Honderden in Myanmar gevestigde maatschappelijke organisaties hebben bij de Noorse autoriteiten een klacht ingediend tegen telecombedrijf Telenor wegens de overhaaste verkoop van zijn activiteiten in Myanmar. Daarmee komen de veiligheid en de mensenrechten van de Birmese bevolking in het geding.
De klacht – die door 474 Birmese maatschappelijke organisaties is ingediend bij het Noorse nationale contactpunt voor de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en wordt ondersteund door SOMO – stelt dat Telenor met de verkoop van zijn activiteiten in Myanmar aan de M1 Group in drie belangrijke opzichten niet voldoet aan de in de OESO-richtlijnen vastgestelde normen voor ‘responsible disengagement’:
- Telenor heeft nagelaten een passende, op risico’s gebaseerde due diligence uit te voeren om negatieve gevolgen voor de mensenrechten te voorkomen of te verzachten die mogelijk voortvloeien uit de verkoop van zijn activiteiten in Myanmar.
- Het Noorse bedrijf heeft nagelaten relevante belanghebbenden (waaronder de bij de klacht betrokken organisaties uit Myanmar) op zinvolle wijze te betrekken bij de verkoop van Telenor Myanmar aan M1 Group.
- Telenor is niet transparant geweest over zijn besluit om zich uit Myanmar terug te trekken.
De verkoop van Telenor aan de M1 Group volgt op de militaire staatsgreep van 1 februari 2021 door het Myanmarese leger en het harde optreden tegen vreedzame protesten, maatschappelijke organisaties en onafhankelijke media. M1 Group is een Libanees bedrijf dat eigendom is van de miljardairsfamilie Mikati, die in het verleden zaken heeft gedaan in landen met autoritaire regimes waaronder Syrië, Sudan en Jemen, en beschuldigd is van corruptie en financiering van terrorisme. M1 Group is door de onafhankelijke internationale onderzoeksmissie van de VN voor Myanmar in 2019 geïdentificeerd als een bedrijf dat financiële banden heeft met het Myanmarese leger, door investeringen in een infrastructuurbedrijf dat commerciële banden onderhoudt met het Myanmarese leger.
“In Myanmar is ons leven nu in gevaar door het terrorisme van de militaire junta en hun toenemende surveillance,” zegt Ko Ye, een activist uit Myanmar en een van de indieners van de klacht. “We hebben verantwoordelijke telecommunicatiebedrijven nodig die tegengas kunnen geven in plaats van willens en wetens samen te werken met de junta. We hebben er geen vertrouwen in dat M1 Group zijn verantwoordelijkheden op het gebied van mensenrechten nakomt of integer zaken zal doen. We zijn geschokt dat Telenor zijn activiteiten in Myanmar haastig aan zulke gewetenloze kopers overdoet zonder due diligence op het gebied van mensenrechten, transparantie of betrokkenheid van belanghebbenden. We vragen het nationale contactpunt van de OESO in Noorwegen om onze klacht tegen Telenor met spoed in behandeling te nemen. De verkoop aan M1 Group moet worden opgeschort voordat deze leidt tot meer moorden en martelingen.”
Senior Onderzoeker Joseph Wilde-Ramsing (SOMO): “Noorse bedrijven hebben wereldwijd een goede reputatie op het gebied van verantwoordelijk ondernemen. Daarom is het zo teleurstellend dat Telenor de richtlijnen van de OESO en de VN negeert en de mensenrechten en veiligheid van de bevolking van Myanmar ernstig in gevaar brengt door zich op onverantwoorde wijze terug te trekken uit het land. Bij het betreden van risicovolle markten zoals Myanmar moeten bedrijven zoals Telenor rekening houden met meer dan alleen winst en een verantwoorde exit-strategie hebben. Het gebrek aan zorgvuldigheid en voorbereiding van Telenor geeft het bedrijf geen vrijbrief om de bevolking van Myanmar in de steek te laten.”
Diego Alexander Foss, adviseur verantwoord ondernemen en investeren bij de Noorse NGO ForUM: “We begrijpen dat Telenor zich in een zeer complexe situatie bevindt en dat er geen gemakkelijke oplossingen zijn. Maar we verwachten nog steeds dat alle Noorse bedrijven zorgvuldigheid betrachten bij al hun activiteiten, ook wanneer ze die willen afstoten. Het feit dat Telenor een staatsbedrijf is, maakt het gebrek aan transparantie en dialoog met de betrokken partijen nog verontrustender.”
OESO-richtlijnen
De OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen zijn ’s werelds meest uitgebreide, internationaal erkende, door de overheid gesteunde normen voor verantwoord ondernemen. De richtlijnen omvatten de verwachtingen van regeringen ten aanzien van het bedrijfsleven met betrekking tot mensenrechten, arbeidsrechten en het milieu. De OESO-richtlijnen zijn gekoppeld aan een systeem van nationale contactpunten, een uniek mechanisme voor de behandeling van klachten over wangedrag van bedrijven. De richtlijnen stellen duidelijk dat bedrijven bij het verbreken van zakelijke relaties ‘de mogelijk negatieve gevolgen’ voor de mensenrechten van belanghebbenden moeten ‘overwegen en aanpakken’.
Bekijk de klacht in de database van OECD Watch.