Kan enkel onder voorwaarden vinden de vakbonden

De werkgevers in de dienstenchequesector vragen een extra financiering van de overheid en koppelen dat aan de verhoging van de prijs van een dienstencheque voor de klant. De vakbonden zien het anders: grote commerciële bedrijven hebben nog voldoende grote marges, en voor de kleinere bedrijven – vaak organisaties met een sociale doelstelling – kan een financiering gelinkt aan voorwaarden een oplossing bieden.

De dienstenchequesector staat onder druk. Een combinatie van lage lonen en weinig werkbare jobs zorgt ervoor dat de sector onaantrekkelijk is geworden. De vacatures raken niet ingevuld, met lange wachtlijsten voor de klanten als gevolg. Tijdens de vorige sectorale onderhandelingen waarschuwden de vakbonden reeds voor het leeglopen van de sector. Maar desondanks weigerden de werkgevers pertinent om de loonmarge van 1,1% in te vullen.

De coronacrisis was voor veel werknemers de druppel. De werkgevers (vooral de grote bedrijven) deden niet het nodige om hen te beschermen. De huishoudhulpen kregen geen opleg bij tijdelijke werkloosheid en verloren een groot stuk van hun eindejaarspremie. Het verlies aan inkomen tijdens de coronaperiode liep in de honderden euro’s per huishoudhulp. Met als klap op de vuurpijl het misbruik van coronasubsidies door 2/3 van de gecontroleerde dienstenchequebedrijven.

Dat commerciële dienstenchequebedrijven nu vragen om de prijs van de dienstencheques te verhogen omdat ze de oprukkende inflatie niet meer de baas kunnen, is niet correct. Deze bedrijven ontvingen reeds 105 miljoen euro aan extra financiële steun om de coronaperiode te overbruggen. Bovendien blijkt uit het natrekken van de jaarrekeningen van het afgelopen jaar dat deze bedrijven nog steeds mooie winsten maakten.

Dat blijkt ook als men van naderbij bekijkt wat de grote bedrijven met hun ‘schaarse’ budgetten doen. Trixxo werd bijvoorbeeld de nieuwe naamsponsor voor de Trixxo Arena en Theater in Hasselt (vroegere Ethias Arena). Het Poetsbureau keerde via haar moederholding in 2019 6,8 miljoen euro aan dividenden uit aan de eigenaars. BNP Paribas Fortis Private Equity vulde dit jaar deze put met een investering waarvan het aantal miljoenen ongekend is en waardoor het mede-eigenaar werd. De krokodillentranen van de grote werkgevers zouden dus beter plaats maken voor introspectie en bezinning.

Een betere financiering door een volledige indexering van de inruilwaarde van de cheque, zoals dat in Wallonië gebeurt, zullen de vakbonden nooit aanvaarden zonder strenge voorwaarden. Zo zou er een minimum aan omkaderingspersoneel, die de werkbaarheid van de job als huishoudhulp ten goede moet komen, moeten zijn, en dit via bijvoorbeeld een verplicht huisbezoek per nieuwe klant. Er zou ook gecontroleerd moeten worden of ondernemingen voldoende vorming geven aan hun werknemers en zich met concrete maatregelen inzetten voor de werkbaarheid van de huishoudhulpen. Omdat dit reeds vaker wordt toegepast door kleinere bedrijven en vzw’s met beperkte marges, zou dit voor hen een welgekomen extra financiële ademruimte betekenen.

De vakbonden zullen in ieder geval niet wachten op de politiek of op extra financiële middelen om het lot van de huishoudhulpen te verbeteren. Een eisenbundel werd vorige week ingediend met voorstellen om de loon- en arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden van de huishoudhulpen substantieel te verbeteren. In de loop van oktober zal duidelijk worden of de werkgevers bereid zijn om de sector terug aantrekkelijk te maken voor werknemers. Zo niet, dan dreigt niet enkel een tekort aan huishoudhulpen, maar ook sociale onrust onder de huishoudhulpen die de sector momenteel rechthouden.