Artikels/Articles Trekpleister voor vogels in Antwerpse haven, nu nóg aantrekkelijker 
| 
ANTWERPEN - 27 augustus 2021 - In het Antwerpse havengebied zijn de inrichtingswerken afgerond om natuurgebieden ‘De Kuifeend-Binnenweilanden’ en ‘Opstalvallei’ aantrekkelijker te maken voor o.a. water- en waadvogels. Dit is niet enkel belangrijk om vogels aan te trekken maar ook om als spons te dienen bij droogte of hevige neerslag, en dus ons te wapenen tegen de klimaatverandering. WWF-België en Natuurpunt bundelden sinds 2017 de krachten om dit mogelijk te maken.
Het natuurgebied De Kuifeend ligt pal in de Antwerpse haven. Sinds 1988 geniet het natuurgebied bescherming als (deel van een) Europees Vogelrichtlijngebied. Heel wat belangrijke regionale, nationale en internationale soorten doen het gebied aan. Zo hebben de roerdomp, de lepelaar, de slobeend, de krakeend en de blauwborst hier een voedselrijk toevluchtsoord gevonden, met een overvloed aan muggenlarven. De meeste vogels in de Kuifeend zijn trekvogels die in het gebied neerstrijken om te eten, uit te rusten of te overwinteren.
Het belang van water
“In 2018 pakten we de Kuifeend-Binnenweilanden aan. Daar hebben we grote graafwerken gedaan om ervoor te zorgen dat het gebied jaarrond nat blijft”, zegt Ludo Benoy van Natuurpunt Antwerpen Noord en Kempen. “We creëerden open watervlaktes maar ook zones met plasdras, dat is een waterverzadigde grond met een combinatie van plassen en slikachtige vlaktes. Die zijn heel belangrijk voor waad- en watervogels en hun kuikens: ze vinden er veel voedsel (o.a. muggenlarven) en ze kunnen er veilig rusten en broeden. We hebben hier ook 2 zonnepompen geïnstalleerd om in droge en warme zomers ervoor te zorgen dat water uit een langslopende beek in de deelzone Binnenweilanden kan worden gepompt. Die pompen werken volledig op zonne-energie.
Ook in de Opstalvallei plaatsten we een zonnepomp om het waterpeil te optimaliseren. Dit is belangrijk voor de vele water- en waadvogels en winter- en trekgasten. Door te vernatten kan ook de rietvegetatie zich uitbreiden. Verder hebben we de kwaliteit van de aangrenzende graslanden sterk verbeterd door opslag te verwijderen en de gronden maaiklaar te maken, waardoor ook weidevogels zich hier thuis kunnen voelen.”
Verbinding werkt
Dankzij het fonds dat WWF ter beschikking stelde, konden deze ingrijpende inrichtingswerken uitgevoerd worden. Céline De Caluwé, projectleider WWF: “WWF koos voor De Kuifeend omwille van het internationale belang van dit gebied en ook omdat er aangrenzend meerdere gebieden van zogenaamde ‘permanente ecologische infrastructuur’ liggen. Zij vormen een lappendeken van verschillende stukjes natuur van hoge en minder hoge kwaliteit. De verbinding tussen al deze natuur die we nog hebben, is belangrijk om de biodiversiteit in onze gefragmenteerde landschappen te kunnen handhaven en te herstellen.”
Dankzij de werken gingen de natuurwaarden van beide gebieden omhoog en kan er verder gewerkt worden aan biodiversiteitsherstel. “Het is fascinerend om te zien hoe snel vogels dit in eerste instantie nog kale gebied terug inpalmen. Eens de rust na de werken in het gebied terugkeerde, verschenen er opnieuw grote groepen ganzen, eenden, waadvogels, enz…”, zegt Ludo Benoy. “Sinds 1 oktober 2018 werden intussen 176 vogelsoorten in de Binnenweilanden en in het nieuw ingerichte deel van De Kuifeend opgetekend, waarvan het grootste deel als broedvogelsoort of pleisterende exemplaren. Het is voorlopig nog te vroeg om het effect op de broedvogels en graslandfauna in te schatten voor de Opstalvallei omdat de werken nog maar pas afgerond zijn. Hier zullen we de komende jaren meer zicht op krijgen.”
Werkgebied
De Kuifeend-Binnenweilanden’ is een stukje beschermde natuur te midden van het Rangeerstation Antwerpen-Noord voor goederentreinen en tussen de industriële terreinen van de Antwerpse haven. Het is eigendom van spoorwegmaatschappij NMBS, maar wordt al sinds 1972 beheerd door Natuurpunt. Opstalvallei is een natuurontwikkelingsgebied dat dient als compensatie van beschermde natuur die door havenontwikkelingsprojecten verloren is gegaan en nog zal gaan in en rond het vogelrichtlijngebied De Kuifeend-Blokkersdijk.
Foto’s van tijdens en na de werken, kan je hier vinden.
