| 
Prijs voor de Democratie 2021: PAULA SEMER (postuum eerbetoon)
Prijs Jaap Kruithof 2021: JAN BLOMMAERT (postuum eerbetoon)
Organisatie: Democratie 2000 en Trefpunt
Vorig jaar werden geen laureaten bekroond wegens de eerste golf van de coronacrisis. Ook dit jaar zijn er geen echte Gentse Feesten op het Walter De Buckplein en hebben we de uitgebreide jury niet kunnen samenbrengen wegens de problemen voor de coronaveiligheid. De twee organisaties die sinds 1992 aan de basis liggen van de Prijs voor de Democratie (en sinds 2009 ook van de Prijs Jaap Kruithof) - Democratie 2000 en Trefpunt - hebben samen beslist toch beide prijzen postuum toe te kennen voor 2021 aan Paula Semer en Jan Blommaert.
Er is dit jaar geen publieke uitreiking wegens de coronaveiligheidsomstandigheden. We hopen dan ook volgend jaar deze postume laureaten opnieuw in de herinnering te brengen.
Hieronder meer info over de laureaten en de motivatie.
PRIJS VOOR DE DEMOCRATIE 2021:
Motivatie Kris Smet, oud-collega, VRT-producer en journaliste over Paula Semer: “Vlaanderen zal nooit ten volle beseffen wat Paula Semer betekend heeft voor de emancipatie, niet alleen van vrouwen en homo’s, maar van onze hele maatschappij.
Een sterke dame die eigenzinnig geleefd en eigenzinnig gestorven is. Wij kunnen alleen maar dankbaar zijn”.
Kris Smet: "Ze heeft ontzettend veel taboes doorbroken in haar baanbrekende praatprogramma's in de jaren 50 en 60 waarin ze onderwerpen als seks en abortus niet uit de weg ging. Niemand zal ooit kunnen schatten wat ze voor de emancipatie van Vlaanderen heeft betekend." "Ze is altijd blijven vechten, onder het mom van een charmante, lieftallige en zachtmoedige vrouw. Dat was ze ook, maar binnenin was Paula iemand met een rotsvaste overtuiging. Zoetjesaan, stapje voor stapje, heel beheerst en heel intelligent heeft ze altijd bereikt wat ze wou bereiken. Ze heeft dingen voor elkaar gekregen die nu voor iedereen evident zijn, maar die in haar tijd onbeschrijflijk waren."
Paula Semer (Antwerpen, 9 april 1925 – Bosvoorde, 1 juni 2021) was tijdens de pioniersjaren van de Belgische televisie een van de eerste drie radio- en televisiepresentatrices. Daarnaast was ze ook actrice en producer.
Daarnaast was zij ook actief bij acties tegen kanker. In Vlaanderen haalde ze borstkanker, door er als ervaringsdeskundige over te spreken, uit de taboesfeer. In 1984 schreef ze ook het boek Leven met borstkanker in samenwerking met dokter Jaak Janssens.
In 1989 werd ze benoemd tot productieleider van de Dienst Wetenschappen van de BRT. In 1990 ging ze met pensioen. In maart 2012 kreeg ze een eredoctoraat toegewezen van de Universiteit Gent vanwege haar maatschappelijke inzet, haar pionierswerk voor radio en televisie en haar bijdrage tot de popularisering van de wetenschap. Op 26 januari 2021 werd ze ambassadeur voor de Grootouders voor het Klimaat. “Ik doe dit uit bewondering voor de inzet van de talrijke jongeren die opkomen voor de toekomst van onze planeet. Ik doe het ook uit verontwaardiging over de manier waarop sommige volwassenen hen belachelijk maken en soms zelfs vernederen". Ze overleed op 1 juni 2021 op 96-jarige leeftijd. Ze koos voor euthanasie.
PRIJS JAAP KRUITHOF 2021:
Motivatie Karim Zahidi, voorzitter Masereelfonds en filosoof: “De Prijs Jaap Kruithof wordt elk jaar uitgereikt aan een persoon die door zijn denken en handelen de radicale maatschappijkritiek belichaamt. Zo iemand was de laureaat van dit jaar: Jan Blommaert. Als academicus introduceerde verschillende generaties studenten aan de Gentse Universiteit, o.a. via de cursus “Racisme en beeldvorming”, tot de kritische discoursanalyse. Zijn academische onderzoek en onderwijs genoot internationale renomméé, getuige daarvan het feit dat de Britse krant The Guardian bij zijn overlijden begin dit jaar een in memoriam op haar website publiceerde.
Ook buiten de academische wereld was Jan invloedrijk. De lijst van werken over maatschappelijk-politieke thema's voor een breder publiek is indrukwekkend. Boeken zoals “Let op je woorden” en “U zegt wat we denken” zijn praktische handleidingen die de lezer in staat moeten stellen om politiek taalgebruik te decoderen. Werken zoals “De 360° werknemer” en “De paradox van Hayek” zijn toegankelijke kritische analyses van de ideologie en praktijk van het neoliberalisme. Daarnaast verliet Jan op cruciale momenten in de sociale strijd de schrijftafel en de aula en ging hij de straat op of stak hij zijn schouders onder initiatieven die de linkerzijde in Vlaanderen konden versterken. Jan profileerde zich, op het moment dat de linkerzijde steeds meer in de ban van het neoliberalisme kwam, ongegeneerd als een radicale linkse socialist en humanist (getuige hiervan zijn boek “Socialisme voor (her)beginners”). Zonder zich aan één partij te binden en wars van alle dogmatiek zag hij in het linkse, gedachtegoed de basis waarop een hedendaagse rechtvaardige maatschappijvisie gebouwd moest worden.
Kortom Jan Blommaert was, geheel in de traditie van Jaap Kruithof, een radicaal denker en doener en dus een passende laureaat voor de Prijs Jaap Kruithof 2021.”
Jan Blommaert (Dendermonde, 4 november 1961 - Antwerpen, 7 januari 2021) was een Belgisch sociolinguïst en taalkundigantropoloog. Hij was hoogleraar taal, cultuur en globalisering aan de Tilburg University en directeur van het Babylon-centrum voor de studie van superdiversiteit. Hij schreef onder meer Discourse: A Critical Introduction (2005) en The Sociolinguistics of Globalization (2012).
- 2020: Wat was er echt belangrijk in mijn academisch leven?. Berchem: EPO.
- 2016: Let op je woorden. Berchem: EPO.
- 2012: De 360°-werknemer: De nieuwe arbeidscultuur en de eindeloze concurrentie (met Paul Mutsaers & Hans Siebers). Berchem: EPO.
- 2011: Links van de kerk: De linkerzijde en de multiculturele samenleving. E-book Kifkif.
- 2011: De heruitvinding van de samenleving. Berchem: EPO.
- 2010: Socialisme voor [her]beginners. Berchem: EPO.
- 2008: Taal, onderwijs en de samenleving: De kloof tussen beleid en realiteit (met Piet Van Avermaet). Berchem: EPO.
- 2007: De crisis van de democratie: Commentaren op actuele politiek. Berchem: EPO.
