op dit plan wordt wettelijk vastgelegd, telkens voor een periode van 6 jaar, waar elke activiteit wel en niet mag plaatsvinden. De bestaande Natura 2000 natuurgebieden werden reeds in het marien ruimtelijk plan van 2014 aangeduid maar tot op heden ontbreekt het aan effectieve bescherming in deze gebieden.

De nieuwe zones voor windenergie, zoals aangeduid in het marien ruimtelijk plan 2020-2026, liggen gedeeltelijk in de Natura 2000 gebieden. De krappe ruimte voor offshore activiteiten en de Belgische voorsprong op vlak van offshore wind maakt dat veel landen met veel interesse naar ons kijken. Deze gezamenlijke intentieverklaring tussen stakeholders is dan ook een belangrijke eerste stap die kan leiden tot een goede ruimtelijke planning in het hele Noordzeegebied, met het oog op de noodzakelijke transitie van fossiele energie naar hernieuwbare energie in een grensoverschrijdend offshore energienetwerk, en de bescherming van mariene biodiversiteit in een Natura 2000 netwerk. Door het samen onderschrijven van natuurinclusieve hernieuwbare energie worden eventuele conflicten tussen natuur- en klimaatdoelen voorkomen. Zo kan het doel van een klimaatneutrale en natuurvriendelijke Noordzee sneller bereikt worden.

“Om de strijd aan te gaan tegen de door de oververhitting van de planeet onomkeerbare, destructieve gevolgen voor mens en natuur, hebben we én meer windenergie én meer natuurbescherming nodig in de Noordzee. Met deze intentieverklaring slaan de natuurNGO’s en de offshore windenergiesector proactief de handen in elkaar om samen werk te maken van een klimaatneutrale en natuurvriendelijke Noordzee”, zegt Annemie Vermeylen, secretaris-generaal van het Belgian Offshore Platform.

Sofie Luyten, deputy-CEO WWF België, namens 4Sea: “Vandaag kampen we met twee van de grootste crisissen voor mens en natuur, zijnde het razendsnelle tempo waaraan we natuur verliezen en de klimaatopwarming. Eén van de oplossingen is meer windenergie én meer natuurbescherming in de Noordzee. Zo maken we van de Noordzeenatuur een bondgenoot in de strijd tegen de klimaatverandering.”